De snorharen van de kat

Het lijkt als een van de typische kenmerken van de kat, de snorharen. Het hoort er gewoon bij en lijkt niet bijzonder, maar niets is minder waar. De snorharen van de kat betekenen meer dan de mens zich vaak realiseert. De snorharen zijn uiterst gevoelig en zeer nuttig voor het dier. Hoe werkt dat met de snorharen van de kat?

Snorharen

In algemene zin komen snorharen, die we ook wel tastharen plegen te noemen, bij dieren voor die óf niet goed kunnen zien óf voornamelijk in de nacht actief zijn (zoals de kat van nature dus). De snorharen doen dienst bij het vinden van de weg op zoek naar bijvoorbeeld voedsel. De snorharen nemen een soort taak van de zintuigen over, op het moment dat er een reden is dat deze niet goed ingezet kunnen worden.

Het ene dier maakt er op een andere manier gebruik van dan het andere, want zo kan de huismuis bewegingen in de lucht waarnemen met de snorharen. Prooidieren gebruiken ze om de jager te vinden en jagers, zoals de kat, kunnen de prooi ermee vinden.

De kat en haar snorharen

Hoewel de kat goed kan zien, zijn ook de snorharen belangrijk voor de kat. Het zijn een van de belangrijkste sensoren voor het dier. De tastzin zorgt ervoor dat alles in de directe omgeving ‘waargenomen’ wordt en als het van toepassing is, kan het ook als waarschuwer fungeren. Zo kan de kat moeiteloos door een smalle donkere gang lopen zonder ook maar iets aan te raken. De kat meet als het ware de afstand tot de muur of andere obstakels.

De kat kan de snorharen ook inzetten om de prooi in totaliteit in te schatten en dé plek te vinden om die zo belangrijke dodelijke beet te kunnen zetten.

Locatie en toepassing

De snorharen bevinden zich in principe rond de neus en komen beperkt ook op andere lichaamsdelen voor. Ze zijn dikker dan andere haren en aan het eind van de haar zit een haarzakje met bloed, we noemen dit bloedsinus. De snorharen zijn direct gekoppeld aan de hersenen, want ze zijn belangrijk en dus moeten de hersenen de impulsen van de snorharen direct kunnen verwerken. Het zit hem in de beweging van de haar die het bloed laat bewegen. De beweging wordt er zelfs door versterkt. De zenuwen aan de uiteinden, we noemen ze ook wel receptorcellen, worden nu ‘gealarmeerd’.

Het is belangrijk snorharen nooit af te knippen. Echter, vind je een keer een snorhaar, dan is dat niet erg. Er groeit vanzelf weer een nieuwe snorhaar aan.

De snor- of tastharen zitten grotendeels boven de lip. Verder komen ze, in mindere mate, ook voor op de volgende plaatsen:

• op de kin
• boven de oogleden
• aan de achterkant van de voorpoten

Zeker boven de lip zijn de snorharen erg prominent op de kop van de kat aanwezig. Toch kan de kat ze ook handig achterover leggen tijdens een gevecht, want ze mogen niet beschadigen. Maar ook tijdens het eten, want dan worden ze niet vies.

Wat zeggen snorharen?

Als je de kat goed aankijkt kan je uit de stand van de snorharen halen hoe de kat zich voelt. De snorharen worden naar voren gelegd tijdens een begroeting, maar ook als ze aan het spelen is. Als de kat echter bang, kwetsbaar of verlegen is, dan worden de snorharen samengetrokken en liggen plat tegen de wangen.

Als de haren loodrecht ten opzichte van het kopje van de kat staan, dan is ze ontspannen en tevreden. Let maar eens op als ze rustig op je schoot ligt of een kussentje heeft gevonden waarin ze lekker kan ‘kneden’ met de voorpootjes. Dit laatste kunnen ze overigens ook doen als ze pijn hebben, ze stellen zichzelf hiermee gerust. Maar dan zie je de snorharen duidelijk anders staan.

Jonge kat met snorharen

Een kitten wordt doof en blind geboren, maar de snorharen werken al wel vanaf het eerste moment na de geboorte. Een kitten zal al snel in het nest rond proberen te kruipen en lopen. Immers, een kitten zoekt behalve moeder voor het drinken, warmte en veiligheid, ook direct ‘de wereld’ op. Althans, dat zal een kitten proberen en om die reden zijn er soms kattenmoeders die delen van de snorharen van hun kittens afbijten.

Op deze wijze wordt de bewegingsvrijheid van de jonge katjes tijdelijk behoorlijk ingeperkt en hoeft moederpoes niet continue op zoek te gaan naar haar kittens. Dit is goed voor de gemoedstoestand van de moederpoes en veiliger voor de kittens.

Tot slot

De snorharen van de kat zeggen meer dan we ons vaak realiseren. Het kan iets over haar gemoedstoestand zeggen, maar ze navigeert er ook mee. Kortom, de kat gebruikt die ogenschijnlijk ‘lastige’ harde haartjes vrijwel continu en dat maakt ze heel belangrijk voor het dier.