Subtropische tuin, Fort Den Haak

Genieten van subtropische natuur in de openlucht kan dicht bij huis in de tuin “Fort den Haak” in Vrouwenpolder op het mooie Walcheren. Die subtropische tuin is een uniek project voor Nederland. Een prachtig aangelegde tuin met een oppervlakte van 2,5 hectare met een waterval van zes meter hoog en enkele waterpartijen geven veel tuinplezier. De bezoekers wanen zich in de subtropen met onder meer palmen en olijfbomen.

Veel soorten authentieke bomen in subtropische tuin

Aan het begin van de tuinroute bevindt zich een palmenboulevard van 60 meter lang, met een aantal soorten palmen, die ook in Nederland kunnen overwinteren. Ook olijfbomen en vele andere soorten bomen, planten en bloemen zorgen er voor dat de bezoeker zich ver weg van onze eigen natuur voelt. In de dierenhoek bevinden zich o.a. nandoes, bokjes en ganzen en in een bescheiden volière halsbandparkieten en kaketoes. Alle bomen zijn stuk voor stuk authentiek zoals diverse palmsoorten, mimosa’s, cipressen, vijgen, granaatappels, bananenbomen, citrusbomen, witte en zwarte moerbeibomen, judasbomen, steeneiken en olijfbomen. Ook zijn er veel soorten cactussen en vetplanten.

Walcheren met meer uren zon

Onder leiding van de oprichter van het project, Gerard Talsma, begon in 1999 de aanleg van de tuin wat voor Talsma een levenswerk zou gaan worden. Aan de aanleg van de tuin is een gedegen klimaatonderzoek vooraf gegaan. Talsma koos Walcheren uit omdat dit deel van Zeeland gemiddeld milder is dan de rest van Nederland. Het wordt wel eens vergeleken met Zuidwest Engeland waar ook een mild klimaat heerst. Dit gedeelte van Walcheren wordt afgedekt door de zuidwestelijke golfstroom van de Westerschelde. Ook heeft het Veerse meer een beschermende werking en is het een statistisch gegeven dat in dit gebied meer uren zon schijnt dan elders in het land. En terwijl bijvoorbeeld in Twente de temperatuur in strenge winters kan dalen tot 20 graden onder nul blijft de koude in dit deel van Walcheren beperkt tot een graad of zeven min. Met voldoende afdekking van de planten kan de winterschade dan beperkt blijven.

Ik worstel en kom boven

Toch is er veel specialistische kennis en zorg en geduld nodig om de subtropische bomen zich goed te laten aanpassen aan het Walcherse klimaat. Het unieke is immers dat die palmen en olijfbomen en honderden planten en struiken in de openlucht groeien en bloeien. Volgens het gezonde verstand zouden ze alleen in mediterrane streken kunnen gedijen. De Zeeuwse wapenspreuk: “Ik worstel en kom boven”, lijkt hier van toepassing op de aanleggers van de tuin. Zelfs in Westkapelle, wat amper enkele kilometers van Vrouwenpolder vandaan ligt, blijken planten het bij koud weer zwaarder te verduren te hebben dan in de tuin “Fort den Haak”.

Natuurlijk lijkende waterval

Ondanks de gunstige omstandigheden is er gekozen voor planten die een stootje kunnen hebben. Zo kan een sterke palm bijvoorbeeld vorst van 10 graden overleven. Die temperatuur kan zelfs ook in de mediterrane gebieden voorkomen. Ook na een lange winter heeft de mimosa de overlevingskracht om in het voorjaar overvloedig te bloeien. Wat eens een weidevlakte was, is nu een boeiend tuinlandschap met een grote rotspartij en een kunstig aangelegde waterval, die zoals alles in de tuin heel natuurlijk aandoet. In Nederland wonende bezoekers, die oorspronkelijk uit de zuidelijke landen komen, geloven hun ogen bijna niet en herkennen hun geboortestreek in de tuin. Naast Nederlanders komen bezoekers veelal uit Duitsland en België. Jaarlijks trekt de tuin tussen 8.000 en 12.500 bezoekers. Voor een goede blijvende ontwikkeling en dekking van alle onderhoudskosten zou het aantal fors mogen oplopen.

Jarenlange aanleg

De grond voor de tuin werd aangekocht in 1998 en een jaar later werd met de constructie begonnen. In 2002 werd de aanleg van de grote zoetwater vijver afgerond en de palmenboulevard, waar later nog de grootste buitenpalm van Nederland en een grote honingpalm aan zijn toegevoegd. Weer een jaar later werd de berg en de waterval gemaakt en in 2004 werd de oranjerie gebouwd. De jaren daarna ontstond het theehuis, het Italiaanse trappenhuis en het winkeltje met cadeauartikelen, tuinzaden en diverse andere artikelen. Ook zijn er subtropische planten te koop. De tuin is dinsdag tot en met zondag en tweede Paasdag en tweede Pinksterdag geopend van 1 april tot 1 november van 10.00 tot 17.00 uur (2020). De bescheiden entree komt geheel ten goede aan het onderhoud van de tuin. Ook zijn er seizoenkaarten verkrijgbaar om het hele seizoen te genieten van de groei en bloei. Op aanvraag worden er rondleidingen van ongeveer 1,5 uur gegeven voor groepen van minimaal 15 personen.

Verdere informatie www.subtropischetuin.nl

Lees verder

• Subtropen in het Zeeuwse Fort den Haak
• Exotische bomen en planten kiezen voor in de tuin