Goud – gebruik en eigenschappen

In de zeventiende en negentiende eeuw hebben er veel ‘gold rushes’ plaatsgevonden, de zogenoemde goudkoorts. Tegenwoordig is er meer duidelijk over goud en steekt er een hele scheikundige achtergrond achter. Goud is een zacht metaal, dat voor verschillende doeleinden gebruikt wordt.

Onbruikbaar

Ondanks haar goede naam - die vooral rijdkom, luxe en weelde met zich meebrengt - is goud een lastig metaal. Want doordat goud als zuiver metaal heel erg zacht is, is het niet te gebruiken voor industriële toepassingen. In plaats daarvan wordt het veel gebruikt in legeringen omdat het element over uitstekende elektrische eigenschappen beschikt en bovendien zeer bestendig is tegen corrosie. Sinds de twintigste eeuw is goud praktisch onmisbaar in de industrie en komt het op veel meer plaatsen voor dan je zou vermoeden.

Gebruik

Goud wordt ondermeer gebruikt in kwalitatief hoogwaardige elektrische schakelaars en connectoren. In de ruimtevaart neemt goud een belangrijke plaats in als coating voor kunstmanen, omdat goud ultraviolette straling goed reflecteert. Ook wordt goud in sommige monetaire stelsel nog steeds gebruikt als muntgeld. Omdat goud natuurlijk erg kostbaar en schaars is, hebben veel landen hun best gedaan om goud zoveel mogelijk te vervangen door andere materialen. In veel landen is dit intussen ook het geval. Dat geldt ook voor het gebruik van bankbiljetten.

Economische waarde

Geld heeft wel degelijk met goud te maken, want hoewel het geld niet meer direct als ruil- en betaalmiddel wordt gebruikt, vertegenwoordigt ieder bankbiljet een bepaald percentage - zeg maar een soort van aandeel - in een hoeveelheid goud. Vaak wordt dan onderscheid gemaakt tussen landen. Ook de economie is hierop gebaseerd en houdt de waarde van dat goud aan. Om die reden wordt de goudkoers ook door veel mensen in de gaten gehouden.

Eigenschappen

Metallisch goud heeft een gele glanzende kleur. Als goud zeer fijn verdeeld wordt kan het ook andere kleuren aannemen, zoals zwart of donkerpaars. Van alle bekende metalen die bij kamertemperatuur vast zijn, is goud makkelijk te buigen en te vervormen. Zo kan een blokje goud van 1 gram worden geplet en gewalst tot een gouden plaat met een oppervlakte van maar liefst een vierkante meter.

Goudchemie

Goud is bekend als een edelmetaal dat maar op weinig stoffen en gassen reageert. Zo reageert het bijvoorbeeld niet op zuurstof. Toch zijn er heel wat goudverbindingen bekend, waaronder goudhalogeniden en goudchalcogeniden. Het metaal is op te lossen in koningswater waarbij het een AuCl14-ion vormt.