De Aletsch Gletsjer

De Aletschgletsjer ligt in het kanton Wallis (Zwitserland), onderdeel van de Berner Alpen. Hij behoort tot het Unesco-wereldnatuurerfgoed Schweizer Alpen. Hij is de langste gletsjer van de Alpen en heel populair bij bergliefhebbers.

Algemeen

De Aletschgletsjer is 23 km lang en daarmee de langste gletsjer van de Alpen. Hij is op geen enkele plek volledig te zien en bevindt zich in bochten tussen enkele bergtoppen in het kanton Wallis aan de zuidkant van de Berner Alpen. Hij is ongeveer 100 km2 groot en via kabelbanen kan je neerkijken op de grote ijszee. Hij start in de Jungfrauregio op meer dan 4000 meter hoogte en eindigt in de Massakloof, zo'n 2500 meter lager. Het dikste deel van de gletsjer dat momenteel al geweten is, bedraagt 900 meter. En voor zover geweten is, bedraagt het gewicht van het ijs momenteel zo'n 25 miljard ton.

Fysisch ontstaan

De gletsjer ontstaat voornamelijk uit de firnbekkens (ofwel het accumulatiegebied) in de Jungfrauregio: de Aletschfirn, de Ewigschneefeldfirn en de Jungfraufirn. Hier wordt de gletsjer van ijs voorzien. Het hele jaar door valt hier neerslag in de vorm van sneeuw. Dit verandert stilaan in firnsneeuw ten gevolge van druk en wisselvallige temperaturen. Dit wordt naderhand firnijs en tot slot gletsjerijs. De gletsjer stroomt als een dikke, stugge massa richting het dal omwille van het gewicht. De snelheid kan tot een halve meter per dag gaan. De Aletsch gaat op de snelste stukken zo'n 200 meter per jaar, aan het Aletschwoud slechts 80 - 90 meter per jaar.

Kenmerk: Middelmorenen

In het midden op het ijsoppervlak trekken twee donkere strepen de aandacht. Deze lopen op bijna de volledige lengte en valt bij elke bezoeker op. Dit noemt men de middelmorenen. Ze ontstaan als twee gletsjers samenkomen omdat de zijmorenen van twee gletsjers zich verenigen. Maar omdat de Aletsch uit drie firnbekkens samenkomen worden er twee middelmorenen gevormd. De middelmorenen bestaan uit meegevoerd materiaal zoals steengruis of ander puin dat door het smelten van de gletsjer in de loop der tijd aan de oppervlakte gekomen is. Onderaan de gletsjer (ofwel het ablatiegebied) is de middelmorene het best zichtbaar, omdat op deze plek het smeltproces het snelst verloopt door de hogere temperaturen. De twee middelmorenen van de Aletsch zijn kenmerkend en herkenbaar.

Geschiedenis

Uit verschillende onderzoeken wordt aangenomen dat de Aletschgletsjer gedurende de laatste ijstijd een veel grotere uitgestrektheid had dan tegenwoordig. Sinds die laatste ijstijd (ongeveer 11.000 jaar geleden) trekt de gletsjer zich echter niet continu terug. Omwille van kleinere klimaatsveranderingen werden vaak een groei en zelfs hoogstanden te zien, zoals voor het laatst rond 1860. Toen was de gletsjer zo’n drie kilometer langer en zijn rand lag in het gebied van het Aletschwoud, zo’n 200 meter hoger dan nu. Deze laatste hoogstand is in het landschap goed zichtbaar: aan beide kanten trekt er een lichte, brede brand langs de gletsjer die zich duidelijk van de daarboven liggende vegetatie onderscheidt. De lichte banden hebben een vrij jonge vegetatie die zich pas de afgelopen jaren heeft gevormd.

Smelten

Elk jaar wordt de Aletschgletsjer ongeveer 50 meter korter door smelting. Medewerkers van het Pro Natura Centrum Aletsch op de Riederalp observeerden de afgelopen jaren een enorme krimp, niet alleen de lengte maar ook bij de randen. Lokale berggidsen bevestigen dit en waren de laatste jaren verplicht andere toegangen tot de gletsjer te zoeken. De smeltende gletsjer laat op de berg onbegaanbare paden na.

Wandeltochten

Er zijn tal van wandelingen die je kan maken, al dan niet op de gletsjer, van verschillende niveaus. Je doet dit best met een berggids die het gebied goed kent en in nood hulp kan bieden. Je kan dit ook met een kabelbaan bezoeken. Omwille van de hoeveelheid sneeuw en begaanbaarheid is het het beste om deze te bezoeken van juli tot augustus. Meer info in de toeristische infopunten in volgende dorpen: Bettmeralp, Riederalp, Brig, Mörel, Fiesch, Visp. Het dal tussen Brig en Fiesch is het best publiekelijk toegankelijk met openbaar vervoer: trein, bus, kabelbaan.