Dieren EHBO: Eerste hulp bij shock

Een dier dat in shock verkeert heeft een slechte doorbloeding van de huid. Maatregelen zijn meestal ingrijpend en moeten snel genomen worden.

Grondregels

• Probeerde oorzaak van de shock weg te nemen.
• Houd de circulatie op peil.
• Zorg voor voldoende ventilatie (zuurstof voor het lichaam).
• Houd de lichaamstemperatuur op peil.
• Zorg dat verwondingen niet verergeren.
• Breng de patiënt snel en voorzichtig naar een dierenkliniek.

Wijze van handelen

Neem de oorzaak van de shock weg.

• Zorg dat de luchtwegen open zijn kijk of er geen obstructie aanwezig is. Pas zonodig kunstmatige ademhaling toe.
• Stelp de bloeding
• Pas zonodig hartmassage toe.
• Haal de patient weg bij de bron van de elektrische schok, het vergif of de oorzaak van verstikking.
• Breng de lichaamstemperatuur weer op peil.

Houd de circulatie op peil.
Als de patiënt bewusteloos is moet u de kop op dezelfde hoogte als de rest van het lichaam neerleggen. Hierdoor maakt het bloed gebruik van de zwaartekracht om naar het hart terug te stromen, hetgeen de circulatie bevordert. Masseer zacht de pootspieren. Een onrustig dier kunt u het beste plat neerleggen en in een deken wikkelen, zowel om hem in bedwang te houden als voor de warmte.

Zorg voor voldoende ventilatie.

Breng de patiënt in de frisse lucht, maak mond- en keelholte vrij en trek de tong goed naar voren, zodat de ademhaling er niet door belemmerd wordt. Houd de ademhaling in de gaten; als deze langzaam en onregelmatig is of geheel stilstaat, moet u onmiddellijk kunstmatige ademhaling toepassen.

Houd de lichaamstemperatuur op peil.

Zorg dat het lichaam voldoende warm blijft, maar gebruik hiertoe geen warmtebron. Een dier dat in shock verkeert heeft een slechte doorbloeding van de huid en kan door een warmtelamp of verwarmingskussen zodoende eerder brandwonden oplopen. Leg de patiënt op een warme plaats (of in een goed verwarmde auto, waarin hij naar de dierenarts wordt vervoerd) en wikkel het dier in een warme deken.

Zorg dat de verwondingen niet verergeren.

Verbind, polster of spalk zonodig een uitgebreide wond of botbreuk en zorg dat het gewonde lichaamsdeel niet te veel beweegt of aan besmetting wordt blootgesteld. Doe geen dingen die de pijn of angst van de patiënt nog groter maken.
Vervoerde patiënt snel naar een dierenarts. Het is noodzakelijk dat u de hierboven vermelde eenvoudige maatregelen treft, maar gade patiënt niet uitgebreid schoonmaken of anderszins langdurig behandelen. Bij een ernstige shock is tijd van levensbelang. Het zo snel mogelijk toedienen van een grote hoeveelheid vocht in de ader is de meest waardevolle therapie — en dit moet in een dierenkliniek gebeuren. Hoe meer tijd er verloren gaat, des te minder effect heeft deze behandeling; een vertraging van een paar minuten kan dus de kans op herstel van de patiënt al aanzienlijk kleiner maken. Treuzel niet! Ga direct naar de dierenarts, maar rijd voorzichtig.

Wanneer men niet snel genoeg veterinaire hulp kan krijgen, omdat de dierenarts te ver weg woont of met iets anders bezig is, moet men de volgende maatregelen nemen.

• Als de patiënt bij kennis is moet u hem via de mond vocht ingeven. Maak een oplossing van ½ theelepel zout en ½ theelepel natriumbicarbonaat op 1 liter lauw water en geef de patiënt hiervan 50 tot 150 cc (afhankelijk van de grootte van het dier). Geef dit 40f 5 keer om het half uur.
• Als de patiënt bewusteloos is, toevallen heeft of braakt mag men hem beslist niets via de mond ingeven. Het vocht kan in zijn longen terecht komen of een verwonding van de maag verergeren.
• Maak alle wonden schoon en verbind ze netjes
• Tel de pols en de ademfrequentie elk half uur en noteer dit. Let goed op of de patiënt ook andere verschijnselen gaat vertonen, vooral het bewustzijn is van belang. Let op de aanwezigheid van bloed in urine, ontlasting of speeksel van het dier. Dit soort waarnemingen is zeer waardevol voor de dierenarts die uw huisdier behandelt. d. Houd de patient rustig. Zorg dat hij niet tegenspartelt of rond gaat lopen, zelfs niet als hij lijkt op te knappen. Kalmte, rust en warmte zijn noodzakelijk.

Preventie

De beste manier om shock te voorkomen is het voorkomen van ongelukken. Houd uw dier goed onder controle.
Het juiste moment om shock te voorkomen is het moment waarop uw huisdier gewond geraakt is maar nog geen shock heeft. Op dit tijdstip moet u dan de volgende maatregelen nemen.

• Stelp onmiddellijk de bloeding.
• Maak een verwonding niet erger door onnodig bewegen of handelingen die het dier pijn of angst bezorgen (vooral bij botbreuken).
• Laat de patiënt rustig liggen.
• Zorg dat hij niet op een koude of vochtige plaats ligt.
• Houd de lichaamstemperatuur op peil met dekens.