Big Five van de Waddenzee - vijf grote dieren dichtbij

De Waddenzee is een getijdengebied dat uniek is in de wereld. Niet voor niets werd het in 2009 bestempeld als Werelderfgoed. In eerste instantie gold dat voor het Nederlandse en Duitse deel van de Waddenzee, en in 2014 sloot het Deense wad zich aan bij het Werelderfgoed Waddenzee. In de Waddenzee kun je de Big Five zien. Geen leeuwen en olifanten, maar zeehonden en bruinvissen. Geen neushoorn, waterbuffel of luipaard, maar zeearend, steur en grijze zeehond. Vijf grote dieren zijn dichtbij huis te aanschouwen.

Vijf grote dieren in het het Werelderfgoed Waddenzee

• Big Five in de Waddenzee
• Gewone zeehond
• Grijze zeehond
• Bruinvis
• Zeearend
• Steur
• Big Five scoren

Big Five in de Waddenzee

De Big Five van de Waddenzee zijn iets kleiner dan de Big Five die we kennen van het Afrikaanse continent. De grote vijf uit Afrika zijn de olifant en de leeuw, de buffel, het luipaard en de neushoorn. Grote dieren die niet voor niets de naam Big Five hebben gekregen. Menig reislustige heeft het op zijn verlanglijstje staan om die vijf reuzen van Afrika te zien.

Zoogdier, vogel en vis

Dichter bij huis ligt de Waddenzee, een werelderfgoed naast de deur. Voor dat werelderfgoed zijn ook vijf dieren bestempeld als Big Five. De Afrikaanse reuzen zul je daar niet aantreffen, maar de Waddenzee heeft prachtige dieren in huis. Onder de grote Waddenvijf treffen we drie zoogdieren, een vogel en een vis. De aantallen fluctueren en de grijze zeehond en de zeearend waren bijna helemaal verdwenen, maar zijn weer terug. Alleen de steur zullen we niet gauw zien, het lijkt erop dat die is verdwenen, maar wellicht zit er ook voor deze prachtige vis een terugkeer in.
De grote vijf van de Waddenzee zijn:

1. bruinvis
2. zeehond
3. grijze zeehond
4. zeearend
5. steur

Gewone zeehond

Phoca vitulina

In het Engels heet hij common seal, in het Deens Spættet sæl, in het Duits Seehund en in het Nederlands gewone zeehond. Op het land zijn ze wat onbeholpen, maar in het water gaan ze als een speer. Met hun achtervinnen en voorvinnen en hun torpedovorm kunnen ze zwemmen als de beste. Ze kunnen wel 30 minuten onder water blijven. De zeehonden gebruiken de zandbanken in de Waddenzee om te zonnen en hun jongen te baren.

Grijze zeehond

Halichoerus grypus

De zeehond die in Nederland grijze zeehond wordt genoemd, heet in het Engels grey seal, in het Duits Kegelrobbe en in het Deens gråsæl. Het zijn de grootste dieren van het waddengebied. De mannetjes worden 2,20 meter lang en kunnen wel 300 kilo zwaar worden. De grijze zeehond is te herkennen aan zijn kop, die een beduidend langere snuit heeft dan de gewone zeehond.

Bruinvis

Phocoena phocoena

De bruinvis heet in het Engels harbour porpoise, in het Deens marsvin en in het Duits Schweinswal. Het zijn de kleinste walvissen van de wereld, maar desalniettemin walvissen. En ze zijn te zien in de Waddenzee en in de Noordzee rondom de Waddeneilanden. Ze worden zo’n 1,70 lang en ondanks dat ze in het Nederlands bruinvis heten, zijn de dieren niet bruin maar grijs, donker van boven en lichtgrijs aan de onderkant. Ze zijn perfect aan het leven in de zee aangepast. Je ziet ze niet vaak en als je ze ziet is het bijna altijd alleen de rug en de rugvin die door het water glijden.

Zeearend

Haliaeetus albillica

De zeearend heet in het Engels white-tailed eagle, in het Duits Seeadler en in het Deens havørn. De zeearend kennen we als de Duitse wapenvogel. Als je hem in het echt in de vrije natuur ziet vliegen is dat heel indrukwekkend. De machtige roofvogel broedt sinds het begin van de eenentwintigste eeuw weer aan de waddenkust. Hij wordt bijvoorbeeld in het Lauwersmeergebied gezien. Hij voedt zich met ganzen, meeuwen en andere vogels.

Steur

Acipenser sturio

De steur heet in het Engels european sea sturgeon, in het Duits Europäischer Stör en in het Deens stør. De steur wordt sinds de jaren zestig van de vorige eeuw als uitgestorven beschouwd in de Waddenzee, maar wordt sporadisch toch nog aangetroffen. Het is de oudste onder de waddenvissen, als soort is hij 200 miljoen jaar oud. Een beetje steur kan 6 meter lang worden. Er zijn programma’s in het waddengebied om de steur te herintroduceren in de Waddenzee. Onder meer bij de Elbe is men er actief mee bezig.

Big Five scoren

Vanuit de diverse waddennatuurcentra langs de Nederlandse, Duitse en Deense waddenkust zijn excursies te volgen om de Big Five van de wadden te zien. Drie van de vijf zou zeker moeten lukken, tijdens zo’n excursie. De zeearend is een zeldzaamheid en de steur zou een bijzonderheid zijn als je die ook zou treffen. Soms is hij te zien in grote zeeaquaria van een van de natuurcentra. Dan kun je hem toch afvinken.

Small Five

Naast de Big Five kent de Waddenzee ook de Small Five, de vijf kleinste diertjes die een wonder van overlevingsdrang en vernuft zijn en die van groot belang zijn voor het ecosysteem van de Waddenzee.

Lees verder

• De Wadden van Toon Fey– een beeldend waddenboek
• Van Helsdeur tot Duivels Hoorn van Pieter de Vries
• Gewone en grijze zeehonden in de Waddenzee
• Vissen en wadexcursie met wadgids Harmen Wijnberg
• Werelderfgoed Waddenzee – Unesco Worldheritage