Hoe krijg je een kat gelukkig?

De basiselementen voor het houden van een kat in huis zijn water, voeding en een kattenbak. Natuurlijk neem je het huisdier ook om het liefde te geven. Wil je meer voor je kat betekenen en haar nog gelukkiger maken, dan kan het zinvol zijn te bekijken wat de kat van nature nog meer nodig heeft. Daarnaast kan haar observeren en haar taal leren je helpen specifieke wensen in kaart te brengen. Hoe kan je aan deze wensen concreet invulling geven en je kat een (nog) gelukkiger kattenleven bieden?

Waarom het gedrag en de taal van je kat (leren) begrijpen?

Om je kat een prettig(er) leven in huis te bieden, is het van belang dat jij je als eigenaar verdiept in kattengedrag. Hoewel menigeen zal denken zijn/haar kat goed te kennen, is dit zeker niet altijd het geval. Katten zijn namelijk meesters in het verhullen. Dit maakt het moeilijker te herkennen hoe de kat zich echt voelt en waarom ze reageert zoals ze reageert.

Kattengedrag

Inzicht verkrijgen in kattengedrag helpt je je eigen kat beter te leren begrijpen. Door je kat te observeren, leer je haar specifieke wensen kennen. Hier kan je dan op inspelen. Op deze wijze maak je het leven van je kat nog leuker. Je hoeft hiervoor zeker geen halsbrekende toeren uit te halen. Soms zijn eenvoudige aanpassingen al toereikend om het leefplezier van de kat te vergroten.

Kattentaal

Zoals zoveel dieren hebben ook katten een 'eigen taal'. Deze bestaat met name uit lichaamstaal en vocale uitingen. Door deze kattentaal te leren begrijpen, krijg je meer inzicht in het doen en laten van je kat. Wat ervaart de kat bijvoorbeeld als prettig en wat is haar gemoedstoestand in een bepaalde situatie?

Houding van de staart
De staart is om meerdere redenen erg belangrijk voor de kat. De staart is onder meer maatgevend voor de gemoedstoestand van de kat. Dit is handig om te weten als eigenaar.

• De kat die blij is je te zien, heeft de staart recht overeind.
• Als de staart recht overeind staat en een beetje trilt, dan is de kat héél blij met je.
• Staat de staart recht overeind en het topje is iets omgebogen, dan is de kat vriendelijk naar je.
• Staat de staart recht overeind en is deze dik en staan de haren haaks op de huid, dan is de kat boos.
• Als de staart in het verlengde van het lichaam hangt, dan is de kat ergens in geïnteresseerd.
• Zwiept de staart een beetje langs het lichaam, dan is de kat in een amoureuze bui.
• De staart die langs het lichaam omlaag hangt, maar met een opwaarts uiteinde, zegt dat iets de kat zorgen baart.
• Hangt de staart omlaag en zijn de haren recht, dan is de kat ergens bang voor.
• Als een kat zit met de staart op de grond en alleen het topje beweegt, dan is ze ergens in geïrriteerd.

Trappelende pootjes
Met de pootjes trappelen of kneden, is iets dat de kat al als kitten doet. Door te kneden rondom de tepels van de moederpoes, stimuleert het kitten de melkproductie. Veel katten trappelen ook nog op volwassen leeftijd en soms wordt hier als reden voor gegeven dat een kitten te jong bij de moederpoes is weggehaald. In een aantal gevallen zal dit kloppen, maar de kat ervaart het trappelen of kneden ook als geruststellend, ze voelt zich veilig.

Als de kat gezellig bij je op schoot komt zitten, kunnen je bovenbenen of buik helaas ook gebruikt worden voor het kneden. Aangezien kattennagels in bovenbenen of buik pijnlijk is, is voor veel mensen de kat wegduwen de eerste reactie. Duw je kat echter niet abrupt weg, de kat begrijpt dit niet. Prikkel haar nieuwsgierigheid door haar af te leiden. Enkele voorbeelden:

• Maak een bepaald geluid. Op hoge tonen zal ze eerder reageren.
• Gooi haar favoriete speeltje zichtbaar ergens naar toe.
• Geef haar een lekker zakje catnip.

Wil je haar echter op schoot houden, zorg dan dat je een kussen of kleed in de buurt hebt. Dit leg je op je schoot, zodra ze bij je wil gaan zitten. Ze kan dan het kussen of kleed gebruiken om op te kneden. Een kat op schoot is gezellig, maar het zegt ook iets over de kat ten opzichte van de eigenaar. Als een kat uit zichzelf op je schoot wil gaan liggen, dan heeft ze volledig vertrouwen in je. Dat vertrouwen wil je natuurlijk niet schaden, want vertrouwen versterkt de relatie tussen eigenaar en kat.

