Bergen en hoogteverschillen in Nederland per provincie

‘Mijn vlakke land’ is een onderdeel van een liedtekst van Jacques Brel. Met dat land bedoelde hij de Belgische regio West-Vlaanderen. Maar het zou ook op Nederland kunnen slaan hoewel ons land ook enkele delen heeft waar het woord vlak zeker niet van toepassing is. Bij de meeste gebieden gaat het hoogteverschil echter slechts om enkele meters die nauwelijks opvallen. Daarnaast kent ons land ook een aantal gebieden met grotere hoogteverschillen zoals in Zuid-Limburg, op de Veluwe en in Overijssel. Niet vergelijkbaar met echte berggebieden natuurlijk maar als je er woont moet je wel degelijk regelmatig rekening houden met de verschillen in hoogten.

Hoogteverschillen nemen op de fiets

Maar de meeste Nederlanders hebben heel weinig te maken met hoogteverschillen. Hooguit moeten zij feller aanzetten om met hun fiets een brugverhoging op te kunnen of een weggetje op een dijk te kunnen bereiken. Voor velen is dat klimwerk echter ook al geen probleem omdat ze simpel de trapondersteuning van de elektrische fiets kunnen verhogen. Beroemd en berucht is, wat het klimmen op de fiets betreft, wél de Cauberg in het Limburgse Valkenburg. Die beruchtheid dankt de helling aan het hoge hellingspercentage van 12%.

Hoogste berg en laagste punt van Nederland

Maar de Cauberg is niet het hoogste punt van het zuiden. Het hoogste punt van Limburg en tevens van Nederland is de top van de Vaalserberg met 322,4 meter boven N.A.P. (Nieuw Amsterdams Peil). Het laagste punt ligt in Zuid-Holland met bijna 7 meter onder de zeespiegel.

Bergen en heuvels per provincie

Hoewel er slechts een tweetal bergen zijn met een aanzienlijk hoogteverschil ten opzichte van de rest van het land heeft elke provincie toch zijn eigen uitschieters. Overigens kan in de meeste gevallen beter over heuvels worden gesproken dan over bergen. Een berg is in het algemeen hoger dan tweehonderd meter en kan tot enkele duizenden meters gaan.

Groningen

Provincie Groningen is nagenoeg vlak met gebieden iets lager dan de zeespiegel tot ongeveer 5 meter er boven met uitzondering van de Hasseberg op de grens met Duitsland.
Hoogste berg: Hasseberg 14 m

Friesland

Nagenoeg de helft van Friesland ligt onder de zeespiegel. Het noordwesten ligt 1 tot 2 meter hoog en in het oosten stijgt het landschap tot 20 meter met als uitschieter de Boschberg die 27 meter haalt. De duinlandschappen op de Friese eilanden halen het hoogste punt.
Hoogste berg: Vuurboetsduin 45 m

Drenthe

Provincie Drenthe is betrekkelijk vlak met gemiddeld 10 meter boven N.A.P. met uitzondering van enkele verspreid liggende gebieden zoals de Hondsrug.
Hoogste berg: Hondsrug 32 m

Overijssel

Overijssel is de eerste Noordelijke Provincie met grote hoogteverschillen zoals het Salland met de Holterberg en de Lemelerberg en het Twentse heuvelgebied.
Hoogste berg: Tankenberg 85 m

Flevoland

De jongste provincie van ons land kent slechts bescheiden hoogteverschillen.

Gelderland

Deze provincie heeft op Zuid-Limburg na de hoogste toppen. De Veluwe kent plekken tot boven 100 meter met als bekendste gebied de Posbank. Ook ten zuiden van Nijmegen ligt een heuvelgebied dat zich in oostelijke richting uitstrekt tot over de grens met Duitsland.
Hoogste berg: Signaal Imbosch 109,9 m

Utrecht

Utrecht kent van west naar oost hoogten van 6 meter onder N.A.P tot bijna 70 meter boven de zeespiegel op de 25 kilometer lang uitgestrekte Heuvelrug.
Hoogste berg: Amerongse berg 69 m

Noord-Holland

Met uitzondering van het duingebied langs de kust ligt Noord-Holland voor het grootste gedeelte onder N.A.P. In het zuidoosten haalt de Tafelberg 36 meter als uitloper van de Utrechtse Heuvelrug. Op Texel gaan de duinen nog hoger.
Hoogste berg: Duinen bij Schoorl 56 m

Zuid-Holland

Zuid-Holland kent het laagste punt van Nederland met 6,6 meter onder de zeespiegel in de Prins Alexanderpolder. Aan de kust bereikt het landschap toppen boven 30 meter maar verder ligt de provincie voor het grootste deel onder N.A.P.
Hoogste berg: Duinen bij Katwijk 36 m

Zeeland

Deze provincie ligt zeer laag maar heeft wel hoge duinpartijen zoals bij Zoutelande en Dishoek.
Hoogste berg: Duinen bij Zoutelande 47 m

Noord-Brabant

Noord-Brabant ligt voor het merendeel boven de zeespiegel met weinig hoogteverschillen. Hogere delen liggen onder Bergen op Zoom en onder Eindhoven.
Hoogste berg: Hoogenberg 40 m

Limburg

Limburg spant de kroon wat de hoogten betreft. De laagste delen halen 10 meter maar de Klifsberg bij Roermond bereikt al 81 meter. Meer naar het zuiden is de driehoek Maastricht, Heerlen en Vaals een aaneengesloten streek met behoorlijke heuvels. Het hoogste punt van Zuid-Limburg is de Vaalserberg op het drielandenpunt.
Hoogste berg: Vaalserberg 322,5 m

Tien hoogste bergen

De tien hoogste bergen van Nederland liggen allen in de provincie Limburg en gaan van tegen de tweehonderd meter tot ruim boven de driehonderd.