Liever een virus of toch een bacterie: het verschil

Wat is het verschil tussen een virus (coronavirus, de griep bijvoorbeeld) en een bacterie? Denk aan de EHEC bacterie of Salmonella bacterie, dat is geen virus. Virussen en bacteriën horen bij ons leven. Ze zijn overal. Bekijk maar eens een druppel water onder de microscoop. Het zit vol micro-organismen. Maar maakt het nou nog wat uit of het een virus is of een bacterie. Denk aan de EHEC bacterie, het Wuhan coronavirus, of het H1N1 virus ( verantwoordelijk voor de Mexicaanse griep). Liever een virus of toch een bacterie: de verschillen op een rij. Wat kunt u het beste doen om een besmetting te voorkomen?

Inhoud

• Corona covid-19
• EHEC bacterie, ziekte en symptomen
• Symptomen besmetting EHEC bacterie
• Bescherming tegen EHEC bacterie
• Wat is een bacterie?
• Wat is een virus?
• Gastheer gezocht, verschil virus en bacterie
• Bestrijding virus of bacterie
• Buikgriep
• Voorbeelden van virussen
• Voorbeelden van bacteriën
• Resistente bacterie
• Mutatiesnelheid
• Wat is Tamiflu

Wat is het verschil tussen een virus en een bacterie, vraagt u zich af? Aan de hand van een paar voorbeelden zal die vraag worden beantwoord.

Corona covid-19

Het coronavirus covid-19 en zijn varianten zorgden in de periode 2020 - 2023 voor een pandemie en vele lockdowns. Corona lijkt vooral te worden overgedragen via de luchtwegen (in vochtdruppels), maar verspreiding is ook mogelijk van de ontlasting (denk aan het doortrekken van een toilet waarbij verdamping plaats vindt). Corona kenden we al lange tijd, maar covid-19 is een nieuwe variant.

EHEC bacterie, ziekte en symptomen

De afkorting EHEC staat voor enterohemorragische E. coli. EHEC verspreidt zich normaliter via besmet voedsel, zoals besmette rauwe melk of rundvlees. Besmetting vindt plaats via de uitwerpselen van besmette dieren. Vermijd dus ongepasteuriseerde kaas en melk. Indien de besmette dieren of hun uitwerpselen op gebieden komen waar groenten worden verbouwd, kunnen ook besmette rauwe ongewassen groenten de besmetting overbrengen. Zoals met kiemgroenten als de taugé. De besmetting kan ook eenvoudig plaats vinden via besmet water. Zwem dus ook niet in besmet water, want de EHEC bacterie besmet u oraal.

Symptomen besmetting EHEC bacterie

Bekende symptomen en klachten van EHEC zijn ernstige nierklachten, Hemolytisch-uremisch syndroom HUS en bloederige diarree. Verder ook misselijkheid, braken, hoge koorts en buikkramp. Vooral jonge kinderen tot 5 jaar oud en ouderen met minder weerstand vormen de grootste risicogroep, maar ook mensen die al klachten van hun nieren hebben. De incubatietijd bedraagt een paar dagen en de besmetting kan, nog los van genoemde symptomen, het beste worden vastgesteld door onderzoek van de ontlasting. Iemand die besmet is, kan ook een ander weer besmetten. Was dus goed uw handen. Ook al wordt de besmetting met een bacterie meestal met antibiotica behandeld, bij een besmetting van de EHEC bacterie vermijdt men dat meestal, omdat ook de goede bacteriën in uw lichaam onder de antibiotica zullen lijden en dit verschijnsel een snel herstel moeilijker maakt.

Bescherming tegen EHEC bacterie

Bescherm u beter tegen de EHEC bacterie door:

• Levensmiddelen en in het bijzonder groenten als taugé grondig wassen.
• Let op uw snijplank, servies en bestek. Was alles grondig in de afwasmachine.
• Scheidt vlees en groenten goed in de koelkast.
• Kook uw groenten goed. Levensmiddelen bij een temperatuur van minimaal 70 graden Celsius gedurende 10 minuten.
• Vermijd natte vaatdoekjes. Als u deze doekjes gebruikt, kook ze goed uit en laat ze uitgevouwen goed drogen.
• Goed de handen wassen.

Wat is een bacterie?

Bacteriën zijn eencellige organismes en wel de kleinste die we kennen: vaak niet meer dan 0.001 millimeter groot. Bacteriën bestaan uit één cel en vermenigvuldigen zichzelf dor zich te delen.Ze zitten overal. Buiten ons lichaam, waar het nat, droog, koud of heet is. Maar vooral ook in ons lichaam. Bacteriën zijn essentieel voor onze gezondheid en ons immuunsysteem. Het minder fraaie is dat er vele bacteriën zijn die ons lichaam herkent als indringers en proberen ons ziek te maken. Dergelijke bacteriën richten schade aan door lichaamsweefsel te vernietigen of te vergiftigen. Positief is dat als de verfoeide bacterie niet resistent is, deze prima kan worden bestreden met antibiotica en soms de zogenaamde huis-, tuin-, en keuken middelen uit de niet klassieke artsenpraktijk.

