De anatomie van de huid

De huid is het grootste orgaan van ons lichaam en weegt gemiddeld 15 tot 20 kilo. Het bestaat uit drie verschillende lagen: de opperhuid, lederhuid en onderhuid, met ieder een eigen functie en het biedt bescherming tegen indringers zoals ziektekiemen zoals bacteriën van buitenaf. De huid zorgt ook voor warmteregulatie en bevat tastzintuigen. Waaruit is de huid opgebouwd en welke functies heeft het precies?

Algemeen

De huid is het grootste orgaan van je lijf. Het lijkt van de buitenkant één geheel te zijn, maar in werkelijkheid bestaat de huid uit 3 verschillende lagen die ieder een eigen functie hebben. Je huid zorgt ervoor dat alles wat niet binnen je lichaam hoort, er buiten blijft. Het is daarom een beschermde laag tegen schadelijke bacteriën, virussen en allerlei andere indringers. Het regelt de lichaamstemperatuur en reageert op aanrakingen. De huid weegt - samen met het onderhuids bindweefsel - gemiddeld 15 tot 20 kilo en heeft een oppervlakte van zo'n 1,5 tot 2 vierkante meter. Hij bestaat voor 70 procent uit water, voor 25% uit eiwitten en voor
3 tot 5 % uit vet.

Hoe de huid in elkaar steekt

De huid zit behoorlijk ingewikkelder in elkaar dan je op het eerste gezicht zou denken. De 3 lagen van de huid zijn: de epidermis, dermis en het subcutaan weefsel. Deze bestaan elk ook uit verschillende lagen. Naarmate je ouder wordt, kunnen veranderingen in het weefsel ertoe leiden dat je huid gemakkelijke beschadigt. Sommige van die veranderingen kun je zien zoals bijvoorbeeld rimpels, andere niet. Hieronder worden de 3 huidlagen besproken.

Epidermis (opperhuid)

De epidermis bestaat uit vijf sublagen. De bovenste laag, die heel dun is, heet de hoornlaag (stratum corneum) en beschermt het lichaam tegen invloeden van buitenaf. De hoornlaag bestaat uit harde, afgeplatte dode cellen. Van deze laag van de huid verlies je schilfers: per minuut verlies je ongeveer 30.000 dode huidcellen. Daaronder komen dan de jongere cellen tevoorschijn, die gevormd zijn in de dieper liggende lagen van de epidermis en via de middelste lagen naar buiten werden geduwd, totdat ze zelf de hoornlaag vormden. In een periode van 2 tot 4 weken zijn alle oude cellen afgeschilferd en vervangen door jongere. Misschien wel interessant om te weten dat het stof dat je in huis vindt, grotendeels bestaat uit deze huidschilfers.

Plaveiselcellen en basaalcellen

Onder de hoornlaag bevinden zich voornamelijk 2 celtypen: plaveiselcellen en basaalcellen. Plaveiselcellen produceren keratine. Dit is een eiwit dat een belangrijk deel van de huid, het haar en nagels vormt. Basaalcellen zitten in de diepste laag van de epidermis, waar continu nieuwe cellen worden aangemaakt. In beide soorten kan kanker ontstaan. Melanocyten zijn cellen die huidpigment vormen, ofwel melanine. In die cellen kan ook kanker ontstaan.

Dermis (lederhuid)

De middelste laag van de huid heet dermis en is de dikste laag. Zo’n 90% van de huid bestaat hieruit. De voornaamste rol van deze laag is het reguleren van de lichaamstemperatuur en het zorgen dat er voedselrijk bloed naar de epidermis stroomt. Deze huidlaag bevat zenuwvezels, vetcellen, bloedvaten, zweet- en talgkliertjes en haarfollikels. De dermis bevat bovendien ook collageen en elastine. Dit zijn twee eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de structuur en elasticiteit van de huid.

Collageen

Ongeveer 75 tot 80% van de huid bestaat uit collageen, een eiwit dat in de dermis wordt aangemaakt door cellen die we fibroblasten noemen. Collageen is een van de sterkste eiwitten in ons lichaam en geeft de huid stevigheid en duurzaamheid.

Elastine

Een ander eiwit dat wordt aangemaakt in de dermis, is elastine. Dit eiwit geeft je huid veerkracht en zorgt ervoor dat je huid kan uitrekken, maar ook weer terugkomt in de oorspronkelijke vorm.

Subcutaan weefsel (onderhuid)

Deze laag bestaat voornamelijk uit onderhuids (subcutaan) bindweefsel en vet. Het is essentieel om een bepaald aantal vetcellen in het subcutaan weefsel te hebben, want die cellen geven energie, dienen als warmte regulerend laagje en kan klappen opvangen ter bescherming van onderliggende organen en weefsels. Een overmaat aan subcutaan vetweefsel zorgt ervoor dat je dikker wordt. In het subcutaan weefsel bevinden zich ook de zweetklieren, die afvalstoffen uit je lichaam spoelen door te gaan zweten.

Lees verder

• Huidverouderaars: bedreigingen voor je huid
• Huidverzorging: ouderdomsvlekken
• De basis van huidverzorging
• Bescherm de huid in de in de winter
• Puistjes bestrijden: wat kun je er zelf aan doen?