Daslook of wilde ui, ook voor in de keuken

Daslook of wilde ui, kunnen we tegen komen in het voorjaar bloeiend met veel witte bloemen in een scherm van lange frisgroene bladeren. De plant is een bolgewas en de samengestelde bollen in de grond samen met het zaad van de plant, maken dat een aantal plantjes zich gemakkelijk kunnen uitbreiden over een grote oppervlakte in bossen, bij landgoederen en kastelen. Hoe meer daslook hoe duidelijker de uiengeur te ruiken is. Vooral na de bloei ruiken de bladeren nog sterker naar ui. Daslook hoort dan ook bij de uienfamilie.

• Daslook (Allium ursinum)
• Beschrijving daslook
• Habitat
• Geneeskrachtige werking
• In de keuken
• Botanische naam

Daslook (Allium ursinum)

Daslook is een vaste plant uit de lookfamilie (Alliaceae) of uienfamilie. Andere soorten uit de lookfamilie zijn:

• Sjalot ofwel Eslook (Allium ascalonicum);
• Ui (Allium cepa);
• Prei (Allium porrum);
• Knoflook (Allium sativa);
• Bieslook (Allium schoenoprasum).

Beschrijving daslook

Daslook is een kruidachtige overblijvende plant van de uienfamilie en kan bloeiend zo’n 40 centimeter hoog worden. De langstelige lancetbladeren zijn 2 tot 5 cm breed, hebben parallel lopende nerven en een spitse top. De bladsteel is 5 tot 15 cm lang. De bladeren verspreiden een sterke uiengeur. De bladeren zitten aan de ondergrondse bol vast met een draaiing in de steel waardoor de onderkant van het blad de bovenkant wordt. De planten vormen pollen en grote groepen. De bladeren hebben na de bloei van daslook, wanneer ze in de zomer afsterven een nóg sterkere uiengeur. Aan de top van de tot 40 centimeter, 3-kantig of halfronde bloeistengel, bevindt zich een scherm van witte stervormige tweeslachtige bloemen die bloeien van april tot juni. De stervormige bloem wordt gevormd door 6 bloembladeren, 6 meeldraden (die ongeveer half zo lang zijn als de bloembladen) en helmhokken die naar binnen openspringen. Het bovenstandig drie hokkig vruchtbeginsel geeft een doosvrucht met meestal twee zaden per hok. De zwart- bruine zaden dragen een mierenbroodje (een aanhangsel aan het zaad waar mieren dol op zijn) en worden daarom door mieren bezocht, die zo bijdragen aan de verspreiding. Daslook vermeerdert zich vooral via zaadverspreiding. Wel zijn de zaden van daslook koudekiemers. Dit houdt dat er eerst vorst over de zaden moet gaan, om te kunnen ontkiemen.

Habitat

De plant groeit bij voorkeur in schaduwrijke loofbossen met een humusrijke, vochtige, kalkhoudende ondergrond. Daslook is in de vorige eeuw aangeplant als stinzenplant in Nederland en België, en heeft zich vervolgens verwilderd. In zuid Limburg komt daslook met grote aantallen voor, in de duinen en in tuinen van landgoederen en kastelen kunnen we daslook tegen komen.

Geneeskrachtige werking

Daslook is een geneeskrachtig kruid, wat al sinds eeuwen bekend is. Vroeger werden de verse bladeren en bloemen voor en tijdens de bloei gebruikt voor geneeskracht. Daslook is bloedzuiverend, antiseptisch en schimmeldodend. Het werd dan ook gebruikt als een zuiveringskuur in het voorjaar en ter bestrijding van chronische huidziekten. Tegen hoge bloeddruk, diarree en spijsverteringsproblemen. Een plekje in eigen tuin met vochtige humusrijke grond en je kunt je eigen daslook hebben. In de natuur is daslook verboden te plukken want de plant is wettelijk beschermd (Wet natuurbescherming).

In de keuken

En dan staat er dan veel daslook in eigen tuin of op een privéterrein waar toestemming van wordt gegeven om daslook te plukken, dan is het ideaal en een uitdaging om daslook te proberen in de keuken. Het is belangrijk om goed te kijken of het inderdaad om daslook gaat. De verse en nieuwe bladeren van het Lelietje der dalen lijken bijvoorbeeld erg veel op de verse nieuwe bladeren van daslook, maar het Lelietje der Dalen is giftig. Ruik en wrijf over het blad en bij welke plant het blad hoort, zal overduidelijk zijn door de uienlucht. De lucht van daslookblad lijkt sterk op die van knoflook, maar daslook is minder scherp. Het grote voordeel van daslook boven knoflook is, dat ondanks het feit dat daslook een hoger gehalte aan zwavel bevat, het niet te merken is dat je het gegeten hebt. Daslook kan gebruikt worden in soep, salades en brood. Bärlauchbrot (Zwiebelenbrot) is een Zuid-Duits populaire broodsoort. Ook zijn de daslookbloemen en de jonge bladeren met hun intense knoflooksmaak, heerlijk in salades. Of een lekkere spijsolie maken door verse daslookbladeren in de olijfolie te doen of daslooksoep.

Daslooksoep

Ingrediënten (voor 6 personen):

• 2 middelgrote uien;
• klontje roomboter;
• 6 (een pond) aardappelen;
• 300 g daslookbolletjes en -bladeren;
• 300 g bieslook;
• 4 tenen knoflook;
• 2 l groentebouillon;
• 2 dl room;
• 250 g zachte schapenkaas.

Bereiding

Kook de aardappelen 15 minuten in groentebouillon, snijd ondertussen de uien en knoflooktenen fijn en fruit dit 5 minuten in een koekenpan. Haal de wortels van de daslookbolletjes en snijd de bolletjes fijn, net als de bladeren. De bloemstengels niet gebruiken. Voeg dit toe bij de bouillon en laat 10 minuten zacht sudderen. Voeg de gefruite ui en knoflook toe en pureer met de staafmixer. Voeg de room en bieslook toe en verwarm het geheel weer op. Bij het opdienen in ieder bord of kom, een dotje zachte schapenkaas.

Botanische naam

De botanische naam voor daslook is Allium ursinum. Ursinum betekent ‘van de beren’. Door de Germanen werd gedacht dat wanneer beren wakker werden uit hun winterslaap, het eerste wat ze deden was op zoek gaan naar voedsel, naar daslook. In Duitsland heet de plant ook Bärlauch. Daslook is hoogstwaarschijnlijk afgeleid van het feit dat dassen in burchten onder de grond leefden waar daslook bovenop zou groeien.

Weetjes

1. Last van katten in de tuin? Daslook weert katten omdat katten niet van de geur houden.
2. Een volkswijsheid zegt: 'eet prei in maart en daslook in mei, dan is men het hele jaar doktervrij.'