Lam met Januskop – misvormd lammetje

Het komt bijna nooit voor maar soms wordt er een lam met een Januskop, een lammetje met twee gezichten, geboren. Op 3 juni 2013 gebeurde dat in Buren op Ameland. Het fenomeen wordt een Januskop genoemd, naar de Romeinse godheid met twee gezichten. Het is een bijzondere vorm van Siamese tweelingvergroeiing. Het misbakseltje was even groot nieuws en kwam op het Journaal en in de plaatselijke, regionale en landelijke kranten: het lammetje werd een bezienswaardigheid. Het diertje overleefde niet.

Lammetje met twee snuitjes

• Misvormd lammetje met Januskop
• Keizersnee
• Siamese tweeling
• Misgeboorte
• Januskop - Romeinse Godheid Janus
• Januskop in de literatuur
• Januskop in de kunst

Misvormd lammetje met Januskop

Het is zo zeldzaam, dat het landelijk nieuws was. Het lammetje met twee snuitjes, dat op 3 juni 2013 op Ameland werd geboren, was een grote bijzonderheid. Het diertje leefde anderhalve dag en stierf in de stal.
Het lammetje werd geboren met:

• één lijf;
• vier pootjes;
• twee snuitjes;
• vier ogen;
• twee oren.

Keizersnee

Het Januskop lammetje werd met een keizersnee gehaald. Het bekken van een schaap is niet wijd genoeg voor een dubbele schedel. De boer in Buren had na de geboorte al het vermoeden dat het diertje niet oud zou worden. Dieren met ernstige afwijking overleven zelden langer dan een paar dagen. Behalve het lammetje met de Januskop kreeg het schaap een gezond lam.

Siamese tweeling

Het lammetje is een vorm van een Siamese tweeling. Wat eigenlijk twee lammetjes hadden moeten worden is vergroeid tot één. Vlak na de bevruchting is het misgegaan. Het is een zeer zeldzame misvorming, die ook bij andere dieren en mensen voor komt.
Bij mensen betreft 1 op 200.000 geboorten een Siamese tweeling. Daarvan heeft 10% de misvorming die Januskop genoemd wordt. Over deze vergroeiing bij schapen zijn geen cijfers bekend, maar deskundigen schatten dat dit bij schapen en andere dieren om dezelfde percentages gaat.

Ogen knipperen tegelijk

De vergroeiing van het lammetje van Ameland was zo vergaand, dat de vier ogen tegelijk knipperden. Dit wijs op gelijke aansturing vanuit de hersenen. De hersenstam is waarschijnlijk niet gedubbeld. Om exact te weten hoe de vergroeiing er inwendig uitziet had het lammetje na zijn dood onderzocht moeten worden. De verdubbelingen aan het gezicht zijn te zien, maar waarschijnlijk zit er inwendig meer dubbel, zoals bijvoorbeeld het ruggenmerg. Onderzoek zou dat kunnen uitwijzen. Siamese tweelingen van dit type zijn meestal niet levensvatbaar of worden niet oud. Dit lammetje leefde anderhalve dag.

Misgeboorte

Misgeboorten bij runderen, schapen en geiten moeten sinds december 2011 direct gemeld worden bij de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit.

Januskop - Romeinse Godheid Janus

Het begrip Januskop komt van de Romeinse godheid Janus, die twee verschillende expressies had, twee verschillende gezichten. Janus wordt ook in verband gebracht met Oud en Nieuw. Janus, of Ianus, is de Romeinse god van het begin en het einde, van het openen en sluiten. Onze maand januari komt van janua en betekent deur of poort. Januari is genoemd naar Janus, de god die in verband wordt gebracht met verandering, transitie en vooruitgang. Janus wordt meestal afgebeeld als een hoofd met twee gezichten. Het ene gezicht kijkt naar links, naar het verleden, het tweede gezicht kijkt de andere kant op, naar de toekomst. Rond de jaarwisseling doen wij hetzelfde, terugkijken en vooruitzien.

Januskop in de literatuur

Dubbelhartig

In de literatuur wordt het begrip Januskop gebruikt voor iemand die dubbelhartig is. Met beeldspraak wordt benadrukt dat er verschillende eigenschappen sprake is, meestal twee tegengestelde. In de moderne literatuur is Quirinus Krinkel uit de Harry Potterboeken een voorbeeld van een man met twee gezichten.

Januskop in de kunst

Gezicht aan voor- en achterzijde

In de beeldhouwkunst en schilderkunst heeft een Januskop aan de voor- en achterzijde een gezicht.

Lees verder

• Naakte lam van Ameland - vergissing van de natuur
• Waddeneiland Ameland – Paarden Eiland
• Boeren op Ameland - Boek over agrariërs op het Waddeneiland
• Buren – Oostelijkste dorp op Ameland
• Kooiplaats - Buurtschap op Ameland