Milieubewust in de keuken
Milieubewust leven is een hot topic. Als we de opwarming van de aarde willen tegengaan om mogelijke doemscenario's te vermijden, moeten we met z'n allen zuiniger omspringen met water en energie. In de keuken zijn er heel wat aandachtspunten, grote en kleine, die een duidelijke besparing mogelijk maken. Van de aankoop van je voedingsmiddelen tot het moment dat de afwas gedaan moet worden kan je bij elke stap een milieuvriendelijke keuze maken. Hier vind je al vast enkele tips.
Winkelen
Hoe vaak ga je winkelen? Gebruik je daar telkens de auto voor? Rij je ver? Misschien zijn er alternatieven... Probeer in de mate van het mogelijke te voet of met de fiets te winkelen. Je kan eens wat vaker naar de buurtwinkel stappen. Voedingsmiddelen die lang goed blijven en verzorgings- en reinigingsmiddelen kan je in grotere hoeveelheden tegelijk kopen, waar je dan bijvoorbeeld maar één keer per maand de wagen voor van stal haalt.
Welke voedingswaren koop je? Probeer zoveel mogelijk fruit en groenten te kopen van plaatselijke kwekers. Hoe minder afstand ze afgelegd hebben om tot bij jou te geraken, hoe beter. Heb je er al eens over gedacht om een groentenabonnement te nemen? Als je een beetje zoekt, vind je wel een boer in je buurt waar je wekelijks je mand met seizoensgroenten kan gaan afhalen.
Denk er ook aan om seizoensgebonden groenten en fruit te kiezen. Als je lang genoeg zoekt, vind je wellicht wel ergens aardbeien in februari. Maar bedenk dan eens welke energie er gestopt is in deze te kweken of vanuit een ver land hierheen te brengen. Elk seizoen heeft zijn eigen variatie, elke maand zijn toppers.
Hoe zijn je voedingswaren verpakt? Kies je voor appels die per zes in een schaaltje zitten, nog eens flink met folie omwikkeld, of weeg je ze liever zelf af en stop je ze in de grote herbruikbare tas die je meegebracht hebt? De laatste optie is vaak nog goedkoper ook...
Koken
Hoeveel water gebruik jij eigenlijk om je aardappelen te wassen nadat je ze geschild hebt? Laat je de kraan lopen en spoel je ze één na één af? Dan laat je liters drinkbaar water zomaar weglopen. Haal een teiltje in huis en doe daar wat water in. Het hoeft echt niet helemaal vol te zijn, met een goede bodem water kan je al heel wat. Natuurlijk geldt dit ook voor andere groenten en al wat een schoonmaakbeurt verdient voor het de pan in gaat.
Gebruik je vaak een waterkoker? Maak dan nooit meer water heet dan je nodig hebt. Het is onzin om anderhalve liter water te warmen als je slechts één kopje thee wil drinken.
Vertrek je van diepgevroren voedsel, laat dat dan eerst ontdooien voor je het verwerkt. Denk er tijdig aan om het uit de vriezer te nemen en laat het in de koelkast of in een afgesloten zak in koud water ontdooien. Pas wel goed op voor de voedselveiligheid. Leg vlees bijvoorbeeld niet een volledige dag op voorhand uit de diepvries. Een aantal uren is voldoende. Wanneer je diepgevroren producten rechtstreeks in de pan opwarmt, gebruik je onnodig energie.
Zorg tijdens het koken dat de bodem van je kookpot overeenkomt met de grootte van je vuur. Zet het vuur ook niet hoger dan nodig: eenmaal water kookt, is er behoorlijk minder energie nodig om het aan de kook te houden.
Gebruik ook tijdens het koken niet meer water dan nodig. Aardappelen hoeven heus geen baantjes te kunnen zwemmen in de ketel. Koop ook een stoomroostertje, zodat je je groenten kan stomen in plaats van ze te koken. Je moet minder water warmen en je groenten behouden veel meer smaak en vitaminen.
Kook zoveel mogelijk met gesloten deksels. Je verbruikt enorm veel meer als je de hele tijd in je potten wil kunnen kijken. Bij sommige gerechten is het nodig om niet overdreven veel vocht in je pan te krijgen, maar meestal kan het deksel er gewoon op.
Kook of bak niet langer dan nodig. Het komt de kwaliteit van je eten ten goede (meer vitaminen en smakelijker op je bord) én je verbruikt minder energie. Schaf een goede snelkookpan aan.
Als je nog de keuze moet maken, kies je best voor een gasvuur. Elektrisch koken kost meer energie.
Denk ook eens aan alternatieve manieren om je eten te garen. Een pastakoker vul je met pasta, daar voeg je kokend water aan toe en je sluit het geheel. Het duurt iets langer voor je pasta al dente is, maar het gaat even goed én zonder liters water kokend te moeten houden.
Op een gelijkaardige manier werkt de zogenaamde hooikist. Je vult een houten kist met deksel met goed isolerende doeken of hooi en laat daarbij een opening voor je kookpot. Wanneer je een gerecht maakt dat enige gaartijd nodig heeft, laat je het eerst een vijftal minuten koken op het vuur en plaats je het dan recht van het vuur in de hooikist. Je sluit het geheel af, zodat de kookpot zo weinig mogelijk warmte verliest. De gaartijd wordt een stuk langer, in het begin is het een beetje uitzoeken, maar je verbruikt een pak minder energie. Je loopt op deze manier ook niet het risico dat je eten aanbrandt.
De afwas
Je bord goed leegeten is niet alleen een vorm van beleefdheid, het maakt het afwassen ook een stuk gemakkelijker. Heb je plaats voor een paar kippen? In ruil voor je etensresten krijg je dagelijks enkele eieren.
Wie nog steeds met de hand afwast omdat hij denkt dat een vaatwasser minder goed is voor het milieu, mag eindelijk overstag gaan. De huidige generatie vaatwassers is zeer zuinig met water en als je wast met de laagst mogelijke temperatuur verbruik je niet onnodig veel extra energie. Kijk wel naar het energielabel als je een vaatwasser koopt en kies de meest energiezuinige. Het aantal programma's dat zo'n ding aankan is niet belangrijk. Meestal gebruik je er toch maar één of twee. Het is wel erg belangrijk dat je de machine telkens volledig vult voor je 'een wasje draait'. Anders ben je toch water en energie aan het verspillen.
Blijf je de afwas graag met de hand doen, vul dan niet voor elke twee kopjes een volledige spoelbak met water. Spaar de afwas wat op of gebruik een teiltje waarin je met veel minder water toekomt. Kies voor milieuvriendelijke afwasmiddelen. Dat is vaak ook beter voor je handen.
Het hoeft niet gezegd te worden dat afwassen met een lopende kraan totaal uit den boze is...
En de restjes
Heb je nog kliekjes? Zorg dan dat ze afgekoeld zijn voor je ze in de koelkast stopt. Om de afstand tussen 'warm' en 'kamertemperatuur' te overbruggen hoef je echt geen elektriciteit te verbruiken. Warm eten in de koelkast geeft trouwens het risico dat andere voedingswaren bederven.