Geiten melken voor eigen gebruik

Melkgeiten zijn sterke, intelligente, rustige en sociale dieren met een eigen wil. Melkgeiten die als hobbydier worden gehouden leveren ongeveer één tot twee liter melk per dag. Geitenmelk bevat kleinere vet- en eiwitdeeltjes dan koemelk en is licht verteerbaar. Deze melk is ook geschikt voor mensen met een koemelkallergie. De melk wordt gebruikt om te drinken en voor de bereiding van voedsel, boter, kaas, ijs en yoghurt. Geitenmelk bevat verschillende vitaminen en andere belangrijke voedingsstoffen voor het lichaam.

Melkgeiten

Melkgeiten zijn sterke, intelligente, rustige, sociale dieren met een eigen wil. Het zijn productieve geiten. Gemiddeld worden de geiten 8 tot 12 jaar. De geiten hebben hun vruchtbare periode aan het einde van de zomer tot aan het begin van de winter. De vruchtbaarheid is seizoensgebonden en wordt bepaald door de hoeveelheid daglicht en temperatuur. De eisprong vindt daarbij plaats om de 18 tot 21 dagen en duurt van een paar uur tot een paar dagen. Na vijf maanden krijgen ze gemiddeld twee lammeren.

De samenstelling van geitenmelk

Geitenmelk bestaat voor het grootste gedeelte uit water en voor ongeveer 13 procent uit droge stof. De samenstelling van de melk hangt af van het geitenras en is afhankelijk van het seizoen. In de zomer is de melkgift hoog en de melk en eiwitgehaltes laag. In de winter is de melkgift laag en de melk en eiwit gehaltes hoog. Geitenmelk bevat eiwit en voorziet in de behoefte aan essentiële animozuren. Animozuren zijn de bouwstoffen van alle eiwitten. Deze zijn nodig voor de groei, spierweefsel en organen. Essentiële animozuren kunnen niet worden aangemaakt door het lichaam. Het lichaam moet via de dagelijkse voeding worden voorzien. Verder bevat geitenmelk calcium, vitamine A, D, B1, B2, B12, foliumzuur en zink. Geitenmelk bevat meer vitamine A en D dan koemelk maar minder foliumzuur, B12 en zink.

Het verschil tussen geitenmelk en koemelk

De vet- en eiwitdeeltjes in geitenmelk zijn kleiner dan in koemelk en romen minder snel op. Door de kleine vetdeeltjes is de melk licht verteerbaar en smaakt hij romig. Mensen met een koemelkallergie verdragen meestal wel geitenmelk. Geitenmelk is witter dan koemelk. Koemelk bevat de natuurlijke oranje kleurstof caroteen die bij geiten geheel wordt omgezet in vitamine A.

Een geit geeft ongeveer 1 tot 2 liter melk per dag voor eigen gebruik. Dit is afhankelijk van het ras, voeding en het aantal zogende lammeren.

Lammeren

Gemiddeld krijgt een melkgeit twee lammeren. Deze hebben de eerste weken volledige moedermelk nodig. Na een week of drie, vier kan ook voor eigen gebruik worden gemolken. Zolang de lammeren nog bij de moeder drinken kan er één keer per dag worden gemolken.

Het melken van jonge geiten

Het melken van geiten vereist wel enige oefening. Vooral bij geiten die voor de eerste keer worden gemolken zijn de spenen klein en kost het meer moeite om er melk uit te krijgen. Deze geiten moeten ook nog wennen aan het melken. Daar kun je ze aan laten wennen door, voordat ze lammeren krijgen, elke dag even onder de buik te aaien.

Geiten melken

Melk elke dag op hetzelfde tijdstip 's morgens of 's avonds en houd er rekening mee dat de jongen ook melk nodig hebben. De geit heeft nu meer voer nodig en kan onbeperkt gras (bij voorkeur grasland met een gevarieerd plantenaanbod) of hooi van goede kwaliteit eten. Dit kan worden aangevuld met het geven van oud brood, haver en maïs. Geef de geit ook een mineralen liksteen. Ververs het water dagelijks. Een geit zal voedsel dat niet voldoet vermijden. Ze hebben een zeer gevoelige maag dus moeten veranderingen in de voeding heel geleidelijk worden doorgevoerd. Na 10 tot 12 weken kunnen de jongen bij de moeder weg. Na de geboorte geeft de geit 10 maanden melk en heeft dan twee maanden nodig om op krachten te komen voordat de volgende jongen geboren worden. De melkproductie verminderd vanzelf.

Bewaren/producten

Verse, rauwe, schone (ga hygiënisch te werk bij het melken) melk is vier tot vijf dagen houdbaar in de koelkast. Geitenmelk kan ook worden ingevroren. De melk wordt gebruikt om te drinken, voor de voedselbereiding, boter, kaas, ijs en yoghurt.