De Baobab Boom of Apenbroodboom

De baobab is een reusachtig grote boom die meer dan 1000 jaar oud kan worden. Maar hij heeft meer bijzondere kenmerken die in dit artikel worden uitgelegd. De baobabboom heeft vele dichters, verhalenvertellers, kunstenaars, schilders en fotografen geínspireerd. Deze imposante boom trekt vele mensen aan. Als je in Afrika bent en er is een grote baobabboom in de buurt, dan moet je die gewoon even gezien hebben. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Kale boom
• Olifanten en apen
• Hoge leeftijd
• Madagaskar
• Australië
• Arabieren

Kale boom

De baobab of apenbroodboom boom is één van de weinige bomen in de tropen die zijn bladeren verliest. Omdat het hele jaar door de temperatuur rond de evenaar niet onder 20 graden komt behouden de meeste bomen het hele jaar hun bladeren. De baobab is daar een uitzondering op. 9 Maanden per jaar is hij kaal, de overige drie maanden heeft hij een overvloedig gebladerte. Hij wordt gekenmerkt door een erg dikke stam waar boven relatief dunne takken zich uiteen spreiden. De stam is veel dikker dan die van de meeste bomen. Oudere exemplaren zien er groot, majesteitelijk en imposant uit. David Livingstone, de beroemde ontdekkingsreiziger uit de 19e eeuw beschreef in Afrika de boom als een gigantische omgekeerde wortel.

Olifanten en apen

Olifanten gebruiken de baobab om de teken van hun huid af te wrijven. Maar ze eten ook de bast en het zachte hout uit de stam van de baobab. Regelmatig komt het voor dat hierdoor de boom zwaar beschadigd wordt of doodgaat. Bavianen en andere soorten apen eten graag de vruchten van de boom. Ook gebruiken mensen de vruchten om te eten. Er zit veel vitamine c in de vruchten.

Hoge leeftijd

De Baobab boom kan meer dan 1000 jaar worden. Exemplaren van deze hoge leeftijd zijn erg groot en indrukwekkend. Sommige wetenschappers zeggen dat de boom wel 2000 tot 5000 jaar oud kan worden. In Zuid-Afrika zou een baobab van 3000 jaar oud bestaan. De maximale ouderdom van deze boom wordt betwist. Feit is dat een grote Baobab boom moeilijk te doden is. Ook kunnen ze goed een brand doorstaan. Als er een restant van zijn wortels blijft staan, groeit er weer een nieuwe stam uit. Aan de oostkust van Kenia staan veel baobab bomen op het strand. Dat is een erg mooi gezicht. De bladeren van de bomen zorgen voor een goede schaduwplek wat zeer welkom is onder de hete tropenzon.

Madagaskar

De baobab boom komt oorspronkelijk voor in Afrika en Australië. In Afrika bestaan er 6 soorten die alle op Madagaskar voorkomen. In de rest van Afrika is er maar één soort. In Madagaskar is de baobab het nationale symbool. De boom speelt een grote rol in de volksverhalen van de lokale bevolking. Daarnaast wordt deze Afrikaanse reus heel praktisch gebruikt bijvoorbeeld als opbergplaats voor spullen om ze tegen de regen te beschermen. Bekend is dat sommige stammen de gewoonte hadden om er enkele duizenden liters water in op te slaan. Ze deden dit door de boom van boven af uit te hollen. Het water kan jarenlang goed blijven. Als het uithollen goed gebeurt gaat de boom niet dood. In Zimbabwe staat een baobab boom waarbinnen 40 mensen kunnen staan.

Australië

Er is een verhaal over een baobab boom in Australië die eind 19e eeuw als gevangenis werd gebruikt. De aboriginals gebruiken de zaden van de vrucht om te eten, net als de mensen in Afrika doen. Ze noemen de boom soms ondersteboven-boom, omdat de kale kruin op een wortelstelsel lijkt.

Arabieren

De Arabieren kennen een legende met als thema een duivel die een boom uit de grond trekt en hem er omgekeerd weer inzet, met zijn wortels in de lucht. Zo zou de boom zijn ontstaan. Arabische handelaren hebben de baobab boom geïntroduceerd in India. Het woord baobab stamt uit het Arabisch; buhibab wat ‘fruit met veel zaden’ betekent.

Lees verder

• Serengeti, vlakte zonder einde