Geluiden
Katten hebben een dwingende aard en kunnen proberen met geluid iets bij je af te dwingen. Een voorbeeld: Als de kat doorgaans haar eten krijgt zodra jij zelf gaat eten, kan ze (steeds luider) gaan miauwen als het haar te lang duurt. De kat probeert je aandacht te trekken en zo haar maaltijd bij je af te dwingen. Vaak geeft men de kat dan ook waar ze om vraagt. Echter, als ze merkt dat dit gedrag effectief is, zal het vaker toegepast worden. Om te voorkomen dat jijzelf óf je kat geïrriteerd raakt, kan je haar op dat moment beter negeren. Je geeft haar maaltijd (of dat wat ze probeert af te dwingen) op jouw moment. Op deze wijze geef je het signaal af dat 'zeuren' niet loont. Herhaal dit enkele keren, zodat de kat het snapt.

Katten kunnen ook kirren of spinnen. Spinnen zegt iets over haar gemoedstoestand. Het geeft in sommige gevallen aan dat de kat het naar haar zin heeft en in andere gevallen dat ze pijn heeft. In het laatste geval neemt de kat je door te spinnen in vertrouwen en hoopt dat je haar pijn weg zult nemen. Het spinnen is dan een geruststellend geluid voor de kat zelf. Het is dus belangrijk om te letten op waarom ze spint. Wat je kan helpen is dat de spinnende kat die het naar haar zin heeft, vaak een beetje kwijlt. Ze verliest zo nu en dan een druppeltje speeksel. Een combinatie van kneden én spinnen is ook een teken dat de kat het naar haar zin heeft. Als je twijfelt is het goed de dierenarts te consulteren.

Groene omgeving

Belangrijk in de leefomgeving van een kat zijn planten. Planten in huis stimuleren het natuurlijke gedrag van de kat en dat is goed voor haar welzijn, zeker voor een binnenkat en een kat die beperkt buiten komt.

Kattenplantjes

Katten wassen zich veel en slikken daarmee nogal wat haren in. Bij sommige katten zullen de ingeslikte haren er via de ontlasting uitkomen, maar veel katten moeten zo nu en dan een haarbal uitbraken. De frequentie van een haarbal uitbraken kan sterk uiteenlopen. Dit heeft te maken met het type kat en het seizoen.

Als de haarbal te lang in de maagstreek blijft zitten, kan de maagwand geïrriteerd raken en daar kan de kat zich onprettig bij voelen. Eetbare grassen in huis zullen door de kat gebruikt worden om het lichaam te stimuleren in actie te komen. Grassen zijn onnatuurlijk voor de kat en deze moeten er dus worden uitgebraakt. De haarbal die in de maag zit braakt ze daarbij ook uit.

Er zijn verschillende plantjes die de kat helpen de haarbal uit te braken. De meest gangbare plantjes die bij de groenspecialist anno 2020 nagenoeg altijd te koop zijn, zijn:

• Kattengras, is te koop voor ca. € 3,-
• Leliegras, is te koop voor ca. € 4,50
• Parapluplant, is te koop vanaf € 6,- oplopend tot ca. € 50,-. Met een grote plant doet de kat natuurlijk ook lang.

De kleine plantjes moet je wel regelmatig vervangen. Heb je één kat dan kan je met een klein plantje zo’n drie tot vier weken doen. Deze plantjes in huis halen voorkomt dat de kat aan je andere sierplanten in huis begint. Sierplanten en dan met name bepaalde palmsoorten zoals de Mexicaanse bergpalm en de goudpalm, zijn erg in trek bij katten en worden aangevreten als er geen alternatief voor handen is.

Complete uitkijkpost

Katten zitten graag hoog. Ze kunnen op deze wijze de ruimte goed overzien en anticiperen op het ‘dreigende gevaar’. Hoewel er in huis weinig dreigend gevaar zal zijn, zit dit in hun natuurlijke gedrag. Verder zijn katten nieuwsgierige dieren. Er zijn verschillende manieren om je kat blij te maken met hoge objecten waar ze op kan springen en om alles te overzien.

Als je een verhoogde uitkijkpost voor je kat creëert, kijk dan goed welke plek je kiest. Een ‘mooi’ plekje voor de kat moet aan enkele voorwaarden voldoen, te weten:

• warmte (vooral geen tocht)
• licht
• zicht

Zacht en overzichtelijk zitten

De eenvoudigste manier om de kat hoog te laten zitten, is een grote krabpaal. Je hebt een stabiele paal nodig van zeker 1,50 meter hoog. Synthetisch pluche wordt meestal gebruikt om het zitplateau wat comfortabeler te maken. Een grote stabiele krabpaal van een redelijke kwaliteit materiaal begint anno 2020 bij € 150,- en kan tot € 750,- à € 800,- oplopen. Bij het kopen van een krabpaal is het zinvol rekening te houden met de grootte van je kat. De meeste katten zoals de oosterse rassen, de Pers, de Europese katten of de Britse korthaar passen prima op de normale plateaus. Heb je bijvoorbeeld een Ragdoll of Maine coon, dan is het zinvol een krabpaal te kopen met grotere zitplateaus.

