Cornage bij paarden

Cornage is een aandoening bij paarden waarbij ze tijdens een inspanning een piepend geluid maken. Hoe ontstaat cornage, wat zijn de symptomen en hoe is het te behandelen? Cornage komt steeds minder voor, maar het bestaat nog steeds, vooral bij grotere paarden. Het is een aandoening waarbij het paard een piepend geluid maakt tijdens het inademen. Het geluid kan, naarmate de inspanning vordert, steeds ernstiger vormen aannemen.

Wat is cornage?

Cornage is een verlamming van een van de stembanden, meestal de linkerstemband. Slechts in een enkel geval is het de rechterstemband die verlamd geraakt is. De stembanden staan verticaal in de luchtweg. Wanneer er meer lucht door deze luchtweg moet, bijvoorbeeld bij inspanning, trekken kleine spiertjes de stembanden als het ware weg. Als de linkerzenuw gedegenereerd is, treedt een verlamming van de linkerstemband op. In de meeste gevallen is de aandoening erfelijk. De verlamming van een van de stembanden kan ook gebeuren ten gevolge van een virale infectie of een trauma. Cornage kan dus op elke leeftijd optreden.

Is cornage ernstig?

Er zijn heel wat rijpaarden met cornage die daar weinig last van ondervinden en normaal kunnen presteren. Het piepende geluid tijdens de inspanning is vervelend, maar wil niet per se zeggen dat het paard het benauwd heeft of te weinig lucht krijgt. Voor paarden in de rensport kan cornage wel een probleem opleveren. Paarden met cornage kunnen iets minder zuurstof opnemen en in de rensport kan dit toch tot iets mindere prestaties leiden.

Diagnose en behandeling

Bij een vermoeden van cornage zal een endoscopie worden uitgevoerd. Hierbij gaat de dierenarts met een flexibele endoscoop via de neus naar de luchtwegen om te kijken of er van cornage sprake is. Om te horen wanneer en in welke mate het piepend geluid optreedt, zal het paard een inspanning moeten verrichten. Meestal gebeurt dit door het paard te longeren in een zware, losse ondergrond of door hem te laten lopen op een loopband.

Bij een keuring voor aankoop zal het paard ook steeds op cornage getest worden door een inspanningstest op losse ondergrond. Voor de meeste kopers is cornage een reden om het paard niet te kopen, alleen al omwille van het vervelende geluid.

De enige manier om cornage te behandelen is via een operatie. In de meeste gevallen van cornage is dit niet nodig omdat het paard er weinig tot geen hinder van ondervindt. Als het dier toch ernstige cornage heeft, zijn twee soorten operaties mogelijk. Een eerste mogelijkheid is dat de 2 membraanzakken achter de stembanden verwijderd worden, waardoor het geluid stopt. De vernauwing van de luchtweg blijft in dit geval echter wel bestaan waardoor het paard na de operatie niet meer zuurstof zal kunnen opnemen dan ervoor. Een tweede mogelijkheid bestaat erin dat de verlamde stemband opzij getrokken wordt en daar vastgezet wordt. Zo wordt de luchtweg weer opengezet, maar ontstaat het risico dat er voedseldeeltjes in de longen komen en dat het paard hierdoor chronisch gaat hoesten.

Een cornage-operatie vereist een herstelperiode van enkele maanden, waarna het paard terug licht mag getraind worden. Een geopereerd paard zal niet meer kunnen hinniken. Cornage-operaties staan op de lijst van verboden operaties, tenzij de aandoening levensbedreigend zou zijn.