Teek verwijderen met een tekenverwijderaar

Teken kunnen verschillende vervelende ziektes overbrengen waarvan de bekendste de Ziekte van Lyme en teken-encefalitis (TBE) zijn. Ben je in een gebied geweest waar veel teken voorkomen – zoals bossen, duinen en hoog gras – dan is het belangrijk jezelf altijd te controleren op de aanwezigheid van teken. Heb je een tekenbeet gevonden dan moet de teek zo snel mogelijk verwijderd worden. Doe dit op de juiste manier en gebruik bij voorkeur een speciaal hiervoor bedoelde tekenverwijderaar want anders vergroot je de kans dat de teek wat van zijn speeksel of maaginhoud achterlaat en daar kun je behoorlijk ziek van worden.

Teken verwijderen

• Teken als overbrengers van ziektes
• Welke ziektes kunnen teken overbrengen?
• Teek gevonden: wat te doen?
• Hoe gebruik je een tekenverwijderaar of tekenpen?
• Aandachtspunten
• Een tekenverwijderaar kopen

Teken als overbrengers van ziektes

Teken hebben een slechte naam en dat heeft vooral te maken met hun vermogen om ziektes over te brengen. Teken behoren tot de geleedpotige parasieten. De beestjes leven van het bloed van gewervelde dieren. Dit doen ze door zich met regelmaat vast te bijten in de huid om zo een bloedmaaltijd te kunnen nuttigen. Teken bijten zich echter niet alleen vast in dieren maar ook in mensen. Er wordt daarom vaak gewaarschuwd dat het erg belangrijk is om jezelf te controleren op de aanwezigheid van teken na een boswandeling of een wandeling in hoog gras of de duinen. Wanneer je er op tijd bij bent kun je de teek of teken nog verwijderen voordat ze hun ziekteverwekkers overbrengen.

Teken komen in Nederland vooral veel voor in bossen, parken, heidegebieden en duinen. Vaak nestelen ze zich in de nabijheid van bomen en planten of tussen dode bladeren. Kom je in contact met een teek dan kan deze zich overal op het menselijk lichaam vastbijten. Bekend is echter dat ze een voorkeur hebben voor plekken als de knieholtes, de liezen, de bilspleet, achter de oren, bij de rand van het ondergoed en nabij de haargrens in de nek. Dit zijn dus plekken die goed gecontroleerd zouden moeten worden wanneer je in een gebied geweest bent waar het risico op het oplopen van een tekenbeet groot is.

Welke ziektes kunnen teken overbrengen?

Teken zijn beruchte overbrengers van ziektes. De bekendste ziekte die kan worden opgelopen als gevolg van een tekenbeet is de Ziekte van Lyme of lymeborreliose. Deze slopende infectieziekte kan in het ergste geval het zenuwstelsel aantasten waardoor patiënten last kunnen krijgen van onder meer gewrichtspijnen, tintelingen in de ledematen, gezichtsverlamming, hersenvliesontsteking, gehoorproblemen, duizelingen en vermoeidheid. De symptomen kunnen erg lijken op die van multiple sclerose. Wanneer de tekenbeet waarmee de klachten zijn begonnen nooit is opgemerkt, kan het vaak lang duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Naast de Ziekte van Lyme kunnen teken ook nog andere ziektes overbrengen zoals teken-encefalitis (TBE), Frühsommer-Meningoenzephalitis (FSME) en het alfa-galsyndroom.

Teek gevonden: wat te doen?

Als je jezelf onderzocht hebt op tekenbeten en je hebt er een of meerderen gevonden dan is het belangrijk om verstandig te handelen. Het RIVM adviseert om een spitse pincet of een speciale tekenverwijderaar te gebruiken bij het verwijderen van de teek. Het is hierbij echter wel zeer belangrijk dat je zo te werk gaat dat de teek niet zijn speeksel of maaginhoud – met daarin mogelijke ziekteverwekkers – in jou als gastheer achterlaat.

Hoe langer de teek in de huid zit, des te groter is de kans dat deze ziektes overbrengt. Het is dus belangrijk om zo snel mogelijk te handelen. Het is een fabeltje dat voor het verwijderen van de teek alcohol of jodium gebruikt moet worden om de parasiet te bedwelmen. Om de teek te verwijderen is het belangrijk dat je met een puntige pincet of tekenpen de kop zo dicht mogelijk op de huid vastgrijpt en deze er rustig uittrekt. Naderhand kun je het beetwondje ontsmetten. Geadviseerd wordt om de plek van de beet nog zeker drie maanden goed te blijven nakijken op het eventueel ontstaan van verkleuringen in de huid die erop kunnen wijzen dat er toch iets van speeksel van de teek is achtergebleven. Signaleer je dit dan moet je altijd contact opnemen met de huisarts voor een uitgebreid onderzoek.

Hoe gebruik je een tekenverwijderaar of tekenpen?

Voor het verwijderen van teken zijn tal van producten op de markt. De meeste mensen kennen wel de tekenpen met een klein plastic lusje dat om het lijf van de teek kan worden gelegd om deze er zo makkelijk uit te trekken. Het is daarbij echter wel van belang dat je nauwkeurig de instructies opvolgt. Wanneer je op zoek gaat naar een instrument om teken mee te kunnen verwijderen dan heb je de keuze uit tal van verschillende soorten producten. Denk bijvoorbeeld aan een tekenpen, tekenlepel, tekenhaakje, tekenpincet, tekenkaart, tekentang en tekenlasso. Veel mensen denken dat je voorafgaand aan het gebruik van het instrument het gebied eerst moet schoonmaken met alcohol of jodium, maar dit is juist niet de bedoeling! Dit kan de teek alleen maar irriteren waardoor hij mogelijk actiever wordt en speeksel afgeeft in het beetgaatje en wil je juist voorkomen.

Het belangrijkst is dat je rustig te werk gaat. Tekenverwijderaars zijn doorgaans zo gemaakt dat je de teek uit de huid kunt trekken zonder dat je deze daarbij fijndrukt of op een andere manier ongemak veroorzaakt. Juist wanneer dit gebeurt is de kans namelijk groot dat de teek zijn speeksel en besmette maaginhoud afgeeft in het beetwondje en dit wil je natuurlijk ten koste van alles voorkomen.

Aandachtspunten

Wanneer je een teek op je lichaam hebt aangetroffen en deze wilt verwijderen, let dan op de volgende zaken:

• Gebruik altijd een instrument dat bedoeld is om teken te verwijderen
• Gebruik voor het hanteren van de tekenverwijderaar nooit vloeistof als alcohol of jodium
• Verwijder de teek altijd in zijn geheel en voorkom dat bijvoorbeeld de kop achterblijft
• Desinfecteer na het verwijderen van de teek het beetwondje altijd met jodium of 70% alcohol
• Hou de eerste drie maanden na het verwijderen de plek op de huid in de gaten en raadpleeg bij verkleuringen of andere klachten van de huid altijd de huisarts

Een tekenverwijderaar kopen

Zoals gezegd zijn er tal van verschillende tekenverwijderaars op de markt. Deze zijn volop verkrijgbaar bij drogisterijen, apotheken en webshops. Je vindt ze onder meer van de merken Byebites, Care Plus, O'Tom, Trix en Edialux. Deze tekenverwijderaars kosten doorgaans niet meer dan € 10 en het is handig er altijd één in huis te hebben voor het geval het nodig is (prijzen voor het laatst gecheckt in 2020).

Lees verder

• LTT-test bij de ziekte van Lyme: zelf aanvragen