Tulpen, de lentebloemen bij uitstek

Onze nationale bloem die eigenlijk uit Turkije komt, maar al sinds eeuwen in Nederland gekweekt wordt en inmiddels wereldbekend is. De bloem die een tulpenmanie veroorzaakte in de zeventiende eeuw en waarvan de prijzen in die tijd ongekend hoog waren. De tulp die tegenwoordig voor iedereen verkrijgbaar is in vele verschillende soorten, maten en kleuren. En die, last but not least, jaarlijks door honderdduizenden bekeken wordt op de tulpenvelden van de bollenstreek.

• Oorsprong
• Tulpenmanie
• Soorten tulpen

Oorsprong

Oorspronkelijk komt de tulp uit het Ottomaanse rijk van sultan Süleyman, die leefde van 1494 tot 1566, en erg van planten en bloemen hield en vooral van de tulp. Dit werd dan ook de favoriete bloem van het hof. De Latijnse naam van de bloem is Tulipa en komt van tulband, een hoofddeksel dat door de mannen in die tijd gedragen werd. De sultan gaf een paar tulpenbollen cadeau aan een van zijn gasten, de Vlaming Ogier Ghislain de Busbecq. Hij gaf ze weer aan een vriend, ene Carolus Clusius, professor aan de universiteit van Leiden die daar leiding gaf aan de Hortanus Botanicus, waar geneeskrachtige planten bestudeerd werden. Het kweken van de tulp in het zandige gebied in de kuststreek was een enorm succes waardoor nog steeds gedacht wordt dat de tulp oorspronkelijk uit Nederland komt.

Tulpenmanie

Rond 1634 schoten de prijzen van tulpen omhoog en werden de tulpenbollen voor extreem hoge prijzen verkocht. Ze waren ongeveer evenveel waard als een Amsterdams grachtenpand. In 1635 werden 40 tulpenbollen verkocht voor 100.000 gulden, zo'n 45.000 euro. Er werd gespeculeerd in opties op tulpen die nog in de grond zaten. Ook werden tulpenbollen verkocht die nog niet in bloei waren gezien en nog maar net geplant waren. Hier werden contracten voor afgesloten voor levering die in de toekomst plaats zouden vinden. Dit werd windhandel genoemd, vergelijkbaar met de futures van nu. De tulpenbubbel, zoals het tegenwoordig genoemd zou worden, duurde tot 1637, toen de markt instortte.

Soorten tulpen

Enkele vroege tulpen

Deze komvormige tulpen bloeien vanaf begin april en worden vanaf 30 centimeter hoog. Ze zijn geschikt voor borders en gemengde beplanting. Ook geschikt voor rotstuin en bloembakken. Alle hybriden zijn winterhard. De Apricot Beauty heeft zalmroze bloemen en wordt 45 centimeter hoog. Brilliant Star heeft scharlakenrode bloemen en wordt 30 centimeter hoog. Yokohama bloeit citroengeel en is een van de beste gele tulpen. Dan is er nog de blauwpaarse Baby Blue en de witte Calgary.

Dubbele vroege tulpen

Deze tulpen bloeien in het midden van het voorjaar, de dubbele bloemen gaan in de zon geheel open. Alle hybriden zijn winterhard. Het mooiste resultaat geeft tien stuks van één kleur. Carlton heeft bloedrode bloemen en wordt 40 centimeter hoog. Schoonoord heeft zuiver witte bloemen en wordt 25 centimeter hoog. Stockholm is felrood en wordt 30 centimeter hoog. Willem van Oranje heeft oranje bloemen met een koperrode gloed en wordt 25 centimeter hoog.

Triumphtulpen

Dit zijn enkele komvormige fraai gevormde bloemen die bloeien van midden tot eind voorjaar. Ze zijn bestand tegen regen en geschikt als perkplant en als snijbloem. Ook hier zijn alle hybriden winterhard. Abu Hassan heeft paarsbruine bloemen met een gele bies. De hoogte is 50 centimeter.

