Het ontstaan en de opbouw van de aarde

De aarde lijkt perfect rond te zijn, maar is het niet. Zij is afgeplat aan de polen. Onze planeet is voor 71% bedekt met water en de rest bestaat uit land in de vorm van continenten en eilanden. Maar hoe is de moeder aarde ontstaan en hoe is ze opgebouwd? Een mens wordt gemiddeld 67 jaar oud. Dit is niets in vergelijking met de leeftijd van onze planeet, die ondertussen 4,57 miljard jaar op haar teller heeft staan. Een mensenleven vormt dus niet eens een seconde van de levensduur van de aarde.

Hoe is de aarde ontstaan?

Ontstaan van het zonnestelsel

Alles begon vijf miljard jaar geleden. Centraal in het zonnestelsel, die ontstond uit een verdichting van een gas- en stofwolk, vormde zich de zon. Door de kernfusie begon de zon te schijnen en al gauw gingen de massa's rond de hete ster samentrekken.
Zo werden de eerste planeten gevormd.

Hete en vloeibare planeet

De aarde werd 4,57 miljard jaar geleden in elkaar gemetseld en kreeg heel wat te verduren. Het werd voortdurend gebombardeerd door de voorbijvliegende meteoren, waardoor er telkens massa's aan de aarde werden toegevoegd en de temperatuur steeg. Er ontstond een hete en vloeibare planeet. In zo'n vloeibare massa gingen lichtere bestanddelen bovendrijven terwijl de zwaardere naar de bodem wegzakten. Daarom zegt men dat de druk en temperatuur toeneemt met de diepte. Hierdoor heeft de aarde een concentrische opbouw.

Concentrische opbouw

Concentrische opbouw betekent dat de aarde een kern, een mantel en een korst heeft. De kern bestaat voornamelijk uit ijzer en nikkel en de dikke mantel uit een laag magnesiumrijke silicaten. De dunne korst daarentegen bevat aluminiumrijke silicaten.
De hete vloeibare planeet koelde af en het buitenste deel begon te stollen. Door de inwendige stromingen, die ook convectiestromingen worden genoemd, begon de korst te breken en ontstond er vulkanisme.

Ontstaan van eerste organismen

Vier miljard jaar geleden ontsnapte er tijdens het vulkanisme waterdamp en vele andere gassen, vooral koolstofdioxide. Dankzij de zwaartekracht werden deze gassen in de atmosfeer bijgehouden. De waterdamp condenseerde en vulde de oceanen, die vooral uit chemische verbindingen bestonden. Chemische verbindingen waren de koolstofdioxide en het materiaal dat afkomstig was van de oceaanbodem, continenten en van de meteorieten en kometen die op aarde vielen. In deze chemische verbindingen ontstonden de eerste eencellige organismen die begonnen met fotosynthese. Op die manier kwam er steeds meer zuurstof in de atmosfeer terecht en werd de ozonlaag gevormd. De ozonlaag speelde de rol van een beschermschild die de ontwikkeling van verschillende levensvormen mogelijk maakte.

De aarde bestaat uit schillen

Omwille van haar concentrische opbouw wordt de aarde ingedeeld in discontinuïteitvlakken, oftewel grensvlakken.

Lithosfeer

De vaste korst en het vaste deel van de mantel worden gescheiden door moho-discontinuïteit. Deze vormen samen de lithosfeer.

Asthenosfeer

Het plastisch deel van de mantel waar de convectiestromingen plaatsvinden, wordt de asthenosfeer genoemd. Het feit dat de vaste lithosfeer op de plastische asthenosfeer drijft, vormt de basis voor de theorie van de platentektoniek.

Mesosfeer

Het onderste gedeelte van de mantel is vast en vormt de mesofeer. De mantel is ongeveer drie kilometer dik en wordt door de Gutenberg-discontinuïteit van de kern gescheiden. De kern bestaat uit een vloeibare en een vaste gedeelte. Vloeibare kern vormt de buitenkern en de vaste kern de binnenkern die zich op een diepte van 6.370 kilometer bevindt.

Verschil tussen continentale en oceanische korst

De aardkorst bestaat uit continentale en oceanische korst. De dikte van de continentale korst varieert tussen vijfentwintig en vijfenzeventig kilometer en wordt als dik beschouwd. De oceanische korst daarentegen is vrij dun. De dikte varieert tussen zes en tien kilometer. Toch is de oceanische korst zwaarder dan de continentale. Bovendien is de continentale korst jong en neemt het een derde van de aardbol in. Zoals het woord het zegt, omvat de continentale korst de continenten en wordt ze begrensd door de continentale helling.

De oceanische korst is de oudste en neemt twee derde van de aardbol in beslag. Doordat ze zwaarder is dan de continentale korst, zal ze bij een botsing eronder schuiven en smelten tot magma.