Aubergine of eierplant is familie van de nachtschadeplant

Aubergine heeft veel warmte nodig om te kunnen groeien. Veelal wordt de aubergine dan ook gekweekt in de kas of tunnel. Toch is het mogelijk om de aubergine buiten te kweken. Op een zonnige, beschutte plek en wanneer het een mooie zomer is. En dan de oogst van eigen aubergines. Zo leuk en lekker onbespoten. Aubergine is een nachtschadeplant en is giftig. De rijpe vruchten moeten dan ook eerst verhit worden voordat ze te eten zijn.

• De aubergine
• Aubergines zaaien
• Bloem
• Vezelbommetjes
• Aubergines verwerken

De aubergine

De aubergine (Solanum melongena) is een plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Daar waar de aardappel (Solanum tuberosum) ook familie van is. De plant komt van oorsprong uit Myanmar en werd door de Arabieren in de middeleeuwen naar Andalusië gebracht. De oer-aubergineplant had kleine, witte of gele, eivormige vruchten. Vandaar dat de aubergine ook wel eierplant genoemd wordt. Vanuit Spanje werd de plant in de 15 de eeuw verder in Europa verspreid. Deze groente wordt ook volop gekweekt in Nederland door kwekers en tuinders. Aubergines zijn er in heel veel soorten en maten maar de meest bekende is de donkerpaarse glanzende. De vrucht is naar deze kleur genoemd, aubergine. De rauwe smaak is bitter en niet lekker. Het is een plant uit de nachtschadefamilie en die hebben solanine in de plant. Aubergine bevat ook een solanine-achtige stof en bij een teveel aan rauwe aubergine veroorzaakt de solanine een directe reactie op de tong of huid, branderig en scherp gevoel in de keel, misselijkheid, uitbreken van zweet, sufheid, krampen en ademnood tot bewusteloosheid aan toe. Nachtschadeplanten zijn giftig, al kun je de rijpe vruchten ervan wel eten, wanneer ze eerst verhit zijn. Kies voor consumptie een ras uit de groep Solanum melongena.

Aubergines zaaien

Aubergine kan al in februari in de kas geteeld worden. Wanneer je gaat zaaien moet de grond in de kas ongeveer 15 graden zijn. Doe je het eerder, dan vergroot je de kans op wortelziektes. Geef het zaad extra voeding. Hoe warmer je zaait, des te sneller is de kieming. Bij 22 graden duurt de kieming zo’n 2 tot 3 weken. Wanneer de temperatuur onder de 18 graden komt, staat de plant gewoon stil. De grond moet niet uitdrogen maar mag ook niet te nat zijn. Dit kan zijn in februari (voor glasteelt) of begin tot half maart in de vollegrond. Half mei zo ongeveer, wanneer de grond lekker warm is kunnen aubergineplanten uit de kas naar buiten. Aubergines kunnen overigens ook goed in potten op een zonnig en beschut terras worden gekweekt.

Bladeren

De bladeren die verschijnen zijn enigszins grijs en viltig. Met een behaarde stengel groeit de aubergine en na 6 bladeren ongeveer verschijnt het eerste bloempje. De aubergine moet gediefd worden! Na 1 tot 4 bloemen aan de plant, moeten de zijscheuten weggehaald worden. Eén hoofdstengel blijft eerst over met meerdere bladeren. Een zijscheut onder een bloempje wordt niet verwijderd. De plant heeft dan twee hoofdstengels. Dit om de plant eerst wat extra groeikracht te geven om op die manier later een grotere oogst te hebben en een sterkere plant.

Opbinden en dieven

De twee hoofdstengels of drie, worden in de kas opgebonden van boven naar beneden met een touw. In de volle grond is alleen bijsturen genoeg. De twee of drie hoofdstengels tot volle wasdom gebracht. De zijscheuten die na de bloemen ontstaan worden getopt op één tot twee bladeren. Het komt veel voor dat deze zijscheuten bijna niet verder uitgroeien. Dan is toppen niet nodig. Regelmatig worden de dieven verwijderd om de kroon luchtig te houden.

Bloem

Aubergines blijken moeilijke klanten te zijn in verband met de bestuiving. De bloei die wit of lilapaars kan zijn (ligt aan het ras), heeft een nachttemperatuur nodig tussen de 12,5 tot 15 graden. Dit is sterk afhankelijk van de zomer en bij een niet zo mooie zomer is dit vaak niet zo. Ook is dit sterk afhankelijk van de vochtigheid in de kas of buiten. Vooral in de kas kan een hoge vochtigheidsgraad zijn en komt het stuifmeel moeilijk los van de stempel. De aubergine is vooral een zelfbestuiver. In de kas geregeld even tegen de hoofdstengel aantikken om vruchten te krijgen.

Zelfbestuiving

Bij aubergine is namelijk de stempel iets langer dan de meeldraden en dit maakt zelfbestuiving mogelijk. Het stuifmeel van andere bloemen of eigen bloem kan op de stempel terechtkomen. Naast zelfbestuiving kan ook kruisbestuiving bij aubergine voorkomen. Van zaadvaste rassen kun je zelf zaad winnen door de vruchten overrijp te laten worden.

Vezelbommetjes

De aubergines hebben wit vruchtvlees. Een beetje sponzig met luchtbelletjes maar die verdwijnen met het warm maken. Om de aubergine te verwerken, even bestrooien met zout (ongeveer 30 minuten). Het zout is er om het vocht minder te maken. Spoel de plakken daarna onder koud stromend water weer af en dep ze droog met een stuk keukenrol. Nu kan de aubergine gebakken worden. Het ligt eraan welke aubergine verwerkt wordt, maar meestal is het de paarse aubergine. Aubergines zijn vezelbommetjes. 100 gram van deze groente is goed voor 14% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels. Wanneer je last hebt van een verstopping is het aan te raden extra aubergine te eten. Aubergines hoef je niet in de koelkast te bewaren. Bewaar ze liever op een koele plek, zoals je voorraadkast of in de kelder.

Aubergines verwerken

Neem een aubergine (die paarse) en snij die in de lengte, in vieren. Leg de aubergine op keukenpapier en bestrooi het met wat zout. Laat het even staan waardoor er wat vocht aan de aubergine onttrokken wordt. Dep vervolgens het vocht van de aubergine af met keukenpapier. Mocht je hiervoor geen tijd hebben, dan moet de aubergine alleen iets langer garen.

Ingrediënten (voor twee personen):

• Aubergine.
• Geitenkaas (75 gram).
• Rozemarijn, 1 takje.
• Pijnboompitten (30-40 gram).

Zet een grillpan of de grill aan en verwarm goed voor. Leg de plakken aubergine op de grill. Geen olijfolie in de pan of eventueel een klein beetje olijfolie. Verwarm ondertussen een andere pan en rooster hierin pijnboompitten tot ze lichtbruin kleuren. Als de aubergine gaar is, zacht en lichtbruin (bij een grillpan na ca. 10-15 minuten en omdraaien) verkruimel je wat geitenkaas over de aubergine. Laat de aubergine nog even op de grill liggen. Doe er tot slot wat verse rozemarijn op en strooi er pijnboompitten op.