Wat is een virus?

Een virus is geen cel en dus geen eencellige als de bacterie. Een virus is door zijn geringere bagage normaliter ook veel kleiner dan een bacterie. Een virus bestaat slechts uit erfelijk materiaal met daar omheen een eiwitmantel. Een virus heeft geen eigen stofwisseling, kan zich niet zelfstandig voortplanten en leeft ten koste van andere organismen en cellen. Virussen veroorzaken bijna altijd een ziekte waar u in meer of mindere mate last van heeft. Virussen passen zich heel snel aan hun omgeving en verschijnen ook in verschillende vormen. Antibiotica helpen in het geheel niet. Sterker nog, antibiotica bestrijden de bacteriën in uw lichaam, ook de goede bacteriën, en zullen naar alle waarschijnlijkheid uw weerstand verminderen. Dit maakt het bestrijden van een virus zoals de EHEC bacterie ook zeer moeilijk.

Gastheer gezocht, verschil virus en bacterie

Een virus zoekt zijn gastheer cel op, breekt in en deponeert zijn dna. De gastheer cel weet niet wat hem overkomt en gaat door met vermenigvuldiging, waardoor virussen langzamerhand de overhand zullen kunnen nemen. Zo ook het H1N1 virus, waardoor de Mexicaanse griep al snel officieel tot een pandemie werd uitgeroepen.

Bestrijding virus of bacterie

Het eerste wat u eigenlijk zou moeten weten is of u met een virus of een bacterie te doen hebt. Ik herinner me bij de uitbraak van SARS dat dit het eerste was wat werd onderzocht. Maar onderzoek kost tijd en tijd is juist wat de patiënt vaak onvoldoende heeft. Soms worden dan ook tegelijkertijd antibiotica toegediend, want misschien is het wel een bacterie. Ook bij prinses Ariane werd vlak na haar geboorte op twee paarden gewed: er volgde een antibioticakuur, terwijl tegelijkertijd onderzocht werd of er ook sprake was van een virale infectie.

Buikgriep

Buikgriep bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een virus maar heeft, ondanks de naamgeving, weinig van doen met het gewone griepvirus. De symptomen van buikgriep, gastro-enteritis, zijn:

• Buikpijn.
• Overgeven.
• Hoge koorts.
• Minder eetlust.
• Een waterige diarree.

En de bekendste veroorzakers van buikgriep zijn:

• Het rotavirus. Incubatietijd: 1 tot 3 dagen.
• Het norovirus. Incubatietijd: 15 tot 48 uur. Heel snel dus.
• Het astrovirus. Incubatietijd: 3 tot 4 dagen.
• Het adenovirus. Incubatietijd: 3 tot 10 dagen.

Voorbeelden van virussen

Bekende ziektes die door virussen worden veroorzaakt zijn:

• Aids;
• Coronavirus;
• Ebola;
• Verkoudheid;
• Gordelroos;
• Hepatitus A;
• Hiv;
• Influenza ofwel griep;
• Koortslip;
• Mazelen;
• Mexicaanse griep, varkensgriep, Spaanse griep, vogelgriep;
• Pokken;
• Polio;
• Vogelpest;
• Waterpokken.

Voorbeelden van bacteriën

Bekende ziektes die de bacteriën veroorzaken zijn:

• Cholera;
• Difterie;
• EHEC;
• Kinkhoest;
• Legionella;
• Lepra;
• Pest;
• Salmonella;
• Syfilis;
• Tetanus;
• Tyfus.

Resistente bacterie

Waar nog een goede oplossing voor gevonden moet worden is de resistente bacterie. Gewone antibiotica helpen niet meer bij bijvoorbeeld:

• De EHEC-bacterie.
• De MRSA, de Methicilline-resistente Staphylococcus aureus bacterie.

Wat altijd wel belangrijk is dat u moet zorgen voor een goede eigen lichamelijke weerstand. Wie zwakker is zal eerder het slachtoffer worden en veel moeilijker genezen.

Mutatiesnelheid

Doordat de mutatie snelheid van virussen over het algemeen groot is, is het niet altijd eenvoudig om tijdig en adequaat de juiste medicatie toe te passen. Telkens zullen nieuwe vaccins moeten worden ontwikkeld. Dat is weliswaar noodzakelijk, maar vaak ook duur. Echte schrik scenario’s ontstaan wanneer een menselijk virus samengaat met bijvoorbeeld een vogelgriep virus. Dan wordt een cocktail van nieuw erfelijk materiaal gebrouwen, waar überhaupt nog geen remedie voor is. Vaak is dat voor de zwakkeren onder ons funest.

Wat is Tamiflu

Een groot verschil met vroeger is wel dat we inmiddels beschikken over virusremmers, zoals Tamiflu en de mogelijkheden voor een gecoördineerde en effectieve aanpak sterk zijn toegenomen. Tamiflu wordt op recept verstrekt, wanneer u het nodig heeft, maar u kunt het zelf ook via internet bestellen.

Lees verder

• Bacteriofagen beter dan antibioticakuur bij resistentie