Alles over zout strooien als gladheidbestrijding

Om gladheid te voorkomen wordt in Nederland, in tegenstelling tot veel andere landen, zout op de wegen gestrooid. Maar ook mensen thuis strooien liever een emmer zout op hun paadje, dan dat ze hun stoepje met de hand schoonvegen. Jammer, want het is erg slecht voor de natuur. Zoutstrooien zorgt namelijk voor het sterven van bomen.

Strooizout is erg slecht voor de natuur en beschadigt planten en bomen

Strooizout is erg slecht voor de natuur en beschadigt alles wat groeit en bloeit. Door het zout verdrogen bomen, krijgen ze bladeren met dorre en gele randen en groeien de knoppen helemaal niet uit. In het ergste geval sterven planten en bomen zelfs helemaal af door het zout, maar dat is pas te zien in het voorjaar of de zomer als niemand meer een verband legt met het strooizout dat in de winter is gegooid.

Wat doet strooizout met de natuur?

Strooizout wordt opgeslagen in de bodem. Zoals altijd met zout, trekt het daar alle vocht aan. Bomen beginnen vaak in januari al om zich te voeden met alles wat zich in de bomen bevindt, maar de wortels zuigen vooral vocht naar binnen om aan een nieuw seizoen te beginnen. Dat gaat echter niet met veel zout in de bodem. Daarom zuigen ze dan maar het zoutachtige spul op dat zich heeft gevormd. Dit wordt vervolgens door de hele boom, struik of plant geleid en dat is niet bepaald wat een boom of plant nodig heeft.

Zout op boomstammen

Door opspattend zout water komt het zout ook nog eens van buiten de plant en bedreigt hij hem. De planten en bomen drogen er namelijk aan de buitenkant van uit en bruine of geelgerande bladranden zijn het teken dat de plant door teveel zout is getroffen. Vooral kastanjes, lindes en haagbeuken zijn erg gevoelig voor dit proces. Als zich meer negatieve zaken voordoen zoals een droge zomer of een verkeerde standplaats, sterf de boom soms helemaal.

Het strooien bij gladheid door Rijkswaterstaat

Op de grote wegen wordt vaak door Rijkswaterstaat, de provincies en de gemeenten zout uitgereden. Zij doen dat op een minder schadelijke manier, omdat er alleen gestrooid wordt als de sneeuw ook uiteen wordt gereden door de auto’s. Particulieren daarentegen gooien gewoon heel veel zout op een berg sneeuw en gaan er dan van uit dat het dan wel gaat smelten. Dat is vaak niet zo en dan wordt er nog veel meer zout op diezelfde berg gegooid. Vaak worden tuinen daarom veel meer belast dan de wegen die door Nederland lopen. Tuinplanten lijden daar net zo onder als bomen. Veel beter zou het daarom zijn om het zout te verdunnen met zand. Dit heeft namelijk geen negatief effect op de natuur en kan ongelimiteerd worden gebruikt. In veel landen zoals Duitsland en Oostenrijk wordt helemaal geen zout gestrooid op wegen, maar wordt alleen maar zand gebruikt.

Hoeveel zout wordt er gestrooid in een strenge winter?

In de week voorafgaande aan de kerst in 2009 werd alleen al in de provincie Friesland 15 miljoen kilo zout gestrooid. Dit alleen al kost zo’n 825.000 euro. Dit is dan wel inclusief het vervoer. Gemiddeld wordt er door Rijkswaterstaat zo’n 15 gram zout per vierkante meter op het wegdek gestrooid. Bij preventief strooien wordt 7 gram uitgereden. Als het al glad is wordt meer van het witte natriumchloride (officiële naam voor strooizout) gebruikt, namelijk zo’n 30 gram per vierkante meter. Bij een temperatuur vanaf min 15 graden Celsius heeft het strooien van zout trouwens helemaal geen zin meer. Het doet dan niets meer.

Twee soorten zoutstrooien

Er zijn twee methoden om zout te strooien.

1. Droog strooien
2. Nat strooien

Droog strooien van zout op wegen

Bij het droog strooien wordt zou in kant en klare vorm over de weg gespoten. De korrels onttrekken het vocht aan de weg en daardoor ontstaat pekel. Pekel heeft een lager vriespunt dan water en de pekel zorgt ervoor dat het ijs smelt en dat er dus nog meer pekelwater ontstaat. Het verkeer verspreidt die pekel vervolgens weer en rijdt het ijs dat zich al gevormd had kapot. Het probleem kan zijn dat het droge zout van de weg kan waaien en dus niet effectief is.

Nat strooien

Nat strooien wordt tegenwoordig steeds vaker gedaan, omdat het smeltproces sneller gaat. Het zout en het water worden al vermengd en de pekel is dan dus al klaar als het verspreid wordt. Omdat het zout niet verwaait op die manier is het ook een betere methode voor het preventief bestrijden van gladheid. Nat strooien is bovendien zuiniger en belast het milieu veel minder.

Betalen met zout

Zout was in de oudheid erg belangrijk en bovendien erg zeldzaam. Mensen werden er zelfs mee betaald. Zout werd vroeger gewonnen uit zeewater. In sommige Romeinse steden werden hele bekkens aangelegd en Romeinse soldaten kregen in die tijd uitbetaald in zout of hun rechten op het zout werden uitbetaald geld. In de Romeinse tijd was zout in ieder geval erg duur en ook erg bijzonder.