Pestvogel - invasiegast op Waddeneilanden

Elk najaar bevolken pestvogels de waddeneilanden, waaronder ook Ameland. De zangvogel met het formaat van een lijster en een mooi kuifje op de kop, is een invasiegast, die vanuit het noorden in onze streken de bessen komt snoepen, om daarna door te trekken. Hij laat kale struiken achter maar ook grote indruk op diegenen die het geluk hadden hem te zien. Hou in de herfst het fototoestel in de aanslag, want ze blijven nooit zo lang. Vroeger dacht men dat de vogel de besmettelijke ziekte pest overbracht, maar dat bleek een onterechte beschuldiging. Hij dankt er wel zijn naam aan.

Pestvogel - een invasiegast

De pestvogel is een niet-bedreigde vogel, met de grootte van een lijster. Het is een zangvogel met een bijzonder mooi uiterlijk. Zijn veren hebben opvallende kleuren en op zijn kop staat een kuifje waaraan de pestvogel gemakkelijk te herkennen is. De pestvogel komt in Nederland in de herfst en winter voor. Het is een invasiegast die vanuit het noorden in onze streken terechtkomt en hier soms overwintert. De vogel wordt de laatste jaren regelmatig in grote aantallen op de waddeneilanden gezien. Tijdens een invasie schuwen ze ook de dorpen en steden in onze omgeving niet. Ze zijn dan te zien op bessendragende struiken. Voorheen was de pestvogel een dwaalgast, maar na 2005 wordt hij steeds vaker in Nederland en ook op Ameland waargenomen. Bij een slecht bessenjaar trekt de vogel door naar het zuiden.

Scandinavië en Siberië

Pestvogels brengen de zomer in het noorden van Scandinavië en in Siberië door. Ze leven daar van insecten en noten. In de winter verandert hun menu en smullen ze van de bessen van lijsterbes, meidoorn en mispel. Hun nesten van mos bouwen ze in berken of naaldbomen. In de maanden mei en juni leggen ze daar vier tot zes eieren in. De vogels trekken in maart naar het noorden, naar de naaldbossen en beginnen al met broeden terwijl nog niet alle sneeuw verdwenen is. De jongen zijn overwegend grijs van kleur. Pestvogels broeden niet in onze streken.

Pest

De pestvogel dankt zijn naam aan de Middeleeuwen. De vogel had in die tijd geen beste reputatie: men dacht dat deze doortrekker de pest meenam. Het bijzondere van de pestvogel is ondermeer dat je hem de ene winter niet ziet en dat hij de volgende winter met duizenden makkers langskomt. De Middeleeuwers dachten dat het geen toeval kon zijn dat de pest uitbrak nadat ze die winter de vogels met het kuifje hadden gezien. De vogel had niets met de dodelijke ziekte te maken, maar kreeg wel de naam en reputatie van pestvogel.

Fraai uiterlijk

De pestvogel heeft een zalmroze tot lichtbruine kleur met gele streepjes op de vleugels. Op de kop zit een kuif en hij heeft een zwart maskertje en keeltje. Op de flanken zit een lichte streep en de staart heeft en gele band. Hij is opvallend en niet schuw, maar zit vaak hoog in de bomen. Daardoor ontsnapt hij toch makkelijk aan het oog. Vanwege hun fraaie uiterlijk worden ze ook wel sieraad van de winter genoemd. De vogel is niet bang voor mensen, omdat hij die in zijn broedgebied niet tegenkomt.

Waxwing

De Engelsen noemen de pestvogel Waxwing, vanwege de rode, lakachtige vleugelveertjes.

Drie soorten

Er zijn drie soorten pestvogels:

1. de gewone pestvogel;
2. de Japanse of Siberische pestvogel;
3. de Ceder pestvogel

Het is de gewone pestvogel die in Noord-Europa voorkomt.

Waddeneilanden en Ameland

Pestvogels worden met enige regelmaat op Ameland gesignaleerd. In 2012 waren ze er eind oktober bijvoorbeeld al en dat is vroeg voor hun doen. Zelden waren ze zo vroeg en met zoveel. In groepen van ongeveer honderd exemplaar trokken ze langs de struiken. Rinnie Wijnstra, kok en amateurfotograaf op Ameland, zette een stel pestvogels prachtig op de foto. Hij kwam ze tegen in de Meester Oudweg in Buren, waar ze in de appelbomen neerstreken. Ieuwe de Vries uit Leeuwarden was bij zijn moeder in Hollum op Ameland op bezoek en zag diezelfde week de vogels ook in Hollum. Ze zaten in een tuin aan de Jan Jacobsweg in de struiken en deden zich te goed aan de appels en bessen.
In 2011 werd er in Nes een groep pestvogels bovenop een lantaarnpaal gesignaleerd, alsof ze in vergadering bijeen waren.

Lees verder

• Feugelpôlle op Ameland - Pleisterplaats van sterns
• Feugelpôlle als natuurlijke klimaatbuffer
• Groen licht voor vogels op Ameland
• Jaar van de Spreeuw en 2019 Jaar van de Wulp