UNESCO Werelderfgoed Waddenzee - het tweede lustrum in 2019

De Waddenzee, het Duitse en Nederlandse deel, mag zich sinds 2009 Werelderfgoed noemen. In 2014 wordt het eerste lustrum van de erkenning tot Werelderfgoed en vermelding op de werelderfgoedlijst van de UNESCO gevierd. Het Deense deel van de Waddenzee staat er eerst nog niet bij maar in 2014 sluit ook Denemarken zich aan en besluit UNESCO de hele Waddenzee aan te merken als Werelderfgoed. Het werd een mooi cadeautje ter ere van het vijfjarig werelderfgoedschap. In 2019 wordt het tweede lustrum gevierd met een fietstocht door de drie landen en een Dag van het Wad.

Wadden Sea World Heritage

• UNESCO Werelderfgoed Waddenzee - Duitsland en Nederland
• Vadehavet Denemarken
• Werelderfgoed Waddenzee compleet
• Getijdengebied
• Werelderfgoedlijst
• Kans voor de waddenregio
• Vijf jaar - Eerste lustrum
• Tien jaar - Tweede lustrum

UNESCO Werelderfgoed Waddenzee - Duitsland en Nederland

Het Duitse en Nederlandse deel van de Waddenzee werd op 26 juni 2009 bijgeschreven op de UNESCO lijst van Werelderfgoed. Dat was destijds 66 procent van de hele Waddenzee. De Waddenzee gaat over landgrenzen heen en er is een Nederlandse, Duitse en Deense Waddenzee. De Nederlanders noemen het de Waddenzee, de Duitsers spreken over Wattenmeer en de Denen bedoelen met Vadehavet hetzelfde. Denemarken was in 2009 nog niet klaar voor de nominatie en legde het werelderfgoed voor hun deel van de Waddenzee even op de reserveplank. In 2014 zijn ze er wel klaar voor en het werelderfgoed werd in de zomer van 2014 met dat deel uitgebreid, zodat het gehele gebied werelderfgoed is.

Vadehavet Denemarken

Denemarken heeft op 29 januari 2014 het nominatiedossier voor de status van Werelderfgoed voor het Deense deel van de Waddenzee bij UNESCO in Parijs ingediend. Nederland en Duitsland zijn blij met de Deense voordracht. UNESCO moedigde Denemarken aan om met haar Waddenzee aan te schuiven bij het Werelderfgoed Waddenzee. De nominatie bevat naast het Deense Waddengebied ook een uitbreiding van het Duitse gebied. Het deel dat voor de kust van Nedersaksen ligt wil ook graag bij het Werelderfgoed aanhaken. In Parijs gaan UNESCO het dossier van Denemarken en Duitsland controleren en dan komt er een technische evaluatie. De kans is groot dat de aanmelding gehonoreerd wordt, omdat Nederland en Duitsland het pad van de inschrijving al gebaand hebben. In juni 2014 werd bekendgemaakt dat het Deense deel van de Waddenzee ook tot het Werelderfgoed behoort.

Werelderfgoed Waddenzee compleet

Op 23 juni 2014 besluit het erfgoedcomité van UNESCO op advies van de International Union for Conservation of Nature (IUCN) het Deense waddengebied toe te voegen aan de Werelderfgoedlijst van natuurlijke werelderfgoederen. De hele Waddenzee is dan Werelderfgoed.

Great Barrier Reef en Pompeï

De Waddenzee-overheden en organisaties zijn er trots op dat ‘hun’ Waddenzee dezelfde erkenning heeft als Great Barrier Reef in Australië, de Grand Canyon in de Verenigde Staten en Pompeï in Italië.

Getijdengebied

De Waddenzee is niet diep en heeft een relatief vlakke kust. Bijzonder aan het gebied is dat het een getijdengebied is dat bijvoorbeeld ook rond het beroemde Mont Saint Michel voor de kust van Frankrijk het geval is. Het gebied heeft getijdengeulen, zeegrasweiden, mosselbanken, zandbanken, wadden, zoutmoerassen, stranden en duinen. Er komen veel planten- en diersoorten voor. De grootste zeezoogdieren zijn de gewone zeehond, de grijze zeehond en de bruinvis. Er broeden vele vogels en het gebied, dat bij eb droogvalt, heeft een eigen ecosystemen met interessante natuurlijke processen.

Werelderfgoedlijst

Je komt als gebied niet zomaar op de werelderfgoedlijst. Het gebied moet dan wel heel bijzonder zijn en moet unieke natuurwaarden bezitten, intact zijn en er moet zekerheid zijn over de bescherming. Het waddengebied heeft op basis van drie natuurlijke eigenschappen het predicaat verdiend:

1. Waddenlandschap - jong en oorspronkelijk
2. Waddenrijkdom - wonderlijk dynamisch
3. Waddenleven - zeldzaam gevarieerd

Waddenlandschap - jong en oorspronkelijk

De wadden vormen een jong gebied dat is ontstaan na de laatste ijstijd, zo'n 7000 jaar geleden. Nog steeds worden zandplaten en duinen gevormd en afgebroken. Het is een dynamisch gebied. Er zijn landschappen te zien in alle fases van ontwikkeling en je kunt heden ten dage zien hoe de landschappen ontstaan.

