Het Welsumer hoenderras

De Welsumer is een zeldzaam Nederlands kippenras uit het dorpje Welsum. Deze kip is vooral geliefd bij hobbyfokkers, maar werd vroeger gefokt om zijn prachtige donkerbruine eieren.

Ontstaan

De Welsumer is ontstaan in Welsum en omliggende dorpen die op de kleigronden langs de oever van de IJssel liggen. Het ras is eind 19e eeuw ontstaan uit meerdere kippenrassen. De samenstelling van de Welsumer is grotendeels onbekend, maar vermoedelijk is er gebruik gemaakt van zowel Nederlandse landhoenrassen als van buitenlandse rassen. Gebruikte rassen zijn onder andere Brahma’s, Cochins, Maleiers, Faverolles en Dorkings. Op een later moment zijn er nog Barnevelders, Rhode Island Reds en Leghorns ingekruist. In eerste instantie was het doel van al deze kruisingen een kip te creëren dat grote bruine eieren legde. Bruine eieren waren erg gewild in die tijd en brachten meer op dan de witte eieren van de Nederlandse landhoenrassen. Pas in 1928, na oprichting van de Nederlandsche Vereeniging tot Verbetering van het Welsumer hoenderras, werd ook het uiterlijk belangrijker. Er was veel discussie over de juiste kleur en uiteindelijk werd de kleur ‘roodpatrijs’ gekozen als de kleur voor het Welsumer kippenras. Deze unieke kleurslag komt bij geen enkel ander hoenderras voor.

Rasomschrijving

De Welsumer is een levendige hoenderras. Het hoen oogt fors, mede omdat het diep gebouwd is. Het zijn echter geen echte zwaargewichten. Hennen wegen ongeveer 2 kg, een oude haan kan ruim 3 kg wegen. DE hals wordt rechtop gedragen, met een wat kleine kop. Welsumers dragen een niet al te grote enkele kam en hebben ook niet al te grote kinlellen. De rug is middellang en vlak. De hen moet een goed ontwikkelde legbuik hebben. De staart van de hen is kort en puntig. Hanen hebben een sierlijke, goed ontwikkelde staart. De poten zijn bij haan en hen geel. En zoals al eerder genoemd, de enige erkende kleur is roodpatrijs. Hoewel in het buitenland soms ook andere kleuren erkend worden.

Roodpatrijs

Roodpatrijs is een kleurslag die alleen bij Welsumers voorkomt. De kleur lijkt erg op patrijs. Het verschil is vooral bij de haan te zien. De gouden veerdelen zijn bij een roodpatrijshaan veel intensiever gekleurd. In de hals en nek is nauwelijks tekening gewenst. Op borst, buik en dijen is het zwart met bruin gemengd. Ook roodpatrijs hennen zijn anders getekend dan de ‘gewoon’ patrijshennen. De halsveren van de hen hebben net al bij de haan slechts weinig schachttekening. Hennen hebben een fijne, zwartachtige pepering op een roodachtige, koffiebruine grondkleur. De zalmkleurige borst is iets roder dan bij de normale patrijskleur.

Eieren

De eieren van de Welsumer zijn vrij groot en donkerbruin van kleur. De bruine grondkleur moet overdekt zijn met intens bruine spikkels of vlekken. Het gewenste gewicht ligt tussen de 65 en 70 gram. De kleur van de eieren wordt gevormd door Porphyrine. Deze donkerroodbruine stof wordt door kliertjes in het laatste, kalkvormende, gedeelte van de eileider op het ei gebracht. De spikkels en vlekken zijn opeenhopingen van deze kleurstof. De klier die deze kleurstof produceert kan het tempo van een vlot leggende hen niet goed bijhouden, met als gevolg dat de eieren lichter van kleur worden als de hen meer legt. De donkere stippen en vlekken behouden wel lang hun intensiteit. Een goed leggende Welsumer hen legt gemiddeld 180 eieren per jaar.

Standbeeld

De Welsumer is één van de weinige hoenderrassen met een eigen standbeeld. Voor de kerk in Welsum staat een standbeeld van twee Welsumer kippen, geschonken door de auto-cross vereniging in Welsum.