Wild spotten in Nederland: waar en hoe?

Eerlijk is eerlijk: de Afrikaanse 'Big Five' zijn imposanter dan de collega's in Nederland, maar ook in ons land hebben we genoeg mooie wilde dieren rondlopen die de moeite van het 'spotten' waard zijn. Hoe en waar dit mogelijk is, zal in dit artikel uiteengezet worden.

Om vooraf over na te denken

Op zoek gaan naar een aantal wilde dieren is niet iets wat zomaar impulsief besloten moet worden. Kies uw dier(en) uit: een vos is te vinden op andere plaatsen en andere tijden dan een ree. Denk ook aan de kleding die u aantrekt. Felle kleuren schrikken de dieren af en dit zal de kans op het spotten van dieren uiteraard aanzienlijk verkleinen. Ook ritselende kleding is een absolute 'no-go.' U verkleint de kansen ook door met de wind in de rug de bospaden te betreden. Loop dus altijd tegen de wind in! De dieren zullen u anders al van afstand ruiken en door hun schuwe aard direct verdwijnen. Wees ook niet te scheutig met het spuiten van deodorant voor de tocht: ook dit ruiken de dieren al ver voor uw komst. Dit facet wordt vaak onderschat, maar de zintuigen van de dieren zijn beter dan veel mensen denken. Gooi dus niet de eigen ruiten in!

Bedenk ook hoe u de dieren benadert. Gaat u een uitgestippelde wandelroute volgen of gaat u op een bekende spotplek staan? Voor beide mogelijkheden geldt echter één vaste regel: ga vroeg in de ochtend (rond een uur of zes à zeven) op pad of begin wanneer de schemering valt. De kans is dan veel groter dat u wild gaat zien; midden op de dag zijn veel dieren niet of nauwelijks te vinden. 's Ochtends zullen herten, zwijnen en ander grofwild stoppen met grazen en hun rustplekken gaan opzoeken om vervolgens vroeg in de avond de schuilplaats te verlaten en weer te grazen.

Het is slim om vooraf de route te verkennen. Wanneer u een route al vaker gelopen heeft en een aantal spotplekken reeds kent, is dit natuurlijk overbodig, maar wanneer u voor het eerst een vreemde route bezoekt, is het wijs om bijvoorbeeld de website of een aantal reacties op de route door te nemen. Bruikbare tips zullen de kans op teleurstelling verlagen.
En vergaat uiteraard uw fototoestel en verrekijker niet!

Tijdens de tocht

Nadat u besloten heeft welk(e) dier(en) u graag zou willen zien, is het tijd om de route te bewandelen of de spotplek te bezoeken en uw geluk te beproeven.

Wandelen

Wanneer u besluit een wandeling te maken, is het wijs om de volgende zaken in acht te nemen. Het meenemen van een hond is niet verstandig; dit zou de dieren immers af kunnen schrikken. Wanneer u met een aantal andere mensen loopt, is het verstanding om het praten tot het minimum te beperken en niet harder dan fluistertoon te praten. Houd een normaal wandeltempo aan en ga zeker niet sluipen. Maak u ook niet klein wanneer u een wild dier ziet. Het sluipen en klein maken zullen de dieren interpreteren als zijnde jachtgedrag en de dieren zullen daarom vluchten.

Houd de ogen ook altijd open. Let op (voet)sporen in het zand. Omgeploegde plaggen langs de paden wijzen op de aanwezigheid van zwijnen. Sta ook regelmatig stil om (met een verrekijker) de omgeving te bekijken. Zwijnen en reeën blijven vaak stilstaan omdat veel mensen hen over het hoofd zien. Neem de tijd om eens rustig rond te kijken zodat u niet nietsvermoedend uw kansen laat liggen. Blijf ook te allen tijde geduldig: u heeft vrij weinig in de hand, want het blijven wilde dieren. U kunt het geluk wel enigszins afdwingen door alle bovenstaande tips te hanteren, maar onthoud dat een garantie op succes niet bestaat in de natuur.

Spotplek bezoeken

Een spotplek bezoeken zal de kans op het zien van wild flink vergroten. Er zijn veel standaard spotplekken langs wegen of in de bossen, maar doorgaans komt u niet zo dicht bij de dieren als tijdens een wandelroute. Het voordeel is dat de kans op het zien van wild erg groot is: de spotplekken zijn daar niet voor niets, dus zullen de dieren regelmatig rondom die plaatsen verschijnen. De dieren zullen ook vaak door elkaar lopen: herten, reeën, moeflons en zwijnen grazen vaak op dezelfde vlakte, waardoor de variatie aan dieren doorgaans erg groot is.

U kunt natuurlijk ook zelf een spotplek creëren. Houd u echter altijd aan de regels van het bos! Veel paden mogen niet bezocht worden voor zonsopgang of na zonsondergang en wanneer u dit wel doet, behoort zelfs een boete tot de represailles. Blijf daarom altijd op de paden. Het is bovendien gevaarlijk om dat niet te doen; veel teken zijn gevestigd buiten de wandelpaden en met dát wild maakt u liever geen kennis.

Wanneer u een toegankelijk gebied heeft gevonden, zijn er een aantal plaatsen waar de kans op een ontmoeting met een wild dier groot zijn. De 'wissels', plekken waar het wild het bos in- en uitgaat, zijn vaste oversteekplaatsen voor de dieren waar ze dus regelmatig verschijnen. Ook wanneer u een plaats kunt vinden met uitzicht op een bosrand, zal u waarschijnlijk wat groot wild zien.

Andere opties

Er zijn ook voldoende excursies onder leiding van boswachters die de deelnemers zullen leiden naar een vaste plek waar vrijwel zeker wat dieren zullen verschijnen. De ervaring is echter minder 'exclusief', omdat er altijd in groepjes naar de dieren gekeken wordt. Een wandelroute of een eigen vaste spotplaats zorgen wellicht voor meer genoegdoening, maar voor de recreant die graag een keer wat wilds wil zien, vormen excursies een prima alternatief!

Geschikte plaatsen

Nationaal Park de Hoge Veluwe (Gelderland) en de Oostvaardersplassen (Flevoland) zijn twee plekken waar het stikt van het wild. Naast de ree, het hert en het zwijn, zijn er nog talloze andere dieren die relatief 'exclusief' zijn in die regio's. Van kuddes wilde paarden tot marters: vrijwel alles wat in Nederland te vinden is, is ook op de Veluwe te vinden. De Oostvaardersplassen zijn minder groot, maar weer moerasrijker en hebben ontzettend veel vogelsoorten geherbergd. Beide locaties hebben hun voor- en nadelen, maar duidelijk is dat de locaties ontzettend veel wild hebben rondlopen en dat wild is wel degelijk te vinden voor de recreant!

Kortom

Wanneer u rekening houdt met uw kleding, stemvolume en altijd al uw zintuigen op scherp heeft staan, is de kans aanwezig dat u met (grof)wild oog in oog komt de staan. Bedenk dat er altijd een factor geluk om de hoek komt kijken en wees daarom dus vooral geduldig! Kies een goede wandelroute of een strategische spotplek. Verdiep u in de leefomgeving van de verschillende dieren, maar respecteer altijd de opgestelde regels omtrent het bos. De wat minder avontuurlijke spotter kan altijd middels een excursie het wild van een iets grotere afstand aanschouwen, maar de echte avonturier kan het wild tot op enkele meters naderen!