Waddenrijkdom - wonderlijk dynamisch

De natuur van het gebied past zich steeds weer aan. Planten en dieren buigen naar de dagelijks wisselende omstandigheden van het wad. Ze hebben te maken met zoet rivierwater dat zich mengt met zout zeewater. Ze passen zich aan de getijden aan, richten zich naar de wind en halen het beste uit de zandafzettingen en slikvorming. De planten en dieren zijn vernuftig in hun aanpassingen. De vele elementen van de Waddenzee bieden voedingsbodem en leefgebied aan een variëteit aan planten en dieren.

Waddenleven - zeldzaam gevarieerd

Het leven in de Waddenzee is uitzonderlijk rijk. Er leven veel vaste bewoners, maar het gebied ontvangt ook bezoekers. Ieder jaar komen er 10 tot 12 miljoen trekvogels naar het waddengebied die er rusten en foerageren. In het water en op het leven zo'n 10.000 verschillende planten en dieren. Er is enorme variatie in de Waddenzee, die nergens ter wereld zo groot is.

Kans voor de waddenregio

In de eerste jaren na de erkenning is het relatief stil rond het werelderfgoed: er is een website ingericht en er zijn borden, informatiezuilen en palen geplaatst die verwijzen naar de status van het gebied als werelderfgoed. Hier en daar hangt een vlag en sommige ondernemers gebruiken het logo om te laten zien dat het bedrijf in het werelderfgoed ligt. In het najaar van 2012 komt daar een kentering in door onder meer overleg tussen de Waddenvereniging en ondernemers op de Waddeneilanden, in de havens en langs de kust. Dit resulteert in een rapport waar het werelderfgoed zijn voordeel mee doet. Het rapport maakt duidelijk dat er kansen liggen voor de waddenregio. Sommige kansen zijn voor de hand liggend en andere vragen meer werk en zijn moeilijker te realiseren. Het vraagt samenwerking tussen ondernemers, overheden en marketingorganisaties. Belangrijk is dat er voorlichting gegeven wordt over het werelderfgoed en dat er activiteiten gekoppeld worden aan de status.

Toegevoegde waarde

De status is een toegevoegde waarde die onder de aandacht gebracht kan worden en waar bedrijven in het gebied baat bij hebben als ze het goed inzetten. Bedrijven kunnen het aantrekkelijk vinden zich juist in dat gebied te vestigen om zich zodanig te onderscheiden van andere bedrijven. Ook liggen er meer subsidies klaar. Daarnaast kunnen extra's die worden ingericht om het gebied beter te kunnen beleven of bekijken zorgen voor een grote meerwaarde. Belangrijk is de samenwerking tussen de toerismebranche en de overheden om het gebied te behouden voor de toekomst.

Vijf jaar - Eerste lustrum

Bewoners van het werelderfgoedgebied zijn trots op de internationale erkenning. In de zomer van 2014 vieren ze met vele waddenliefhebbers de vijfde verjaardag van het Werelderfgoed Waddenzee. Er worden vele feestelijkheden georganiseerd, te beginnen met het Nederlandse Werelderfgoed Weekend op 14-15 juni 2014, gevolgd door het Duitse verjaardagsweekend op 27 -29 juni. Overal in het werelderfgoedgebied, op regionaal en lokaal niveau, worden er door verschillende organisaties extra evenementen georganiseerd. Er worden bijvoorbeeld rondleidingen, excursies en liedtekstenwedstrijden georganiseerd om het Werelderfgoed in al zijn facetten te beleven en bezingen. De viering van het lustrum zet het werelderfgoed in de spotlight.

Tien jaar - Tweede lustrum

One Wadden Sea - Two wheels - Three countries

In 2019 is de Waddenzee 10 jaar werelderfgoed. Om dat te vieren wordt een fietstocht georganiseerd met het thema One Wadden Sea - Two wheels - Three countries. De tocht begint in Nederland op 19 juni 2019 op Vlieland en gaat via Texel, Den Helder, Den Oever, Harlingen, Holwerd, Lauwersoog, Pieterburen, Delfzijl naar Nieuw Statenzijl. Op 26 juni gaat daar de reis verder verder langs de Duitse kust, de finish is op 30 juni 2019 in Wilhelmshaven. Dat is ook de dag dat in Nederland de 'Dag van het Wad' wordt gevierd.

Lees verder

• Waddengoud: Keurmerk producten en diensten uit waddengebied
• Waddenzee Werelderfgoed in Fotopedia en Heritage App
• Pompeii en Herculaneum - Werelderfgoed dat afbrokkelt
• Great Barrier Reef – bedreigd werelderfgoed bij Queensland
• Grot van Altamira in Cantabrië - Spanje