Coco de Mer, erotische vrucht

Een van de meest merkwaardige vruchten in de natuur is afkomstig van een tropische boom Lodoicea maldivica. De belangstelling heeft deze plant en dan vooral de vrucht te danken aan zijn erotisch uiterlijk. Het zaad lijkt namelijk op de vulva of op het achterwerk van een vrouw. Deze vrucht heeft niet alleen een aantrekkelijk uiterlijk, maar is mogelijk ook de grootste vrucht op aarde. Zijn gewicht kan tot 30 kg oplopen. De vrouwelijke boom draagt deze vruchten pas na het dertigste levensjaar en het duurt 3 jaar voor ze volledig rijp zijn. Bovendien gedijen deze bomen uitsluitend op 2 eilanden Praslin en Curieuse, what’s in a name, van de Seychellen. Er worden per jaar slechts enkele duizenden vruchten geoogst.

Geschiedenis coco de mer

Hoewel de groeiplaats van de coco-de-mer pas in de 18de eeuw door een Franse expeditie werd ontdekt, waren de noten al veel langer bekend in India en Indonesië, waar ze af en toe van uit zee op land aanspoelden. De mensen dachten dat ze mogelijk van de Afrikaanse kust kwamen. Anderen geloofden dat ze afkomstig waren van een onbekende, in de zee groeiende palm; vandaar ook de naam coco- de-mer of zeekokosnoot.

Rond 1600 zou het eerste exemplaar in Europa aangevoerd zijn. Het werd gekocht door Rudolf II van Habsburg, een nogal zonderlinge man met grote belangstelling voor occultisme, en een fanatiek verzamelaar van curiosa. Hij zou er 4000 gouden florijnen voor betaald hebben!

Raadsel opgelost

Pas in 1768 werd het raadsel van de coco-de-mer opgelost door een Franse expeditie die de groeiplaats op Praslin ontdekte. Dit betekende meteen het einde van de noot als mysterieus curiosum. Eén van de deelnemers aan de expeditie, een zekere Barré, met een goede neus voor zaken, keerde heimelijk naar het eilandje terug om een scheepslading van deze noten in te slaan. Hij verkocht ze vervolgens in India. Het gevolg was dat de markt van deze eigenaardige, voorheen zo zeldzame noten volledig instortte.

Niet alleen de vorm van de vrucht maar de hele geschiedenis heeft de fantasie van veel mensen op hol gebracht en straffe verhalen doen ontstaan. Zo zou een Arabische geograaf Ibn-Battuta die in de 14de eeuw op de Malediven leefde en zich daar vrijwel alleen voedde met vis en de coco-de-mer een legendarische potentie gehad hebben. Hij schreef: ‘Naast enkele minaressen was ik met 4 vrouwen getrouwd. Ik voelde me dermate potent dat ik iedere dag elk van mijn vrouwen en vriendinnen wilde bevredigen en daartoe ook in staat was’. Of hij zichzelf of zijn vrouwen wou bevredigen en of het de vis of de coco was, die het effect veroorzaakte, wil ik hier even in het midden laten.

Medisch? Afrodisiacum?

Zo’n vrucht, met zulk een signatuur zou natuurlijk de driften moeten kunnen aanwakkeren. Helaas is daar niet veel van terug te vinden in de wetenschappelijke literatuur en zelf heb ik er ook geen ervaringen mee.
In de ajurvedische kruidengeneeskunde werd het samen met andere producten gebruikt tegen opgezette klieren, ook als bloedsuikerverlagend middel had het enige reputatie.
Nadkarni. Indian Materia Medica 1976

De plant is nu het symbool van de Seychellen geworden. Via de toeristenindustrie komen de noten nog wel op de markt, maar mogen alleen officieel verkocht worden met een genummerd certificaat. Soms wordt het zelfs als kunstobject aangeboden. Om zo iets zeldzaam als medicijn of als afrodisiacum te gebruiken, lijkt mij dan ook totaal onverantwoord. En ja, waarom zouden we zo een schoonheid ook opeten, terwijl juist er naar kijken afrodisiake effecten kan veroorzaken.

Namen Lodoicea

Ubdie-naikaylum (sanskiet), Sea coconut (engels), coco-de-mer (Frans), Djenggi,kalapa laoet (Javaanse naam). De Latijnse naam Lodoicea is afgeleid van Lodoicus, verwijst naar Louis XV. Een synoniem is Lodoicea callypige en dat callypige is oudgrieks voor 'mooi achterwerk'.