Winterharde balkonplanten: Erica carnea of winterheide

Bloemen en planten op het balkon in de winter? Dat kan! Het komt er alleen op aan de juiste planten te kiezen. Niet alle planten zijn bestand tegen de koude winterperiode. Gelukkig is er een ruime keuze aan winterharde planten. Vaak zijn het planten die in de tuin als bodembedekkers of in borders worden gebruikt maar ze doen het net zo goed in potten of schalen op het balkon. Sommige planten zijn geliefd omwille van hun prachtige bladkleuren, andere zijn dan weer populair omdat ze het balkon opvrolijken met fel gekleurde bloempjes of bessen. Een aanrader is winterheide of Erica carnea, een sterk en charmant winterhard plantje.

Beschrijving van Erica carnea of winterheide

Erica carnea of winterheide behoort tot de plantenfamilie Ericaceae of Heidefamilie. Deze plantenfamilie telt meer dan 70 geslachten en ongeveer 4000 soorten. Eén van die plantengeslachten is het geslacht Erica. De meeste soorten uit dit plantengeslacht zijn inheems. We vinden ze hier terug in onze heidevelden. Het zijn lage, houtige en soms kruidachtige struikjes. De blaadjes zijn naaldachtig en klein, ongeveer 8 mm lang. Ze blijven altijd groen, ook in de herfst en de winter. Het geslacht Erica dankt zijn naam aan het Griekse woord ereikè wat heideveld betekent.

Erica carnea, of voorjaarsheide, sneeuwheide of winterheide genoemd, is zoals de Nederlandse naam al doet vermoeden, een winterharde soort. Dit plantje komt voor in heel Europa, van de Zwitserse Alpen, over de Apennijnen tot in het noorden van de Balkan. Het is een laagblijvend heestertje en wordt niet hoger dan 30 cm. In de herfst beginnen zich al bloemknoppen te vormen en vanaf december tot april draagt de Erica carnea vleeskleurige bloempjes. Vandaar ook de naam carnea, de vrouwelijke vorm van het Latijnse woord carneus wat vleselijk, vleeskleurig betekent. De bloempjes zijn dopvormig en groeien in korte trosjes. Na de bloeitijd veranderen ze in kleine zaadbolletjes.

Van de Erica carnea bestaan er talrijke cultivars met bloemen in verschillende tinten, van wit tot roze, rood, paars en allerlei schakeringen van deze kleuren.

Standplaats en verzorging

De Erica carnea kan in de tuin geplant worden als bodembedekker maar hij wordt ook veel gebruikt in potten of bloembakken om in de herfst en de winter kleur te geven aan het terras of balkon.

Qua verzorging is het een heel makkelijk plantje. Winterheide gedijt goed in de volle zon of op een plekje in de halfschaduw. Het mag een tochtige plaats zijn, dat voorkomt schimmelziekte omdat de wind de plantjes droog blaast. Typisch voor planten uit de Heidefamilie is het feit dat ze zure, luchtige grond nodig hebben, ze verdragen absoluut geen kalkrijke grond. Winterheide is in dat opzicht minder veeleisend dan zijn soortgenoten, hij verdraagt ook wel kalk in de grond. Je kan dus standaard potgrond gebruiken om de potten of bloembakken mee te vullen. Bij droog weer regelmatig gieten zodat de kluit niet uitdroogt.

Snoeien

Na de bloei moet de winterheide gesnoeid worden. Snoeien bevordert de groei en maakt dat de plant een mooie vorm behoudt. De uitgebloeide bloempjes kunnen het makkelijkst met een heggenschaar worden afgeknipt. Zo kunnen zich weer nieuwe scheuten met nieuwe bloemen vormen. Na het snoeien kan je bemesten. Neem hiervoor een meststof met een hoog humusgehalte, specifiek voor heideplanten.

Vermeerderen

Vermeerderen kan door delen of door stekken maar stekken wordt het meest toegepast. Stekken kan van augustus tot oktober. Neem stekjes van ongeveer 10 cm, verwijder de onderste blaadjes en zet ze naast elkaar in stekgrond. Plaats ze onder glas of plastic om verdamping te beperken en geef ze een lichte plek, maar niet in de volle zon. Na ongeveer drie maanden zullen de stekjes beworteld zijn, dat kan je zien aan het feit dat ze groeien. Zet ze dan in aparte potjes om ze verder op te kweken.

Mooie combinaties

Winterheide kan mooi gecombineerd worden met andere winterharde planten zoals Skimmia japonica, Gaultheria procumbens, Viburnum en bloembollen zoals krokussen.

Cultivars

Er bestaan tal van mooie cultivars waaronder:

• Ruby Glow: wordt ongeveer 20 cm hoog en bloeit van februari tot april met paarsroze bloempjes.
• Winter Beauty: zeer laag plantje, ongeveer 15 cm hoog. Bloeitijd van december tot maart. De bloemen zijn donker paarsroze.
• Aurea: populair omwille van de goudgele kleur.
• Whiskey: heeft oranje-gele bladeren en bloeit van januari tot april met lichtrode bloemen. Tot 12 cm hoog.
• Springwood White: heeft donkergroene blaadjes en witte bloempjes.