Microbeads – Microplastics in verzorgingsproducten

In de verzorgingsproducten die we gebruiken zitten een heleboel plastic, zonder dat we het in de gaten hebben. Het zijn de microplastics die via ons gebruik van crèmes en tandpasta's in het milieu terechtkomen. Maar waar zitten die microplastics dan precies in? De Plastic Soup Foundation ontwikkelde samen met Stichting Noordzee een app waarmee te zien is of er plastic in een product zit. Dat plastic is schadelijk voor milieu en mens en draagt bij aan de vorming van plastic soep.

Microplastics

De cosmetica-industrie stopt de microplastics in allerlei producten. Sinds 2012 worden er zelfs Kamervragen over gesteld en ijvert de Nederlandse regering in Europa om de microplastics in verzorgingsproducten te gaan verbieden.

Microbeads

Men schat dat er elk jaar 4,7 miljoen ton plastic in zee terechtkomt. Het vormt met elkaar de plastic soep waarover huiveringwekkende verhalen gaan over grootte en gevaar voor het zeeleven. Een deel van dat plastic bestaat uit microplastics of micro beads. Dit zijn minuscule bolletjes plastic die in honderden gangbare verzorgingsproducten zitten. Deskundigen maken zich grote zorgen over deze kleine stukjes plastic. Via het riool komen ze in de waterzuiveringsinstallatie terecht. Daar passeren ze de filters omdat ze zo klein zijn en belanden in zee. Daarna komen ze in plankton en schelpdieren terecht die ze uit het water filteren.

Vissen

Uiteindelijk nemen ook vissen de stoffen op en als wij die vissen eten komt het micro plastic zo ook in mensen terecht. Het blijkt dat giftige stoffen, zogenaamde POP’s, zich gemakkelijk aan plastic hechten en op die manier komt niet alleen het plastic in mens en dier, maar daarmee ook die giftige stoffen. De voedselketen wordt op een gevaarlijke manier vergiftigd.

Bead the MicroBead

Er loopt een campagne om het gebruik en de losing van het plastic te stoppen. De campagne leus is: Beat the MicroBead. De Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee zijn de initiatiefnemers van de campagne en zij roepen om een Europees verbod op verkoop van alle producten waarin microplastics worden verwerkt. De campagne wordt wereldwijd door tientallen grote en kleine NGO’s gesteund. De Nederlandse regering maakt zich hard voor het verbod.

MicroBead in de ban

Canada is het eerste land dat de microbead in de ban doet. In juli 2015 laat de Canadese regering weten werk te maken van een verbod op plastics in verzorgingsproducten. De grote bedrijven die de producten maken reageren meteen met maatregelen. Steeds meer landen sluiten zich daarbij aan, zoals Zweden in oktober 2015 en Engeland in 2017. De microplastics zijn eigenlijk volstrekt overbodig, omdat er genoeg afbreekbare alternatieven zijn, zoals:

• Bamboe;
• notenschil;
• kokos;
• zout.

App

Plastic Soup Foundation en Stichting de Noordzee lanceerden een app die waarschuwt wanneer er microplastics in een product zitten. Gebruikers zijn zich er doorgaans niet bewust van dat dit in het product zit. Met de app kunnen behalve Nederlanders ook Spaans-, Engels-, Frans- en Duitstalige consumenten de producten controleren. Met de app kun je de barcode van het product scannen. Er verschijnt dan een rood of oranje scherm. rood: het product bevat plastic. oranje: het product bevat plastic bevat, maar dat de producent of winkelketen heeft beterschap beloofd.

Unilever en Hema

Op de website van Beat the Microbead staan de bedrijven die al actie hebben ondernomen en bedrijven en producenten die van plan zijn op korte termijn de microbeads uit hun producten te weren.

Tandpasta

In diverse verzorgingsproducten zit het, zoals:

• scrubs (in 1 tube scrubcrème zitten meer dan 100.000 microdeeltjes);
• shampoo;
• tandpasta;
• douchegel;
• doucheschuim;
• peeling;
• lipbalsem;
• scheerschuim.

