Toxoplasmose en de kat

De naam is misschien niet zo bekend, maar vele katten worden er – meestal als jong dier – mee besmet. Wat is het exact, kan het kwaad (voor mens en dier) en kan je het oplossen en zo ja, op wat voor manier? Allerlei vragen die opdoemen als je kat besmet is met toxoplasmose.

Wat is het en hoe verloopt besmetting?

Toxoplasmose is een ééncellige darmparasiet die de veelal jonge kat (rond een half jaar oud) besmet en één tot twee weken de kat als gastheer/-dame gebruikt. De parasiet zal in die tijd eitjes uitscheiden en de jonge kat bouwt na de besmetting weerstand op. De kat heeft er over het algemeen geen last meer van.
De eitjes komen via de ontlasting eruit en blijven gedurende langere tijd levensvatbaar in het gebied waar de kat zijn/haar ontlasting heeft gedeponeerd.

Opnieuw besmetting

• De via de ontlasting gedeponeerde eitjes kunnen opnieuw besmetting opleveren en gaat verder dan de kat. Tussengastheren/-dames zijn behalve mensen ook runderen en schapen. In het lichaam kunnen de jonge parasieten weefselcysten vormen en zal voor de gastheer/-dame weer leiden tot het opbouwen van weerstand. Rauw vlees van het schaap of de koe kan de besmetting weer overbrengen en opnieuw tot besmetting leiden. Zodra het vlees gebakken of gekookt is, is er geen besmettingskans meer.
• Besmetting kan ook plaatsvinden als de kattenbak verschoont wordt of er in de tuinaarde gewroet wordt en heier heeft een besmette zijn/kat haar ontlasting gedeponeerd. Overigens is het wel zo dat een kattenbak die iedere dag gereinigd wordt, de kans op besmetting terugbrengt tot nihil. De eitjes hebben een dag of twee nodig om te rijpen.
• Verder kan er een aangeboren infectie zijn, indien besmetting vlak voor of tijdens de zwangerschap heeft plaatsgevonden.

Verschijnselen mens en dier

De kat merkt er meestal niets van, de mens die besmet daarentegen kan ietwat vage klachten ontwikkelen (hoeft niet). Vermoeidheid en een lichte verhoging in temperatuur, maar geen direct herkenbare c.q. te verklaren klachten. Overigens is het zo dat heel veel mensen gedurende hun leven wel een keer besmet worden, zonder dit te merken.

Op zich heeft een gezonde man of vrouw er verder ook niet heel veel last van, maar de zwangere vrouw kan er wel last van hebben (45% heeft eerder een besmetting opgelopen en loopt tijdens de zwangerschap dan ook geen risico meer) en kan ernstige gevolgen hebben. Het kan leiden tot:

• Vroeggeboorte
• Aangeboren afwijkingen
• Dood van de vrucht

Goede voorzorgsmaatregelingen zoals bescherming van de handen, zal besmetting voorkomen. Daarmee ook meteen gezegd dat een kat echt niet het huis uit hoeft als er een kind aankomt.

Tot slot

Feitelijk is het niet zo ernstig als er soms wordt voorgedaan. Om risico’s te vermijden is het dus beter om de juiste voorzorgsmaatregelingen te treffen en verder te genieten van je kat(ten).