Een andere mogelijkheid is zelf iets aan de muur te maken. Zitplateaus, stevige planken aan de muur, kunnen ook een oplossing zijn en zijn een stuk goedkoper dan een goede krabpaal. Als je hiervoor kiest, dan moet je er wel rekening mee houden dat de kat eenvoudig naar de zitplateaus kan springen. Met een nietpistool kan je een dekentje van pluche of fleece of een pluche kattenmandje vastnieten aan de plank. Zo zit de kat lekker zacht. Deze materialen kan je anno 2020 voor zo'n € 40,- à € 50,- kopen.

Naar buiten kijken

Een kat wil graag wat te zien hebben en dat kan je realiseren door bij het raam een plekje te creëren. Daar heeft ze genoeg om naar te kijken, van voorbijlopende mensen tot vogels in een boom of spelende kinderen voor de deur. Voor een geschikte plek met uitzicht kun je bijvoorbeeld een hoge krabpaal bij het raam plaatsen. Je kunt ook een hoekje op de vensterbank vrijmaken. Leg er dan wel een kussentje op, zodat de kat behaaglijk kan zitten. Staat er een grote plant naast haar gecreëerde plekje, dan is dat extra prettig. De grote plant geeft de kat beschutting.

Nagels scherpen

De nagels scherpen hoort ook bij het natuurlijke gedrag en is essentieel voor de kat. Waar buiten de boom gebruikt wordt om de nagels te scherpen, moet je binnen voor een alternatief zorgen. Doe je dit niet, dan kan de kat je meubels gebruiken om de nagels te scherpen. De meeste krabpalen zijn omwonden met sisaltouw. Dit materiaal is uitermate geschikt om de nagels aan te scherpen. Neem je geen krabpaal in huis, dan zijn er ook plankjes voor aan de muur of op de grond met sisaltouw of dik geperst karton. Een dergelijk plankje heb je anno 2020 al voor € 15,- oplopend tot zo'n € 35,-. Iets duurder is een stuk echte boomstam dat op een stevig stuk hout bevestigd is en meestal is voorzien van een plateau, te koop vanaf zo’n € 100,-.

Knippen

Een andere optie is de nagels van de kat knippen. Er zijn bij de dierenspeciaalzaak speciale schaartjes en vijlen te koop. Het is wel een secuur klusje, want je mag alleen in het dode deel van de nagel knippen. Als je kat een lichte kleur nagel heeft, dan zie je het verschil tussen het levende (doorbloede) gedeelte en het dode gedeelte. Het witte is het dode gedeelte en kan geknipt worden. Is het niet goed zichtbaar dan is het af te raden om de nagels zelf te knippen en kan je beter de kattentrimmer of dierenarts vragen dit te doen. Gemiddeld moet je de nagels zo'n 3 tot 4 keer per jaar (laten) knippen.

Slaapplaats

Je kunt als eigenaar een heel leuke slaapplaats voor je kat bedacht hebben, maar dat wil nog niet zeggen dat de kat er ook gebruik van zal maken. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom je kat niet jouw uitgekozen plekje gebruikt. Soms krijg je hier inzicht in door de kat te observeren en te bekijken waar ze wél gaat slapen. Een goede slaapplaats moet in ieder geval een voor de kat veilige plek zijn.

Veilig slapen

Er zijn verschillende mogelijkheden je kat een veilige slaapplaats te bieden. Belangrijk is dat er één in-/uitgang is.

• Zo kan een hoger nestje in een krabpaal een goede slaapplaats zijn. Dit is meestal een gesloten bak met één gat erin. Geen open plateau, want de kat moet erin weg kunnen kruipen.
• Er zijn ook grote tonnen waar aan de zijkant gaten en plateaus in gemaakt zijn en waar de kat op verschillende hoogtes veilig in kan gaan liggen.
• Een pluche kattenmand die je kant-en-klaar in de dierenwinkel koopt en op een hogere plaats wordt gezet, bijvoorbeeld op een kastje, kan ook functioneren als slaapplaats.

De kat die zich volledig veilig in huis voelt, kan ook gewoon voor een rustig plekje gaan. Staat bijvoorbeeld de slaapkamerdeur open, dan zijn er katten die je bed overnemen. Staat de kastdeur open, dan kan een plank in de kast met een stapel kleding of handdoeken een prima slaapplaats vormen.

Tot slot

Al met al hoeft het niet zo moeilijk te zijn om een gelukkige kat in huis rond te hebben lopen. Het helpt wel als je inzicht hebt in kattengedrag in algemene zin en de specifieke wensen van je eigen kat. Door hier gericht op in te spelen, zal je je kat alleen nog maar gelukkiger maken.