Warnings

De app is in de appstore te halen. Zoek naar: “WARNINGS: PLASTICS INSIDE”. De app is gratis en voor Apple-toestellen en andere smartphones. Voor wie geen smartphone heeft staat er een lijst op de website van de Plastic Soup Foundation, die telkens wordt geactualiseerd. Winkels die beterschap beloven krijgen eerst de code oranje. Als ze het beleid niet daadwerkelijk verbeteren, gaan ze naar code rood. De consument kan ook het etiket lezen op zoek naar stoffen die wijzen op microplastics. Het gaat dan om:

• polyethyleen;
• polypropyleen;
• polyethyleentereftalaat;
• polythylmethacrylaat;
• nylon.

Zero plastic inside

Kruidvat en Trekpleister en ook andere cosmeticaketens, besluiten om naar aanleiding van de campagne Beat the MicroBead versneld stappen te ondernemen om microplastics uit hun eigen merk verzorgingsproducten te weren. De campagne werpt ook in andere landen vruchten af. In Duitsland liet de multinational Henkel weten de samenstelling van haar producten met microplastics aan te passen. De campagne van Plastic Soup Community en Stichting de Noordzee stimuleren fabrikanten om plasticvrije producten te produceren en het later Zero plastic inside op de verpakking te drukken.

Onderzoek

Onderzoeksresultaten zijn schokkend. Ongeveer 80 procent van de kunststofvezels en 100 procent van de plastic korreltjes komen van het afvalwater van huishoudens. In Amerika werd onderzoek gedaan naar de grote meren en de onderzoekers schrokken zich wezenloos van de resultaten. De meren barsten van de kleine plastic deeltjes.

Struisvogelpolitiek

Dat niet alle ondernemingen die met dit product te maken hebben reageren op de schokkende gegevens, doet denken aan verregaande struisvogelpolitiek. Olympisch kampioen windsurfen Dorian van Rijsselberghe steekt zijn kop niet in het zand. Hij steunt de campagne en verder zijn er verschillende milieuorganisaties die de campagne Beat the Micro Bead steunen:

• Algalita Marine Research Institute;
• 5Gyres, Natuur & Milieu;
• Plastic Pollution Coalition;
• Waddenvereniging;
• Seas at Ris;
• Greenpeace;
• Sea First;
• Marine Conservation Society;
• Surfrider Foundation Holland;
• Deepwave;
• Project Blue Sea;
• Duik de Noordzee Schoon;
• Plastic Oceans Foundation;
• Surfrider Foundation Europe;
• European Environmental Bureau (EEB);
• Stichting Vissenbescherming;
• Kust & Zee;
• Washed Ashore;
• The Coastal & Marine Union (EUCC).

Plastic Soup Community

De Plastic Soup Community is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties die zich inzetten voor de strijd tegen plastic in de zee. Er sluiten zich steeds meer organisaties aan.

Stichting De Noordzee

Stichting De Noordzee zet zich in voor duurzaam gebruik van de Noordzee, voor duurzame visserij, een schone Noordzee en schone stranden en een schone scheepvaart.

Verbod op microplastiscs in de Verenigde Staten

De Barack Obama zette in de eerste week van 2016, toen hij nog president van Amerika was, zijn handtekening onder een wet die microplastics in 2017 verbiedt in tandpasta's, scrubs en shampoo. Ook biologisch afbreekbaar plastic wordt verboden, omdat deze plasticdeeltjes meestal in water niet afbreken zoals beloofd. In Amerika is het water en zijn de vissen onderzocht en blijkt dat er 2900 miljard microdeeltjes in de Amerikaanse waterwegen zweven en dat een kwart van de vis die op de markt komt microplastics bevat. De vissen zien de plastic deeltjes aan voor voedsel en zo komt plastic in de voedselketen terecht.

Lees verder

• Plastic soep in de oceaan en zeemeerminnentranen op strand
• Olympische Spelen 2012 – Dorian van Rijsselberghe
• Plastic Soup Surfer - Merijn Tinga
• Kunstgras - plastic in milieu en ongezond rubbergranulaat
• Plastic Jagers - op jacht naar plastic in zee