De mug: wat je maar wilt weten

Hoeveel eitjes legt een vrouwtjes mug? Hoelang leven muggen? Waarom zoemt de mug? Waarom zuigen ze bloed? Waarom jeuken die bultjes toch? Waar moet je op letten als je ze niet in je buurt wilt? Wat hebben water, kikkers, vissen, larven en zweetvoeten met muggen te maken? Veel vragen, hier zijn de antwoorden.

De Europese steekmug

Alles wat leeft op deze aardbol, heeft op de een of andere manier zijn nut. Van planten, bomen en bloemen snapt men dat. Je kunt er van eten, je gerechten er mee kruiden of er medicijnen mee maken. Of in een vaas zetten en er zo van genieten. Van dieren snapt men het nut ook: je kunt erop rijden, ze je gras kort laten houden, ze geven zuivel en vlees. Sommigen worden je vriend en kun je aaien. Een aantal beesten ruimt de natuur op zoals de gier en zelfs een insect als de mier ruimt op. Maar muggen! Daarvan verwacht je alleen maar last. Dat zelfs muggen nut hebben, was ook nieuw voor mij.

Het nut van de mug

Een vrouwtjes mug hoeft maar één keer in haar leven te paren, de spermatozoïden die ze daarbij ontvangt van het mannetje, slaat ze op in haar onderlijf totdat ze deze nodig heeft om haar eitjes te bevruchten. De eitjes legt ze op een waterrijke plek en laat ze daar vervolgens achter. De muggenlarven gaan door een aantal stadia en wanneer ze aan het wateroppervlak hangen, slaan de kikkers toe. De mug, althans de larve, heeft dus nut om als voedsel te dienen voor kikkers maar ook voor vissen. De steekmuggenlarve maakt zich ook nuttig door eencellige algen en diertjes van het wateroppervlak te filteren. Het blijkt dat een gebied zoals de Everglades in Florida niet zou kunnen bestaan zonder muggen.

Wie, wat en waarom

Muggen vliegen ongeveer twee weken na de bevruchting uit. Mannetjes muggen leven maar kort en zullen alleen de vrouwtjes bevruchten. Het mannetje leeft van plantensappen zoals nectar. De vrouwtjes muggen zijn degenen die bloed nodig hebben om de eitjes te rijpen. Muggen kunnen alleen bloed opnemen door de huid te doorboren en niet door zoals een kat uit een bakje te drinken. Het spuug dat ze daarbij achterlaten veroorzaakt de allergische reactie zoals jeuk en een bultje.

Moeilijk te meppen

Je vraagt je af waarom die mug toch altijd net wegvliegt als je heel dichtbij bent en dan snel wilt meppen. Dat snelle, dat doet het hem. De mug heeft twee lange achterpoten die in rust naar achteren steken. Het doel dat daarmee gediend is, is dat ze de aanstormende vijand niet aan ziet komen, maar wel de luchtwerveling met die lange achterpoten kan voelen. En dan is ze uiteraard snel weg. Misschien is het daarom dat muggen niet van wind houden, want dan voelen ze die vijand niet aankomen.

Waar komen ze op af

Een restje water in de buurt kan ervoor zorgen dat de vrouwtjes muggen daar hun eitjes leggen. Let daarom goed op alles waar water in kan staan. Een afvoerputje in de tuin, het lekbakje onder een plantenbak, een dakgoot en zelfs een achtergelaten frisdrank blikje waar regenwater in is gekomen kan een broedplaats worden. Zeker aangezien de natuurlijke vijand van de mug, de vis en de kikker, daar niet huizen. Een mug kan een prooi tot op wel dertig meter afstand waarnemen. Ze komen af op kooldioxide die wij als mens uitademen en op een aantal geurstoffen, waaronder zweetvoeten. Bijna nooit reizen muggen verder dan honderd meter van hun geboorteplaats vandaan. En als er dan veel vrouwtjes worden geboren, precies in jouw, onachtzaam achtergelaten, beetje water berg je dan maar. Vrouwtjes muggen leggen namelijk tijdens hun leven elke 3-4 dagen eitjes. Als je dan bedenkt dat elke mug ongeveer twee weken kan leven en iedere keer dat zij bloed opneemt, een paar honderd eitjes legt. Dat wil zeggen, per muggenbult een paar honderd eitjes en dan weet je nog niets van de muggenbulten die de mug misschien bij de buren heeft achtergelaten. Dan zijn dat aardig wat eitjes die het bezige vrouwtje kan leggen en die allemaal mugjes worden, zonder hun natuurlijke vijanden, de kikker en de vis in de buurt. Voor je het weet heb je een epidemie.

Bestrijden

Apparaten om muggen te bestrijden zijn niet altijd even effectief. Ultrasonische geluiden die zouden komen uit één van die apparaten die je in een stopcontact steekt, zijn weggegooid geld, dat werkt dus niet. Want een vrouwtjes mug gaat voor prooi haar neus achterna. De mannetjes mug, die niet steekt, gaat 's nachts wel af op zijn oren, zodat hij het luid zoemende vrouwtje kan vinden om met haar te paren. De verschillende soorten muggen zoemen allemaal net iets anders, aangezien het mannetje zo een vrouwtje van dezelfde soort kan opsporen.

Geurbestrijding en rook

Het apparaat in het stopcontact dat een geur afgeeft en citronella werken wel, maar enkel voor een korte periode. Wierrook is ook een idee, maar dan meer voor als je in de tuin of op het balkon zit. De hele nacht je adem inhouden zodat je geen kooldioxide uitstoot, is uiteraard geen optie.

Klamboe of wind

Wat er overblijft, is zorgen dat de muggen niet binnen kunnen komen door horren te plaatsen. Of ervoor zorgen dat ze niet bij je bed kunnen komen door een klamboe op te hangen. Nog een andere manier is op de tocht gaan liggen of een ventilator aanschaffen, want muggen houden niet van wind.

Smeren met een DEET product

En anders kun je een product kopen en dat op je lichaam smeren of spuiten. Het effectiefste middel is dat waar DEET in zit aangezien dat het reukvermogen van de mug blokkeert. Producten met een concentratie van 50% DEET zijn tot tien uur lang effectief. Hogere concentraties kunnen gevaarlijk zijn voor de gezondheid, DEET irriteert de slijmvliezen en kan problemen veroorzaken bij mensen met ademhalingsproblemen.

Alternatief voor DEET

Er zijn ook producten met PMD of Mosi-guard te koop, deze zijn een alternatief voor DEET producten. Wanneer deze producten concentraties hebben van 20 tot 30% bieden ze ongeveer vier tot zes uur bescherming.

Tot slot

Er is een aantal wetenschappers die menen dat de mug geen enkel nut heeft. Volgens hen zal niets of niemand de muggen missen als ze verdwenen zijn. De meningen zijn verdeeld, denk maar aan de Everglades in Florida. Wat het antwoord op deze vraag ook is, wij mensen zouden de mug zeker niet missen wanneer ze verdween.