Darwinhybriden

Dit zijn grote enkele, ovale bloemen op lange stevige stengels. Dit maakt ze tot een ideale snijbloem. Alle hybriden zijn winterhard. Apeldoorn heeft stralend vermiljoenrode bloemen en is 55 centimeter hoog. Golden Apeldoorn is ook 55 centimeter hoog en heeft citroengele bloemen.

Enkele late tulpen

Dit zijn kom- of kelkvormige bloemen die aan het einde van het voorjaar bloeien. Alle hybriden zijn winterhard. Avignon heeft helderrode bloemen en wordt 50 centimeter hoog. Esther heeft licht magentaroze bloemen met een hoogte van 50 centimeter. Queen of Night heeft paarszwarte bloemen en wordt 60 centimeter hoog.

Leliebloemige tulpen

Fraai gevormde bloemen met naar buiten gerichte spitse bloembladen. Dit is een laatbloeiende soort en de bloemen zijn vrij gevoelig voor wind. Alle hybriden zijn winterhard. West Point heeft primulagele bloemen en is 50 centimeter hoog. White Triumphant is zuiverwit en wordt 60 centimeter hoog.

Gefranjerde tulpen

Deze komvormige bloemen hebben gefranjerde bloembladen met soms een andere kleur rand. Ze bloeien aan het eind van de lente. Alle hybriden zijn winterhard. Crystal Beauty heeft roze bloemen met een oranje franje.

Virdifloratulpen

Deze tulp heeft een zeer grote bloem op een stevige steel en bloeit aan het einde van het voorjaar. De bloemen zijn groengevlamd in diverse gradaties. Alle hybriden zijn winterhard. Artist is dieporanje met groen.

Rembrandttulpen
Bijzonder gekleurde bloemen met contrasterende kleuren zoals zwart, bruin, brons, rood, roze of paars op een witte, gele of rode ondergrond. Gala Beauty heeft rood met geel gevlamde bloemen en is 60 centimeter hoog.

Parkiettulpen

Aparte bloemen met gedraaide, gefranjerde bloembladen. Ze bloeien van midden tot eind voorjaar. Deze tulp heeft grote bloemen en is gevoelig voor weersomstandigheden en staan het beste op een beschutte plek. Black Parrot heeft violetzwarte bloemen en is 50 centimeter hoog. Blue Parrot is mauveblauw en 55 centimeter hoog.

Dubbele late tulpen

Tulpen die ook wel pioenbloemige tulpen worden genoemd, ze bloeien aan het einde van de lente. Ze hebben schaalvormige gevulde bloemen en gedijen het best op een beschutte plek omdat ze niet goed bestand zijn tegen slechte weersomstandigheden. Alle hybriden zijn winterhard. Angelique is een roze tulp met wit afgezet. Hoogte is 45 centimeter.

Kaufmannianatulpen

Kleine tulpen die vroeg bloeien en vaak tweekleurig zijn. De bloemen openen zich plat in de zon en worden daarom wel waterlelietulpen genoemd. Chopin heeft rode veren op een gele bloem en is 25 centimeter hoog. Heart's Delight is witroze met een geel hart. Alle hybriden zijn winterhard.

Geigiitulpen

Deze soort bestaat uit Tulipa geigii en de daaruit ontwikkelde hybriden. Ze hebben een blauwgrijs blad dat bruinachtig paars gevlekt is. Het zijn vroegbloeiende tulpen en geschikt voor verwildering. Alle hybriden zijn winterhard. Ali Baba is dieproze en 30 centimeter hoog.

Fosterianatulpen

Deze soort tulpen lijkt op de Kaufmanniana- en Geigiitulpen maar hebben lange slanke bloemen. In deze soort bevinden zich vele rode tulpen. Alle hybriden zijn winterhard. Orange Emperor heeft felrode bloemen en wordt 40 centimeter hoog.

Lees verder

• Zomerplanten - fuchsia, geranium en hortensia
• Zomerplanten - begonia, margriet en petunia
• Zomerplanten - klaproos, vlijtige lies en zonnebloem
• Rozen - grootbloemige rozen en klimrozen