Natuurijs: hoe dik moet ijs zijn om op te kunnen schaatsen?

Goed schaatsijs moet in ieder geval zo´n 7 centimeter dik zijn. IJs wordt dikker doordat het aan de onderkant groeit. Maar dat ontstaan van goed schaatsijs kan alleen als er weinig wind staat en het niet sneeuwt. Maar ook stroming in het water heeft natuurlijk invloed op ijsvorming. Daarom gooien ze in Friesland de vaarwegen dicht als ze hopen dat de Elfstedentocht eventueel in zicht is. Het groeien van natuurijs en hoe het beste schaatsijs ontstaat is nog een wetenschap op zich.

• Het ontstaan van ijs waar je op kunt schaatsen
• Een ijsvloer waarop je kunt schaatsen moet minimaal 5 centimeter zijn, maar het hangt wel af van de omstandigheden
• Stroming in water is slecht voor ijsvorming waarop geschaatst kan worden
• Harde wind is slecht voor het groeien van natuurijs
• Sneeuw is slecht voor het vormen van natuurijs
• Hoe dik moet ijs zijn om er op te kunnen schaatsen?
• Hoe hard groeit natuurijs?

Het ontstaan van ijs waar je op kunt schaatsen

Schaatsen, in Nederland zijn we er gek op. Maar hoe ontstaat dat schaatsijs nu dan toch? IJs ontstaat door de vorming van ijskristallen. En die worden weer gevormd als de koude lucht het wateroppervlakte afkoelt tot onder het vriespunt. Het ijslaagje dat daardoor ontstaat zorgt er weer voor dat het water wat onder dat oppervlakte zit ook wordt afgekoeld. Koud water is zwaarder dan warmer water en dat zakt vervolgens naar bodem. Dit doet dan vanaf de bodem weer zijn werk en zorgt ervoor dat het warmere water dat eerst op de bodem lag naar boven wordt gedrukt. En daar wordt het dan vervolgens weer afgekoeld door het al bestaande laagje ijs. Dit hele proces zorgt ervoor dat de temperatuur van het water steeds meer daalt.

Een ijsvloer waarop je kunt schaatsen moet minimaal 5 centimeter zijn, maar het hangt wel af van de omstandigheden

Toch is dat nog niet voldoende om te zorgen voor mooi schaatsijs. Want water moet eerst helemaal tot stilstand zijn gekomen door dit proces voordat er echt een goede ijslaag kan ontstaan. In het begin van de winter gaat dit niet zo heel snel, want de temperatuur van het water is dan gewoon nog te hoog. Om een zo dik mogelijke ijslaag waarop geschaatst kan worden te laten ontstaan moet het water zo stil mogelijk liggen. Het helpt in dat soort gevallen als bijvoorbeeld gemalen worden uitgezet die het water steeds in en uit pompen. In Friesland heeft het waterschap dit in december 2011 al besloten om zo te proberen de ijslaag zo snel mogelijk te laten groeien. In de hoop natuurlijk dat er volop geschaatst kan worden en er mogelijk zelfs een Elfstedentocht komt.

Stroming in water is slecht voor ijsvorming waarop geschaatst kan worden

Stroming in natuurwater zorgt er voor dat er warmer en kouder water wordt gemengd. Dit is slecht voor de aanwas van nieuw schaatsijs. Maar het stromen van water zorgt er ook voor dat het ijs dat gebruikt zou kunnen worden als schaatsbaan wordt afgesleten aan de onderkant.

Harde wind is slecht voor het groeien van natuurijs

Ook wind heeft veel invloed op het groeien van een natuurlijke schaatsbaan. Door harde wind ontstaat namelijk druk op de ijslaag aan de bovenkant. Deze ijslaag wordt dan naar beneden gedrukt en dat zet het water daaronder weer in beweging. En daardoor groeit er geen nieuw ijs meer aan op het al bestaande laagje aan de onderkant.

Sneeuw is slecht voor het vormen van natuurijs

Sneeuw is eigenlijk nog erger voor de vorming van natuurijs. Sneeuw is als een soort afdekking en dat zorgt dus voor warmte. Daardoor komt er aan de onderkant van een ijslaag bijna niets bij als er sneeuw ligt. Normaal gesproken wordt de warmte van het water dat onder het ijs ligt gewoon aan de lucht afgegeven. Als er echter sneeuw op het ijs ligt kan dit niet, dus blijft de warmte er zitten. Sneeuw fungeert dus dan als een soort isolatiemateriaal en dat is slecht voor de vorming van natuurijs.

Hoe dik moet ijs zijn om er op te kunnen schaatsen?

Gemiddeld kan er geschaatst worden op natuurijs als dit 5 centimeter dik is.
Om een auto te houden op een natuurijsvloer moet dit minimaal 15 centimeter zijn. Dit zijn echter wel gemiddelden, want het is van groot belang wat andere omstandigheden zijn. Dit zijn onder andere:

• De diepte van het water
• De stroomsnelheid
• De windsnelheid
• De temperatuur
• De luchtvochtigheid
• Of er sneeuw of regen valt

Hoe hard groeit natuurijs?

In een nacht waarin het 5 graden vriest, wordt een ijslaag ongeveer 1 centimeter dikker. Als een natuurijslaag 6 centimeter dik is, komt er per nacht minder bij dan die 1 centimeter. De aanwas gaat dan minder snel vanaf de onderkant.