Soorten gesteente en gesteentekringloop

Op aarde zijn vele soorten gesteenten te vinden, echter zijn alle soorten gesteenten te verdelen in drie groepen. Dit zijn de stollingsgesteenten, sedimentgesteenten en metamorfe gesteenten. Deze hebben allen hun eigen specifieke eigenschappen en vormingsomstandigheden. Voor meer informatie over deze soorten gesteenten, zie onderstaand artikel.

Drie groepen gesteenten

In de geografie wordt gesteente in het algemeen verdeeld in drie groepen. De eerste groep zijn de stollingsgesteenten, deze zijn ontstaan tijdens het afkoelen en stollen van magma. Verder zijn er de sedimentgesteenten, deze zijn ontstaan doordat verweringsmateriaal of resten van planten en dieren zich hebben opgehoopt en zijn weggezakt in de grond. Als laatste is er de derde groep, de metamorfe gesteenten. Deze gesteenten kunnen ontstaan wanneer stollingsgesteenten of sedimentgesteenten zeer diep wegzakken in de aardkorst. Hieronder zal verder ingegaan worden op de details van de specifieke groepen gesteenten.

Stollingsgesteente

Zoals eerder verteld zijn stollingsgesteenten ontstaan tijdens het afkoelen en stollen van magma. Stollingsgesteenten kunnen verder worden onderverdeeld in vulkanische gesteenten en dieptegesteenten.

Vulkanisch gesteente

Vulkanisch gesteente, ook wel uitvloeiingsgesteente genoemd, ontstaat aan de oppervlakte van een vulkaan. Tijdens de vorming van valkanische gesteenten zijn de mogelijkheden tot kristalvorming zeer gering, hierdoor zullen er ook weinig tot geen kristallen voorkomen in dit type gesteente.

Dieptegesteente

Dieptegesteente ontstaat wanneer magma op grote diepte tot stolling komt. In dit type gesteente hebben kristallen wel de kans om tot vorming te komen. Dit komt omdat de stollingssnelheid veel lager is dan bij uitvloeiingsgesteente. In dieptegesteente kan men daarom wel kristallen aantreffen.

Voorbeelden van stollingsgesteente

• Vulkanisch glas (puimsteen)
• Vulkanische as (tufsteen)
• Andesiet
• Basalt
• Graniet

Sedimentgesteente

Sedimentgesteente ontstaat wanneer verweringsmateriaal of organische resten zich ophopen en in de grond wegzakken. Deze zullen onder grote druk van de aardkorst komen te staan, en zo worden samengeperst tot sedimentgesteente. Sediment zal meestal worden vervoerd door water, hierdoor zal de samenstelling van het sedimentgesteente relatief homogeen zijn.

Voorbeelden van sedimentgesteente

• Zandsteen
• Schalie
• Bruinkool
• Kalksteen
• Conglomeraat

Metamorf gesteente

Metamorfe gesteenten zijn gesteenten die ontstaan onder zeldzame omstandigheden. Deze gesteenten ontstaan slechts wanneer stollingsgesteenten of sedimentgesteenten zeer diep wegzakken in de aardkorst. Door de hoge druk en temperatuur zullen de stollingsgesteenten en sedimentgesteenten omvormen tot een nieuw soort gesteente, zonder dat er een smelting plaatsvindt. Deze processen zijn lastig om te onderzoeken, gezien deze in het laboratorium niet of nauwelijjks zijn na te bootsen. Dit omdat de "omvormingsprocessen" in werkelijkheid vaak miljoenen jaren in beslag nemen.

Voorbeelden van metamorf gesteente

• Steenkool
• Kwartsiet
• Leisteen
• Schist
• Gneis

Lees verder

• Zeestromen en waterkringloop