Spiervezeltypes
Het menselijk lichaam telt méér dan 600 spieren. Al deze spieren samen vormen het bewegingsapparaat. Deze spieren vallen weer te verdelen onder verschillende soorten. In dit artikel worden deze soorten kort maar kracht beschreven. Zo wordt er uitgelegd welke soorten spierweefsels er bestaan en wat hun kenmerken zijn. Ook komen de termen Slow Twitch en Fast Twitch aan bod.
Glad en dwarsgestreept spierweefsel
Het menselijk lichaam telt méér dan 600 spieren. Er bestaan verschillende soorten spieren. Zo heb je spieren met glad spierweefsel en spieren met dwarsgestreept spierweefsel. Glad spierweefsel is te vinden in de wand van veel organen, zoals spijsverteringsorganen en bloedvaten.
Dwarsgestreepte spierweefsel is te vinden in skeletspieren, huidspieren en de hartspier.
De hartspier onderscheidt zich ook weer van de skelet- en huidspieren.
Skeletspieren zijn de spieren die staan verbonden met de botten van ons skelet. Deze spieren samen vormen het actieve bewegingsapparaat.
Huidspieren zijn spieren die enerzijds verbonden is met de huid. Huidspieren kunnen we onder anderen terug vinden in het gezicht of in de tong.
Hieronder staan de verschillende spierweefsels schematisch weergegeven met hun kenmerken:
Glad spierweefsel | Dwarsgestreept spierweefsel | Hartspierweefsel |
Autonoom bestuurd | Willekeurig bestuurd, op commando vd wil | Autonoom bestuurd |
Trekt relatief traag samen en NIET snel vermoeid | Kan zeer snel samentrekken en is sneller vermoeid | Vrijwel onvermoeibaar |
Bevindt zich in de wand van veel organen, zoals spijsverteringsorganen en bloedvaten | Bevindt zich in de skelet- en huidspieren | Bevindt zich in het hart |
Bestaat uit langgerekte cellen met 1 kern | Bestaat uit langgerekte vezels met meerdere kernen | Bestaat uit kortere vezels als skeletspierweefsel, maar vormt een netwerk |
Ziet glad | Ziet dwarsgestreept | Ziet dwarsgestreept |
Slow Twitch en Fast Twitch
Dwarsgestreept spierweefsel bestaat uit spiervezels. Deze spiervezels kun je verdelen onder twee groepen: type 1: Slow Twitch en type 2: Fast Twitch. Deze twee types worden ook wel eens
rode en witte spiervezels genoemd vanwege hun kleur.
De Fast Twitch kent nog eens drie verschillende soorten: type 2a, 2b en 2c.
De Slow Twitch en Fast Twitch zijn verdeeld in twee groepen op basis van de contractietijd. De contractietijd is de tijd die een spier nodig heeft om samen te trekken. Zo zijn de Slow Twitch vezels langzamer in het contraheren (samentrekken) en leveren minder kracht dan de Fast Twitch vezels. De Fast Twitch vezels hebben een kortere contractietijd en een grotere contractiekracht.
Kinderen en ongetrainde mensen hebben een verhouding van ongeveer 50-50% aan Slow Twitch en Fast Twitch vezels. Deze verhouding kan per individu en per spier ongeveer 10% tot 20% verschillen. Bij topsporters is er vaak een bepaald overwicht te zien van een bepaalde type spiervezel, die specifiek voor hun inspanningen geschikt zijn. Zo hebben duursporters vaak iets meer Slow Twitch vezels (ongeveer 70%) als Fast Twitch vezels en sporters die het meer op kracht doen zoals sprinters vertonen eerder een verhoogd niveau aan Fast Twitch vezels (ongeveer 70%). Deze verhouding is maar in beperkte mate te beïnvloeden door training.
Hieronder staan de verschillende types spiervezels kort beschreven met hun kenmerken:
Type 1= Slow Twitch
Slow Twitch spiervezels hebben een lange contractietijd en leveren maar een matige kracht. Ze worden ook wel de rode spiervezels genoemd vanwege hun rode kleur. Deze rode kleur komt door het hoge myoglobinegehalte. Myoglobine kan makkelijk zuurstof binden en in deze vezels vindt dan ook voornamelijk aerobe verbranding plaats. Slow Twitch vezels bevatten meer mitochondriën dan Fast Twitch vezels, zodat er een constante aanmaak van ATP plaats vind.
Type 2= Fast Twitch
Fast Twitch spiervezels worden ook wel witte spiervezels genoemd door hun witte kleur. Dit komt omdat ze minder myoglobine bevatten en over een slechtere doorbloeding beschikken. In de vezels is al veel ATP en creatinefosfaat opgeslagen, zodat deze snel kan worden vrijgemaakt. Deze vezels hebben dan ook een kortere contractietijd en een grotere contractiekracht dan Slow Twitch vezels.
De Fast Twitch vezels zijn nog onder te verdelen in type 2a, 2b en 2c.
Type 2A
Deze vezel is in staat om tot het verrichten van de arbeid van beide spiervezeltypes. Zo kan deze zowel aerobe verbranding verrichten als snelle korte contracties leveren.
Type 2B
Vezels behorend tot het type 2B zijn slecht doorbloed en beschikken over een anaerobe energielevering. Dit houdt in dat er veel ATP en creatinefosfaat al ligt opgeslagen in de vezel die snel vrij kan worden gemaakt. Deze type spiervezel is alleen geschikt voor korte krachtige contracties.
Type 2C
Dit is een spiervezel die nog niet is gedifferentieerd. Deze kan dus door specifieke training een structuurwijziging ondergaan en van Slow Twitch vezel veranderen in Fast Twitch vezel of andersom.