Daar zijn die vervelende muggen weer!

De zomer komt stilaan dichterbij en misschien heb je ze al ergens opgemerkt. Die vervelende beestjes die naast je oren zoemen als je wil genieten van een barbecue of een dutje wil gaan doen. We zijn ze liever kwijt dan rijk want ze veroorzaken zo'n vervelende rode, jeukende beten. Toch zijn er in onze regio's maar een twintigtal soorten die ons kunnen bijten, al de rest laat ons met rust. Daarnaast zijn het alleen de vrouwtjes die ons last bezorgen, de mannetjes dienen eigenlijk enkel en alleen om de soort staande te houden.

Bouw van het lichaam

Op de kop van een mug zitten twee antennes. Die zijn nodig voor het opsporen van slachtoffers aan de hand van warmte en zweet. Bij de mannetjes zijn de antennes meer behaard dan bij de vrouwtjes. Daarnaast vind je op de kop ook nog een slurfmond. Die wordt gebruikt bij het drinken van vruchtensap (mannetjes) en bloed (vrouwtjes). Een mug heeft ook twee facetogen.
Aan het borststuk zijn de poten en vleugels bevestigd. Een mug heeft één paar flinterdunne vleugels en daarnaast ook nog twee dunne staafjes, ook wel kolfjes of halters genoemd. Aangezien een mug een insect is, heeft het drie paar poten.

Op zoek naar slachtoffers

Met de antennes gaan de vrouwtjesmuggen op zoek naar slachtoffers. Ze sporen warmte op en gaan op de geur van zweet af, daarna zoeken ze een plaatsje om te landen. De mug zaagt dan een gaatje in je huid waardoor het zijn slurf kan steken. Die gaat zo'n 2 mm diep tot op een klein bloedadertje. In de kleine wonde wordt er wat speeksel gespoten. Dat speeksel bevat een verdovingsmiddel waardoor je de effectieve beet eigenlijk niet voelt. De rode bult begint pas te jeuken wanneer het verdovingsmiddel is uitgewerkt. Het speeksel kan ook nog andere kiemen bevatten zoals bij de malariamug. Die vliegt nu nog steeds bij ons rond, maar is niet schadelijk meer. Ons lichaam reageert op elke muggenbeet door meer bloed en witte bloedlichaampjes naar de plaats des onheils te sturen. Op die manier probeert ons afweersysteem de vreemde stoffen te vernietigen.

Tip

Probeer een mug te verjagen alvorens ze op je huid geland is. Heeft ze toch een plaatsje kunnen bemachtigen zonder dat je het eerder opmerkte, laat het diertje dan zitten. Het is niet goed om dan nog de mug dood te slaan. De slurfmond kan dieper in je huid dringen en bij het wegvegen van de mug kan de slurf zelfs afbreken. Dan blijft dat stukje mug in je huid zitten en kan dit pijnlijker worden dan een gewone beet. Het is ook zo dat een mug tijdens het bijten een deel van het gif terug opzuigt. Dat heb je niet meer als je de mug doodt. Op die manier blijft er nog meer gif in je lijf zitten en wordt de jeuk nog erger.

Vermenigvuldiging

Net zoals bij heel wat andere insecten zijn ook bij de muggen de vrouwtjes baas. De mannetjes worden enkel en alleen gebruikt voor het paren en sterven daarna bijna onmiddellijk.

Paringsdans

De paringsdans begint in de lucht. Mannetjes herkennen de vrouwtjes aan het gegons van hun vleugelslag en zo wordt er een duo gevormd. De paring gebeurt in de lucht en daarna sterft het mannetje. Omdat een vrouwtje cholesterol en vitamine B nodig heeft om eitjes te leggen, moeten sommige soorten op zoek naar bloed. Mannetjes hebben dit dus niet nodig en bijten nooit. Zij drinken vruchten- of bloemensap.

Eieren leggen

Wanneer het achterlijfje van het vrouwtje vol bloed zit, gaat ze op zoek naar een geschikte plaats om haar eitjes te leggen. Dat wordt meestal een tijdelijke plas of regenput. Daar worden 50 tot 400 eitjes op gelegd en die kleven allemaal aan elkaar.

Larven en poppen

Na een paar dagen komen er larfjes uit de eieren. Die voeden zich met minuscule algen en diertjes door het water rondom hen te filteren. Dat kan gaan tot 1 liter per dag. De larven vervellen ongeveer vier keer en verpoppen na twee weken. De poppen drijven op het water en eten niet, ze ademen enkel. Binnenin de pop vormt zich een sierlijk vliegend insect en het omhulsel wordt te klein. De pop scheurt open en een nieuwe mug is geboren.

Identiteitskaart

• Rijk: ongewervelde dieren - muggen hebben geen inwendig skelet
• Stam: geleedpotigen
• Klasse: insecten
• Orde: tweevleugeligen
• Grootte: ongeveer 6 mm - vrouwtjes zijn iets groter dan mannetjes
• Levensduur: 2 à 3 weken voor de mannetjes, 1 à 2 maanden voor de vrouwtjes

Weetjes

• Er zijn zo'n 300.000 soorten muggen op aarde
• Er is een dorpje in Nederland dat 'Muggenbeet' heet
• 1832: malariamug slaat toe
• 1937: laatste malariageval in België