Palmolie: goed of fout?

In een groot deel van onze dagelijkse gebruiksvoorwerpen en ons voedsel zit palmolie. Wanneer we dit ingrediënt zouden willen boycotten vanwege bijvoorbeeld een verkeerde productiemethode, dan is dat daardoor onmogelijk. Een oplossing zou zijn om een sluitend systeem van certificering tot stand te brengen, waardoor het mogelijk wordt alleen nog op de juiste wijze geproduceerde palmolie op de markt te brengen. Onderstaand artikeltje gaat in op 'goede' en 'foute' palmolie.

Ingrediënt

Palmolie (een plantaardige olie) wordt voornamelijk gewonnen uit de vruchten van de oliepalm. In 60% van de houdbare producten die we kopen, zit palmolie als ingrediënt: van margarine tot chips en van zeep tot pindakaas. Maar ook als grondstof voor biodiesel wordt in toenemende mate palmolie gebruikt. Biodiesel is een plantaardige vervanger van de diesel die wordt gewonnen uit aardolie. Het merendeel van de palmolie wordt geproduceerd in Indonesië en Maleisië. Door de steeds grotere vraag naar deze plantaardige olie willen bedrijven zowel in Indonesië als in Maleisië steeds meer plantages aanleggen.

Palmolie is duurzaam

Op zich is palmolie duurzaam. Het is bijvoorbeeld duurzamer dan olie gewonnen uit koolzaad of zonnebloem. Dat komt omdat 1 hectare die beplant is met oliepalmen (bij efficiënt landgebruik) hetzelfde opbrengt als meerdere hectaren koolzaad of zonnebloemen. Dit geldt echter alleen wanneer er een verbod komt op het aanleggen van nieuwe plantages als dat ten koste gaat van de regenwouden en de unieke hoogveenlandschappen.

Ontbossing

In landen als Indonesië wordt voor de aanleg van nieuwe palmolieplantages veel oerbos omgekapt. Elk uur verdwijnen er in dat land 300 voetbalvelden aan oerbos. Volgens de campagneleider 'Bossen van Greenpeace", Michiel van Geelen, wordt wel beweerd dat het kappen van oerwoud noodzakelijk is om plaats te maken voor nieuwe plantages. Toch is dat een misverstand, meent Michiel. Er is veel land beschikbaar dat al eerder is ontbost. Ook kan de opbrengst van bestaande plantages nog worden verhoogd en zelfs worden verdubbeld, als er maar nieuwe technieken zouden worden gebruikt. Greenpeace probeert de Indonesische overheid zover te krijgen dat ze een verbod op het kappen van oerwoud voor nieuwe plantages invoert. Dat is wel lastig voor die overheid doordat ze in het verleden concessies voor enorme stukken land heeft verleend aan grote houtkap- en plantagebedrijven. Michiel stelt dat veel palmolieproducenten juist de dichtbeboste gebieden in hun concessies om plantages te mogen aanleggen gebruiken. Dan verkopen ze eerst het waardevolle hout en gaan daarna palmolie verbouwen. Daarmee halen ze zoveel mogelijk geld uit de grond, zonder daarbij na te denken over de toekomst.

Uitstoot van broeikasgassen

Na China en de Verenigde Staten van Amerika staat Indonesië op de derde plaats van landen die wereldwijd de meeste broeikasgassen uitstoten. Dit komt voornamelijk door de ontbossing. Naast het verloren gaan van het oerwoud en de hoge uitstoot van broeikasgassen staan ook de Sumatraanse tijger en de orang-oetan op het punt van uitsterven door toedoen van de industriële verbouwing van palmolie.

Veroorzaker van razendsnelle ontbossing

De grootste palmolieproducent van Indonesië is Sinar Mas. Om de ontbossing een halt toe te roepen zet Greenpeace bedrijven die palmolie kopen van dit beruchte bedrijf onder druk. Nu is Sinar Mas niet alleen het grootste palmolie producerende bedrijf, maar ook de grootste fabrikant van houtpulp, de grondstof voor de papierindustrie. Volgens Michiel van Geelen zijn na de palm-oliebedrijven, de papierpulpproducenten de belangrijkste veroorzakers van de razendsnelle ontbossing in Indonesië. Daarom roept Greenpeace bedrijven al jaren op om geen palmolie en geen papier van de Sinar Mas-groep te gebruiken in hun producten en verpakkingen. Sommige bedrijven deden direct mee, maar andere ondernamen geen actie.

Hebben de acties van Greenpeace succes?

In het voorjaar van 2010 voerde Greenpeace campagne tegen het Zwitserse Nestlé. Immers Nestlé is het grootste voedingsmiddelenbedrijf ter wereld. Ook Nestlé gebruikte 'foute' palmolie voor de productie van onder andere het bekende 'KitKat'. Dit bedrijf was een van de ondernemingen die geen actie namen op de oproep van Greenpeace om geen palmolie en geen papier te gebruiken van de Sinar Mas-groep. Het gevolg van de Greenpeace campagne was dat honderduizenden bezorgde consumenten het bedrijf bedolf onder protestmails en -kaarten. Ook via Facebook, Hyves en Twitter werd Nestlé het vuur na aan de schenen gelegd. Na twee maanden beloofde het Zwitserse concern geen palmolie meer te gebruiken waarvoor regenwoud is gekapt. Op 17 mei 2010 presenteerde het bedrijf een nieuw inkoopbeleid met criteria waaraan leveranciers moeten voldoen. Om zeker te weten dat het bedrijf zich aan zijn belofte houdt, blijft Greenpeace haar wel in de gaten houden.
Wie wil bijdragen aan het redden van het oerwoud kan dat doen door bedrijven aan te spreken op hun inkoopbeleid.