Truffels: Op jacht naar het zwarte goud

Hij staat bekend als het zwarte goud en wordt ook wel de zwarte diamant van de keuken genoemd: de truffel. Een bijzondere delicatesse, die net onder de grond groeit. Honden kunnen deze paddestoel ruiken en helpen mee om hem op te sporen.

Truffels

De kennis dat truffels zeer smakelijk zijn, is al oud. Vroeger werden varkens gebruikt om ze op te sporen. Varkens kunnen nog veel beter ruiken dan honden. Ze zoeken graag naar truffels omdat ze deze lekker vinden. En dat is voor de mens dus een probleem: als je er niet snel genoeg bij bent, zit het zwarte goud in de maag van je varken. Met een prijs van 100 tot 150 euro voor 100 gram van de betere kwaliteit truffel ben je daar natuurlijk niet blij mee. Daarom is men ook honden gaan trainen om truffels te zoeken. Er is zelfs een 'truffelhond': de Lagotto Romagnolo, een ras dat oorspronkelijk werd gefokt als apporteur voor waterwild.

Frank en Titeuf

Frank heeft een truffelboerderij in de Dordogne (de Fransen zelf noemen deze streek de Périgord), die hij heeft overgenomen van zijn vader. Hij heeft ook de Lagotto Romagnolo als truffelzoeker gehad, maar merkte dat de hond niet echt gemotiveerd was voor zijn werk. De hond bleek slecht te zijn opgeleid. Nu werkt Frank met Titeuf, een kruising Labrador Retriever. Titeuf is zijn lieveling, mede omdat hij zo geweldig presteert in zijn werk: truffels zoeken. Frank en Titeuf blijken een team truffeljagers met passie.

Na een uitleg komt Titeuf in actie in de boomgaard van de boerderij. Frank spreekt zelf van een plantage, want het is zo eenvoudig nog niet om het de truffel naar de zin te maken. Het mag niet te droog zijn, maar ook weer niet te nat. De hond weet wat hem te doen staat, want zijn baas draagt het truffelmandje en heeft zijn zakmes in de aanslag. Titeuf doet de eerste zoekactie aangelijnd. Terwijl Frank nog staat te praten, graaft zijn hond al in de grond: 'Brave hond!' Hij snelt toe om de truffel veilig te stellen. Soms moet hij voorzichtig met zijn mes de grond weg schrapen om er bij te komen. Een enkele keer ligt de paddestoel zo aan de oppervlakte dat Titeuf hem al te pakken heeft. Als een echte retriever komt hij het kostbare goedje bij Frank brengen.

Rennen geblazen...

Na de eerste zoekactie gaat de lijn af en dan is het rennen geblazen. Titeuf gaat in draf door de boomgaard. Het is niet te zien dat hij actief zoekt. Het lijkt alsof hij gewoon loopt, maar steeds is het raak. Na de vondst gaat de hond braaf zitten en wacht hij op zijn beloning: een stukje cervelaat. Het lijkt wel of de worst het startschot is voor de volgende zoekactie, want Titeuf heeft het stukje nog niet doorgeslikt of hij sprint er weer vandoor. Na een halfuurtje zoeken heeft Titeuf 100 gram truffel gevonden. 'A la maison, Titeuf', zegt Frank. Titeuf loopt direct naar de boerderij, hij heeft zijn brokken wel verdiend.

Frank gaat er 2 keer per dag met zijn hond op uit. Gedurende anderhalf uur zoeken ze in de bossen naar het zwarte goud. Weer of geen weer, zon of sneeuw. Titeuf zoekt vol gedrevenheid naar de truffels. Als hij nog even bij Frank op commando moet zitten, kijkt Titeuf zijn baas verbaasd aan. Zitten op commando? Nee, dat kent hij niet. Maar dat heeft hij ook helemaal niet nodig om zijn werk te kunnen doen. Hij is dirigeerbaar en stopt als hij 'à la maison' hoort. En dat vindt Frank ook meer als genoeg.

Zoeken is een feestje

Toen Titeuf als puppy van acht weken bij hem kwam, is Frank meteen begonnen met de opleiding. In zo'n ouderwets filmdoosje stopte hij een stukje katoen met een paar druppels truffelolie. Eerst gooide hij het filmbusje in huis een stukje weg en nodigde hij Titeuf uit het op te halen. Titeuf kreeg steeds een stukje cervelaat als hij het doosje wist te vinden en terug kwam brengen. Ongeveer vijg keer per dag werd dit zoekspelletje gespeeld.

Na twee weken verstopte Frank het doosje vlak onder de oppervlakte in de grond en wachtte twee dagen om te voorkomen dat zijn eigen geur nog aanwezig was. Titeuf mocht zoeken en werd weer met cervelaat beloond. Samen vierden ze een feestje. Frank vindt het uitermate belangrijk dat je aan de hond laat zien dat je erg blij bent met zijn prestatie. Het moet een spelletje zijn. Als je geen goede band hebt met je hond, zal deze niet echt (lang) voor je willen werken. 'We kennen elkaar door en door. Titeuf is mijn baby', zegt Frank met verliefde blik op zijn hond.

De cervelaatbeloning is voor Titeuf echt het walhalla. Als hij toevallig in het wild een truffel vindt, heeft Frank voor hem geen cervelaat bij zich. Thuisgekomen loopt Titeuf dan direct naar de plank waar de worst ligt. Vol verwachting, al kwispelend, blijft hij ervoor zitten totdat hij een stukje cervelaat heeft gekregen. Dan kan hij uitrusten van zijn werk.