Dieren EHBO: Ontwrichtingen

De meeste ontwrichtingen ontstaan als gevolg van een ernstige val, een harde klap of een auto-ongeval. Als het zachte weefsel, dat een gewricht ter ondersteuning omgeeft, eenmaal zo beschadigd is geweest dat er een ontwrichting ontstond, is de kans op een volgende ontwrichting beduidend groter.

Verschijnselen

• Acuut optredende pijn in het gewricht.
• Zwelling en vormverandering van het gebied rond het gewricht. Ook de lengte van de poot verschilt van die van de gezonde poot aan de andere kant van het lichaam.
• Pijn bij bewegen van en druk op het gewricht.
• Verminderde beweeglijkheid of volledige stijfheid van het gewricht.

Eerste hulp bij ontwrichtingen

• Handel op dezelfde wijze als beschreven is bij eerste hulp bij fracturen’.
• Immobiliseer het gewonde gewricht met een spalk of met een goed gepolsterd verband.
• Doe geen poging om de misvorming van het gewricht op te heffen, u kunt hierdoor nog meer schade aanrichten.
• Roep de hulp van de dierenarts in.

Verstuikingen

Verstuikingen ontstaan meestal door geringere krachten dan fracturen en ontwrichtingen. Onder invloed van krachten die op een ledemaat werken, worden de gewrichten in abnormale richtingen gebogen, waardoor de pezen, banden en andere zachte weefselstruc turen rondom het gewricht overrekt worden of scheuren. Verstuikingen komen bij dieren minder vaak voor dan bij de mens. Men kan dit soort letsels gemakkelijk verwarren met ontwrichtingen en enkelvoudige fracturen, zodat het meestal wenselijk is om een röntgenfoto te laten maken.

Verschijnselen

• Zwelling.
• Bij aanraking of beweging is het gewricht pijnlijk.
• Het gewricht wordt (soms) minder gebruikt.

Eerste hulp bij verstuikingen

• Immobiliseer het gewonde lichaamsdeel zonodig door middel van een spalk.
• Leg de eerste uren na ontstaan van de verwonding ijsblokjes op het gewricht. Doe ijsblokjes of-gruis in een plastic zak, wikkel deze in een handdoek en leg dit pak elke twee uur gedurende 10 tot 15 minuten op het gezwollen gewricht.
• Als de pijn en zwelling na een paar dagen niet minder worden, moet u met het dier naar de dierenarts gaan.

Verrekkingen (‘zweepslag’)

Een verrekte of gescheurde spier kan tegelijk ontstaan met andere verwondingen, maar het is meestal het gevolg van bovenmatige inspanning, vooral van spieren die in slechte conditie verkeren. Spierblessures komen bijvoorbeeld vrij vaak voor bij dieren, zoals jachthonden en windhonden die voor de jacht of ren hun spieren niet voldoende hebben kunnen losmaken om een dergelijke plotselinge lichamelijke inspanning te kunnen leveren.

Verschijnselen

• Plotselinge kreupelheid.
• De spier of spiergroep is sterk gespannen, er zit een ‘knoop’ in.
• Het gebied is pijnlijk en gezwollen.

Eerste hulp bij verrekkingen

• Behandel de pas ontstane verwonding zoals een verstuiking met ijsblokjes en rust.
• Geef het dier na één dag nog steeds rust, maar behandel de blessure nu met warmte. Wikkel vochtige warme doeken om de gewonde poot en doe dit overdag om de twee uur gedurende ongeveer 15 minuten.
• Als de pijn en kreupelheid na een paar dagen niet minder worden, moet u een dierenarts raadplegen.

De preventie van pootverwondingen

De voornaamste oorzaak van pootverwondingen bij huisdieren is wel het auto-ongeval. In gemeenten waar een aanlijngebod geldt komen dergelijke verwondingen minder vaak voor. Het is primair van belang dat u uw huisdier aan de lijn houdt en zorgt dat hij binnen de omheining van uw tuin of kennel blijft, zodat u hem steeds in het oog kunt houden. Laat een huisdier ook nooit in de bak van een vrachtwagen meerijden of uit het raam van een rijdende auto hangen.

Laat uw dier niet op een balkon of dakterras spelen; ook niet bij hoge kaden of steile rivieroevers of op andere plaatsen waar hij naar beneden kan vallen.

Houd uw huisdier uit de buurt van landbouwmachines, zoals tractors en maaimachines.

Knip regelmatig de teennagels van het dier, zodat hij er niet mee in kleden en andere vloerbedekkingen kan blijven haken en zodoende kan vallen.

Laat uw huisdier niet alleen achter op een tafel of in de badkuip, als u met een behandeling of borstelbeurt bezig bent of hem in bad doet. Het dier kan er af of uit springen en zo een ernstige pootverwonding oplopen.

Als u van plan bent het dier een zware training te gaan geven, bijvoorbeeld voor de jacht of voor de rennen, moet u het dier in een goede lichamelijke conditie brengen door de hoeveelheid beweging dagelijks op te voeren. Laat het dier voor elke oefening even los komen zodat zijn spieren soepel en goed doorbloed zijn waardoor ze betere extreme prestaties kunnen leveren. Na de training of wedstrijd moet u even met het dier rondwandelen om het weer te laten afkoelen.