Vogels: de veldleeuwerik

In het voorjaar kun je 'm bijna het hele etmaal horen: hoge, vloeiende trillers en tjilpklanken: de veldleeuwerik. Als je dat hoort, dan weet je het....het is lente...

Paarvorming

Hij woont in een gebied zonder dekking, zonder hoge bomen of struiken. Hij zingt al vliegend (of vliegt al zingend) hoog boven zijn territorium. Heel hoog en dan weer terug, om zijn territorium af te bakenen en zijn vrouwtje het hof te maken. De veldleeuwerik lokt zijn partner van april tot juli. Veldleeuweriken zijn trouw, meestal is de partnerkeuze voor het leven.

Het nest

Het nest van de veldleeuwerik is een klein, ondiep kuiltje in de grond. Vaak onder een overhangende pol gras of onder een aardkluit. Dat weet niemand, want veldleeuweriken landen een flink stuk bij het nest vandaan. Ze maken dan een geheime omtrekkende beweging naar het nest. Ondertussen letten ze goed op om te zien of er vijanden op de loer liggen.

De eieren

Het vrouwtje leeft 3 tot 5 grijze eieren met bruine of groene spikkels. Het vrouwtje neemt het broeden voor haar rekening en zit 10 dagen op de eieren.

De jongen

De eieren komen na tien of hoogstens elf dagen uit. De jongen zijn dan helemaal kaal en totaal hulpeloos (dit is ongebruikelijk voor vogels die hun nest op de grond bouwen). De jongen worden door beide ouders gevoed met kevers en wormen en soms een paar andere insecten.

Grastunnels

Na negen tot tien dagen gaan de jongen zich over de grond verplaatsen door grastunnels. Na in totaal 20 dagen vliegen ze uit. De jongen hebben aan iedere veer een witte rand, pas in de herfst, als ze gaan ruien, krijgen ze hun volwassen kleed.

Trek

Sommige veldleeuweriken trekken naar het Zuiden om de winter in een warm oord door te brengen. Maar dat doen ze niet allemaal. Als ze niet wegtrekken voegen ze zich in de winter bij andere vogels. Ze kunnen dan geen insecten en wormen eten, daarom eten ze dan zaden en, wanneer die opkomen, scheuten van koren en klaver.

Mishandeling

Veldleeuweriken zijn een mishandelde vogelsoort. In Europa is op grote schaal gehandeld in veldleeuweriken, zowel om ze te kooien als voor consumptie als delicatesse. Vogels die gekooid werden, werden vaak blind gemaakt omdat men dacht dat ze dan mooier zouden zingen. Over het algemeen voldeden ze overigens niet aan die verwachting.

Ook nu worden ze tijdens de najaarstrek afgeschoten. De leeuwrikenhandel als geheel is echter ingestort. Dat kwam door een hagelstorm in 1860. Deze hagelstorm heeft een tol van miljoenen vogels geëist. Nadien heeft de leeuwerikenhandel zich nooit hersteld.

IJs en weder dienende is de levensverwachting van de veldleeuwerik acht jaar.