Padden en de paddentrek: hoe plant een pad zich voort

Padden komen overal in Nederland voor. Maar ze lopen veel risico als ze op pad gaan. Maar waarom gaan padden op weg? Padden op pad en de paddentrek.

Maart en april

In de maanden maart en april gaan padden in de avond op weg. Dat gebeurt tegen de schemering. Weinig mensen weten dan wat ze doen, maar de reden waarom padden tegen de avondschemering op pad gaan is omdat ze van hun winterschuilplaats naar het water trekken om zich daar voort te planten. Dit wordt dan ook aangeduid als de grote paddentrek. Het is belangrijk dat die goed verloopt, want alleen zo kunnen de amfibieën zich voortplanten.

Mild en nat weer

Padden gaan in grote getalen naar het voortplantingswater als het mild weer is terwijl het regent. Is de temperatuur lager dan 5 graden Celsius dan bewegen de padden niet en planten zich dus ook niet voort. Vanaf een graadje of 6 of 7 wordt de paddentrek wel in gang gezet, maar dan alleen als er een luchtvochtigheid is van tussen de 75 en 90 procent. In de luchtvochtigheid nog hoger dan trekken nog veel meer padden naar het gebied waar ze voor nageslacht willen zorgen. Vanaf 8 graden Celsius en een hoge luchtvochtigheid (meer dan 90 procent) gaan de meeste padden op pad. In dat soort gevallen gaan per nacht duizenden dieren op pad. In bewoonde gebieden worden dan veel dieren doodgereden terwijl ze de weg oversteken. Een ander groot probleem is dat de padden in rioolputten terecht komen.

Paddenwerkgroepen

De vele paddenwerkgroepen in Nederland die worden gerund door vrijwilligers zorgen er voor dat de padden veilig de weg worden overgezet.

Andere maatregelen om padden te helpen overleven

Er zijn ook nog andere maatregelen om padden te helpen te overleven en zich voort te planten. Dit zijn:

• Amfibieën tunnels. Padden en andere amfibieën kunnen onder de weg door op die manier en worden dan niet overreden
• Een padstelling. Dit is een soort hekwerk voor de trottoirkolk
• Borden om het verkeer te waarschuwen dat ze niet te hard rijden
• Wegafsluitingen
• Het opvangen van padden door een scherm langs de weg. Aan het einde staat een emmer waar de padden in worden opgevangen. Die emmers worden aan de andere kant van de weg geleegd zodat ze hun trek kunnen vervolgen
• Het rapen van padden

Hoe planten padden zich voort?

Padden planten zich voort in water dat stilstaat of dat langzaam stroomt zoals sloten, poelen, vijvers, grachten, greppels, meren en rivieren. Ze hebben een voorkeur voor wateren waarbij onder water allerlei planten groeien. Ook visrijke wateren zijn geschikt, want de larven van de pad smaken heel bitter en daarom lusten vissen ze niet. Omdat padden niet echt een voorkeur hebben voor een bepaald soort water, hebben ze een groot gebied waar ze zich voortplanten. Padden komen normaal gesproken niet in het water, maar in de voortplantingstijd doen ze dat wel omdat de larven zich in het water ontwikkelen. Daarvoor ondernemen ze dus de paddentrek die start in februari, maar in maart en april zorgt voor de meeste padden die naar het water trekken.

Uitwendige bevruchting en de cloaca

De pad wordt uitwendig bevrucht, net zoals dat ook het geval is bij bijna alle andere kikkers en padden. Er wordt door padden dus niet gepaard. Wel is er iets dat hier op lijkt. Daarbij klimt het mannetje op het vrouwtje en zet hij zijn voorpoten om haar oksels. Het mannetje blijft net zo lang in deze amplexus houding zitten totdat zij eieren in het water heeft gelegd. Deze eieren komen uit haar cloaca. Zodra ze uit het vrouwtje komen, bevrucht het mannetje ze met zijn zaad. Vrij snel daarna klimt hij weer van haar rug af. De eieren van de pad worden in lange snoeren gelegd en dat snoer wordt om de planten heengelegd. Daarom heeft een pad ook waterplanten nodig om zich voort te planten. Zo’n snoer kan wel 5 meter lang zijn en tot 8000 eitjes bevatten. Overigens zijn de mannetjes zo gek tijdens deze taferelen dat ze heel veel geluid maken en vaak ook nog eens het vrouwtje verdrinken omdat ze met meerdere mannetjes tegelijk op zo’n vrouwtje springen.

Tien dagen voordat de eitjes uitkomen

Het duurt ongeveer 10 dagen voordat de kleine zwarte kikkervisjes van de pad uitkomen. Daarna duurt het nog 2 tot 3 maanden voordat er kleine padjes ontstaan. De beestjes blijven in die tijd samen in het water. Overigens worden heel veel van die kikkervisjes nooit een pad, maar worden ze opgegeten. Niet door vissen, want die vinden ze te bitter, maar wel door waterinsecten. Jonge padden komen in mei uit het water. Dan hebben ze voorpootjes en is hun staart verdwenen. De dieren zijn dan nog helemaal zwart. Pas veel later worden de padden bruin. Voordat deze beesten zichzelf kunnen voortplanten duurt het tussen de 3 en 4 jaar. Een pad kan maximaal tussen de 10 en 12 jaar worden.