Korstmos, kan extreme omstandigheden aan

Korstmossen zijn schimmeldraden om een alg of wier. Ze komen op veel verschillende plaatsen voor en in verschillende vormen. De mossen hebben alleen vocht en licht nodig en kunnen in extreme omstandigheden overleven zoals hoge temperaturen en uitdroging. Door de industrie ontstaat er steeds meer luchtvervuiling, hierdoor zijn er steeds minder korstmossen wat jammer is want ze hebben verschillende positieve eigenschappen.

Wat is een Korstmos?

Een korstmos bestaat uit schimmeldraden om een alg of wier. Deze algen en wieren zijn nodig om suikers te verkrijgen. De schimmelsoort die het meest voorkomt bij korstmossen is de zakjeszwam. De schimmeldraden zelf hebben geen bladgroenkorrels in hun cellen. Daardoor is het voor hen ook onmogelijk om fotosynthese uit te voeren. Schimmels kunnen dus geen suikers en zetmeel aanmaken. Het voordeel van schimmels is echter dat ze wel goed zouten kunnen opnemen uit water. Bovendien worden schimmels vaak gebruikt om antibiotica mee te maken. Dat kunnen andere planten, die wel fotosynthese kunnen, dan weer niet zo goed. Korstmossen hebben geen wortels, dus halen ze al hun voeding uit de lucht in plaats van uit de grond.

Soorten korstmossen.

Als je kijkt naar het uiterlijk kun je drie soorten onderscheiden: korst-, blad- en struikvormige korstmossen. Korstvormige ligt het weefsel in de vorm van een dun laagje in of op de ondergrond. Vaak steken alleen de bovenste delen uit de ondergrond. Het is erg moeilijk om met het blote oog te zien hoe de korstvormige korstmossen eruitzien, dus de uiterlijke kenmerken. Daarvoor heb je zeker een loep met een vergroting van 10 of 20x nodig. Je ziet dan dat sommige aanhechtingsdraadjes hebben, andere hebben lobjes, schubjes, bekertjes of staafjes. Bladvormige soorten hebben zogeheten hechtorganen waarmee de korstmos aan de ondergrond is vastgemaakt. Struikvormige korstmossen zitten alleen met hun basis vast aan de ondergrond. De rest kan hangend zijn of kan rechtop staan. Er komen ook tussenvormen van de drie voor.

Waar leven korstmossen?

Korstmossen leven op verschillende soorten ondergrond. Er zijn soorten die op de schors van bomen groeien. Anderen groeien alleen op zandsteen, hardsteen, hout of stoeptegels. Het verschil zit in de zuurgraad van de ondergrond en of er bepaalde mineralen voorkomen zoals kalk. Ook is het van belang of er zon of schaduw is. Korstmossen scheiden zuren af waardoor ze elke bodem, van schors tot steen kunnen aantasten om er voedingsstoffen uit te halen. Daardoor kunnen ze op plaatsen groeien waar geen enkel ander organisme kan leven

Hoe kunnen ze overleven in extreme omstandigheden??

De schimmels en algen leven in symbiose, hiervoor hebben ze alleen licht en vocht nodig. De schimmeldraden beschermen de alg tegen uitdroging, de zon en tegen andere organismen die ze opeten. Ook maakt de schimmel een bepaald zuur, ascorbinezuur, dat ervoor zorgt dat het makkelijker is voor de alg om fotosynthese te doen. Door deze samenwerking zijn ze bestand tegen extreme weersomstandigheden, met zowel hoge als extreem lage temperaturen. Toch is de schimmel belangrijker voor de alg dan andersom. Hoe goed korstmossen ook aangepast zijn aan barre omstandigheden, voor luchtverontreiniging zijn ze heel gevoelig.

Korstmossen in vervuilde gebieden.

In gebieden waar veel industrie voorkomt zijn korstmossen bijna uitgestorven. Zo is bijvoorbeeld het longemos dat oorspronkelijk ook in België en Nederland voorkwam vooral op de voet van boomstammen vrijwel verdwenen. Dit komt omdat ze geen wortels hebben, en daardoor letterlijk van de voedingsstoffen uit de regen en de wind leven. Veel fabrieken stoten zwavelhoudende rook uit, en daar kunnen de korstmossen echt niet tegen. Sinds veel fabrieken in de jaren ’80 filters hebben om de zwavel eruit te halen gaat het in sommige gebieden weer iets beter met de korstmossen. Maar desondanks staan er nog heel veel op de Rode Lijst die worden bedreigd met uitsterven.