Werkstuk Vulkanen
Een vulkaan is een opening in de aardkorst, waar heet magma uit komt. Als de magma uit de vulkaan komt heet het lava. Als een vulkaan ontploft heet dat een uitbarsting. Bij een vulkaanuitbarsting stort de magma soms een paar kilometer verderop neer. In dit artikel staat nog veel meer informatie over Vulkanen.Geschiedenis
79 Jaar na Christus was er een vulkaanuitbarsting in Pompey, van de Vesuvius in Italië. Bij die uitbarsting zijn er minstens 20.000 doden gevallen. Die uitbarsting was een van de heftigste vulkaanuitbarstingen ooit. Heel snel was de stad begraven door as en stukken lava dat zo hard werd als cement. In de 20ste eeuw is meer dan de helft van de stad opgegraven. In 1631 kostte een uitbarsting van de Vesuvius 18.000 mensen het leven en werden er 5 steden verwoest. De aardbeving die twee dagen later Napels trof eiste 3.000 levens.Binnenin de vulkaan
Een vulkaan bestaat uit lange pijpen. Die pijpen noemen we eruptiepijpen. Onder de eruptiepijpen zit de magmakamer. Dat is een grote ruimte onder de vulkaan, daar zit het magma in. Als de vulkaan uitbarst kan het in de magmakamer wel 1200 gradenworden.
De Etna
De Etna staat op het Italiaanse eiland Sicilië. Het is de hoogste vulkaan van Europa.In 1669 was er een grote uitbarsting van de Etna. Toen zijn er ongeveer 20.000 doden gevallen. In 1992 was de laatste heftige uitbarsting van de Etna. De Etna is dan ook de meest actieve vukaan van Europa.
Waar komen vulkanen voor?
Als twee stukken land uit elkaar schuiven dan ontstaat er een trog. Dat is een diepe spleet in de aardkorst waar lava uitkomt. Waar dat voorkomt heet een ring van vuur.Daar komen dus de meeste vulkanen voor.
Soorten vulkanen
SpeeltvulkaanDe spleetvulkaan ontstaat als de aarde gaat schuiven, er ontstaat dan een spleet in de grond en die spleet kan kilometers lang zijn. Als de magma eruit komt gaat het heel langzaam naar beneden.
Koepelvulkaan
Uit de koepelvulkaan komt een snel afkoelende lava, de lava komt snel naar beneden stromen.
Schildvulkaan
De schildvulkaan komt voor op Hawaï, ze spuwen vloeibare lava uit.
Calderavulkaan
De Calderavulkaan ontstaat als de top van een vulkaan inzakt. Als het dan regent wordt die gevuld met water, dan kan er een meer op de top ontstaan.
Samengestelde vulkaan
De samengestelde vulkaan bestaat uit lagen as en lava en hij heeft een steile helling.
Slakkenkegel
Bij een vulkaan van de slakkenkegel vallen eerst een paar slakken ( dat zijn resten van een vorige uitbarsting ), daarna komt de lava.
Onderzeese vulkanen
Sommige vulkanen staan onder de zee. Ze worden steeds groter totdat het een nieuw eiland is, dan staat er alleen maar een vulkaan op het eiland. Maar als die gaat uitbarsten wordt die lava weer hard en dat is dan het nieuwe stukje land. Het land is dan nog helemaal zwart van de lava.Vulkanen op andere planeten
Op Venus en Jupiter komen actieve vulkanen voor. Die zijn dan ook heel groot. Ut de vulkanen van Jupiter komt geen lava maar zwavel. In 1979 was er een uitbarsting, toen spoot er 160 kilometer hoog gas de lucht in. De allergrootste vulkaan is de Olympus Mons. Deze vulkaan staat op Mars, hij is 3 keer zo hoog als de Mount Everest en 15 keer zo breed.Grote vulkaan uitbarstingen
Grote uitbarstingen zoals in Pompey richten veel schade aan. Bij andere ook zoals:| Jaar | Vulkaan | Doden |
|---|---|---|
| 1669 | Etna | 20.000 |
| 1815 | Tambora | 90.000 |
| 1883 | Krokatau | 36.000 |
| 79 | Vesuvius | 20.000 |
| 1992 | Katmai | 40.000 |
