Dieren: hoe ze slapen en dromen

De mens heeft gemiddeld 7 tot 8 uur slaap per dag nodig. Maar hoe zit het met dieren? Hoe slaapt bijvoorbeeld een dolfijn? Hoe krijgen trekvogels voldoende slaap? En dromen dieren ook?

Voldoende slaap

Lekker opgerold in je bedje is het meestal geen kunst om in slaap te vallen. Dieren hebben zo hun eigen methoden ontwikkeld om voldoende slaap te krijgen. Denk bijvoorbeeld eens aan vogels die naar het zuiden trekken. Zij moeten in relatief korte tijd duizenden kilometers vliegen. Hoe houden ze dit vol? Simpel, ze doen onderweg -tijdens het vliegen- korte dutjes. Deze slaappauzes duren ongeveer 30 seconden. Daarna kunnen ze er weer helemaal tegenaan.

Onder water slapen

Dolfijnen slapen onder water, maar nooit langer dan twee uur achter elkaar. Ze moeten iedere twee uur boven water naar adem happen. Dit gebeurt zo: de ene helft van hun hersenen blijft wakker, terwijl de andere helft slaapt. Na twee uur wisselen de hersenhelften de wacht. Zo krijgen ze beide de kans om voldoende te slapen.

Welke slaaphouding?

Veel dieren hebben een opmerkelijke slaaphouding. Panters bijvoorbeeld, slapen het liefst in een boom, met twee poten aan weerszijden van een tak. Terwijl leeuwen een voorkeur hebben voor een slaapplaats op de grond. Net als veel huiskatten, vinden ze slapen hun rug het allerlekkerst. Vleermuizen hangen ondersteboven aan hun pootjes te slapen. En zeeotters drijven gewoon rustig op hun rug terwijl ze een uiltje knappen.

Dromen dieren?

De meeste zoogdieren dromen net als mensen. Neem bijvoorbeeld ratten. Deze werden ooit een hele dag in een doolhof losgelaten. Daar moesten ze speciale opdrachten uitvoeren, terwijl hun hersengolven werden gemeten. Voordat de ratten de uitgang hadden gevonden werden ze in slaap gesust. Toen ze daarna in hun slaap opnieuw werden gemeten, werden dezelfde patronen zichtbaar. De patronen waren zo gelijk, dat de onderzoekers zelfs konden zien waar de ratten liepen in hun 'droomdoolhoven'.

Dromende vogels fluiten terug

Onderzoekers denken dat vogels ook dromen. Vogels hebben een REM-slaapperiode, maar die duurt niet langer dan vijf of zes seconden. Waarschijnlijk net lang genoeg voor een droom. 'Dromende' vogels kregen eens een opname te horen van vogelgefluit, terwijl hun hersengolven werden gemeten. Wat bleek? Het gedeelte van de hersenen dat het fluiten beheerst, vertoonde heel veel activiteit. Waren ze in hun droom aan het terugfluiten?

Wist je dat?

• Gorilla's die gebarentaal hebben geleerd, die gebaren soms ook in hun slaap maken;
• Dieren ook de slaapziekte kunnen krijgen;
• Katten gemiddeld 16 uur en vleermuizen 20 uur per dag slapen, terwijl giraffen en olifanten per dag maar 3 uur slapen;
• De Australische mierenegel waarschijnlijk niet droomt. Als een van de weinige zoogdieren heeft hij namelijk geen REM-slaap.