Vlinder – Kommavlinder op Ameland

Ameland heeft een paar heideveldjes en stukjes land met schraal gras en dat is een uitgelezen plek voor kommavlinders. Deze dikkopjes zijn kleine vlinders die een onrustige vlucht hebben en een grote kop. De kommavlinder is een dagvlinder. Het is een van de paar honderd vlindersoorten die op het Waddeneiland voorkomen en je mag blij zijn wanneer je er een ziet. Het is een soort die als 'kwetsbaar' te boek staat en op de Rode Lijst van zeldzame dieren staat.

Bron: Theo Kiewiet

Kenmerken van de Kommavlinder

De kommavlinder dankt zijn naam aan de kommavormige vlek op de voorvleugels. De voorvleugellengte is 12-15 mm. De onderkant van de achtervleugel is grijsgroen met enkele opvallende witte vlekjes. Het mannetje van de kommavlinder heeft op de bovenkant van de voorvleugel een grote geurstreep.

Levenscyclus van de dagvlinder

Het leven van een vlinder bestaat uit verschillende stadia:

eitje
rups
pop
vlinder

Van pop tot vlinder
Van pop tot vlinder is een volledige metamorfose, gedaanteverwisseling. Het vrouwtje van de kommavlinder zet de eitjes onder in losstaande graspollen af. De eitjes zijn glad en halfkogelvormig en de soort overwintert als ei. Pas als het voorjaarszonnetje begint te glimmen, komt er leven uit de eitjes.

Rupsje
Het is maart wanneer het rupsje het wel welletjes vindt en uit het eitje kruipt. Hij wil naar buiten, de wijde wereld in. Het kleine rupsje eet en groeit van half maart tot half juli en wordt in die maanden ongeveer 26 mm lang. De rupsen zijn donkergroen en hebben een zwart kopje. Ze leven dicht bij de grond in een kokertje van grassprieten, soms met meerdere rupsen bij elkaar. Het zijn handige jongens, want dat tentje maken ze zelf door de grassprieten aan elkaar te spinnen. De verpopping vindt plaats in een losse cocon op de grond.

Heide en grassen

De kommavlinder zit het liefst op schrale graslanden en gevarieerde heiden. De rupsen leven graag op kalkminnende planten. De kommavlinder gebruikt kleine polletjes van schapengras en andere zwenkgrassen als zijn gastheren. De gastheerplanten worden ook wel waardplanten genoemd, planten waar de vlinder niet zonder kan, waar hij van eet en zijn eitjes op afzet. Zonder die plant is de vlinder niet zeker van zijn voortbestaan.

Vliegtijd

De kommavlinder is een nazomervlieger; vooral augustus is zijn maand. Hij is te zien van juni tot september en vliegt in één generatie. De vlinders besteden veel tijd aan het drinken van nectar.

Verspreiding

De kommavlinder komt in grote delen van Europa voor. Hij vliegt op de Waddeneilanden maar ook op meer dan 2000 meter hoogte in de bergen.

Ameland

Op Ameland is hij onder meer op Roosduinen gesignaleerd en boven de Kooiduinen en de vlindertellers van het eiland prijzen zich gelukkig dat ze een exemplaar zo mooi voor de lens hebben gekregen.

Rode Lijst

De kommavlinder staat anno 2020 op de Nederlandse Rode lijst als kwetsbaar. Zijn grootste vijand is vergrassing van het open schrale grasland. De aantallen en leefgebieden zijn de afgelopen eeuw sterk achteruit. De soort komt nog voor in de duinen tussen Wijk aan Zee en Egmond en op de Waddeneilanden. Op de Veluwe is de kommavlinder nog vrij gewoon. In Utrecht, Noord-Brabant, Overijssel en Drenthe bevinden zich geïsoleerd liggende populaties. De soort ontbreekt vrijwel in Limburg en Zeeland.