Van kikkerdril tot kikker: ontwikkeling van kikkervisje

Een kikker is een amfibie, dit zijn koudbloedige dieren die een dubbelleven leiden. Het leven van een kikker begint als eitje, uit dat eitje komt een kikkervisje en dat kikkervisje groeit uit tot een kikkertje. De ingrijpende verandering van kikkervisje naar kikker wordt metamorfose genoemd. Het is leuk om aan kinderen een stukje van de ontwikkeling van eitje tot kikker te laten zien, dit kun je bijvoorbeeld doen op school.

Inhoud artikel

• Kikkers
• Kikkervisjes
• Kikkertjes
• Kikkervisjes in de klas

Kikkers

Amfibieën

Kikkers behoren tot de amfibieën, ze kunnen zowel op het land als op het water leven. De kikker is een koudbloedig dier, de lichaamstemperatuur van een kikker verandert met de temperatuur van de omgeving. Kikkers houden niet van koud weer, in de winter doen veel kikkers dan ook een winterslaap.

Uiterlijk van een kikker

Ze hebben sterke achterpoten en vliezen aan hun voeten, hierdoor kunnen ze heel goed zwemmen. Kikkers hebben vier tenen aan de voeten van de voorpoten en vijf tenen aan de voeten van de achterpoten. Oogleden zorgen voor bescherming van de grote ogen. Kikkers hebben allerlei soorten ogen, ze kunnen hartvormig zijn, een spleet of ovaal. De oogballen van een kikker gaan omlaag tijdens het doorslikken van eten. Het eten wordt nu beter naar beneden geperst in de keel. Kikkers hebben meestal een vochtige, slijmerige huid, ze drinken niet, het vocht komt binnen via de huid. Kikkers wisselen van huid, het oude vel eet de kikker op.

Het paren van kikkers

Alleen mannetjeskikkers hebben kwaakblazen. Deze zitten aan de zijkanten van hun mond. De mannetjes kunnen er een kwakend geluid mee maken, waarmee hij de aandacht van de vrouwtjeskikkers probeert te trekken. In de lente legt de vrouwtjeskikker eitjes, de mannetjeskikker overdekt de eitjes met vocht. Door dit vocht (sperma) worden de eitjes bevrucht en gaan deze groeien. De eitjes kleven aan elkaar en vormen samen kikkerdril. Dit kun je vinden aan de oppervlakte van water.

Kikkervisjes

De eitjes groeien en na een week breken de kikkervisjes uit de eitjes. Kikkervisjes worden ook wel donderkoppen genoemd. De kikkervisjes leven onder water en ademen door de kieuwen. Ze eten kleine waterplantjes, als ze groter worden dan eten ze kleine waterdieren, zoals watervlooien. Na een week of zeven beginnen de achterpoten te groeien en worden de kieuwen binnen de huid getrokken. Na negen weken groeien de voorpoten in de buurt van de plaats waar eerste de kieuwen zaten. In plaats van de kieuwen gebruiken de kikkervisjes hun longen om door te ademen. De vijanden van kikkervisjes zijn vissen.

Kikkertjes

Na drie maanden zwemmen de kikkervisjes naar de oppervlakte en ademen lucht. Ze gebruiken de achterpoten bij het zwemmen. Door de vliezen tussen de tenen kunnen ze heel snel zwemmen. Het zijn nu hele kleine kikkertjes. Ze kunnen in het water leven maar ook op het land. Met hun kleverige tong kunnen ze insecten vangen.

Kikkervisjes in de klas

De ingrijpende verandering van kikkervisje naar kikker wordt metamorfose genoemd. Het is leuk om aan kinderen een stukje van de ontwikkeling van eitje tot kikker te laten zien. Vanaf eind maart kun je kikkerdril van de bruine kikker vinden.

• Gebruik een grote glazen bak of een plastic aquarium.
• Vul de bak met zand en stenen en doe er slootwater (dit bevat al algen) in.
• De kikkerdril in het aquarium laten zakken.
• Een paar waterplanten toevoegen.
• Stukje hout in het water laten drijven.
• Zet de bak niet in de zon.
• Vul de bak zo nodig bij met slootwater, gebruik geen kraanwater.
• Als de metamorfose is begonnen, eten kikkervisjes ook kleine diertjes zoals watervlooien en muggelarven.

Zodra de kikkertjes voorpoten hebben is het tijd om ze terug te brengen naar de vijver of sloot. Als de pootjes verschijnen, zijn de kieuwen verdwenen en moet een kikkervisje op het land kunnen. Het is verstandig om voor een drijvend stuk hout in de bak te zorgen.

Lees verder

• Boekrecensie: Kikkervisjes (van eitje naar kikker)