Pico del Teide, Tenerife, een levensgevaarlijke vulkaan

De vulkaan Pico del Teide op Tenerife (Spanje) staat op de lijst van de 16 meest gevaarlijkste vulkanen op aarde. Waarom is de vulkaan op Tenerife zo levensgevaarlijk? Wanneer was de laatste uitbarsting? Wat kan er gebeuren met de toekomstige uitbarsting van de vulkaan El Teide volgens de vulkanologen? Is Pico del Teide de hoogste en grootste vulkaan van Europa? Bestond er ooit een oervulkaan op Tenerife? El Pico del Teide: een indrukwekkende vulkaan op een heel klein eilandje.

Hoogste vulkaan van Europa

De hoogste vulkaan van Europa is de stratovulkaan Pico El Teide op het Canarisch eiland Tenerife (Spanje). Teide meet een hoogte van 3718 meter boven water en ruim 7000 meter onder water. Het spreekt voor zich dat Teide tevens de hoogste berg is op Spaans grondgebied.

Overblijfsel oervulkaan

De Stratovulkaan Pico El Teide is een overblijfsel van een enorme oervulkaan. Ooit, miljoenen jaren geleden, bestond Tenerife uit drie kleine eilandjes, allen ontstaan door vulkanische activiteit. In het centrum van deze eilandjes ontstond een enorme vulkaan. Tijdens een zeer explosieve eruptie, blies een groot gedeelte van deze oervulkaan zich zelf op. De restanten en overblijfselen van deze oervulkaan is nu de vulkaan Pico El Teide. Door deze enorme vulkaanuitbarsting van de oervulkaan, hebben de drie kleinere eilandjes zich gevormd tot een eiland: Tenerife. Het vermoeden bestaat dat Pico del Teide z´n 500.000 jaar geleden is ontstaan. Iedereen die de indrukwekkende en imposante vulkaan Teide heeft gezien, kan amper beseffen hoe enorm groot de oervulkaan wel niet moet zijn geweest.

Caldera

De vlakte rondom de stratovulkaan Pico del Teide is ontstaan door het exploderen van de oervulkaan. De gemiddelde hoogte van deze caldera is zo´n 2000 a 2200 meter boven zeeniveau. De caldera wordt begrensd door hoge en scherpe bergranden, door een verzameling kleinere kraters en door oudere vulkanen. Allen zijn overblijfselen van de oorspronkelijke oervulkaan. Deze vlakte staat ook bekend onder de namen: Caldera de las Cañadas en onder Maanlandschap.

Werelderfgoed

De vulkaan Pico del Teide en het omringende gebied heet het Parque National Del Teide en is sinds 2007 opgenomen in de lijst van werelderfgoed van UNESCO.

Laatste vulkanische uitbarsting

De laatste uitbarsting van de stratovulkaan Pico El Teide op Tenerife was in het jaar 1909, vlak bij het bergdorpje Santiago del Teide. Gemiddeld barst Teide eens per 100 jaar uit, dat zou betekenen dat de volgende vulkanische uitbarsting niet lang op zich laat wachten. Eerdere grote uitbarsting van de vulkaan op Tenerife waren in de jaren: 1704, 1706 en in 1798.

Gevaarlijke vulkaan

De vulkaan op Tenerife staat in de lijst van de 16 meest gevaarlijke vulkanen ter wereld. Om in aanmerking te komen om op deze lijst staan moet een vulkaan aan het volgende criteria minimaal voldoen:

• Explosieve vulkaan uitbarstingen in het verleden,
• De vulkaan staat nabij drukbevolkte gebieden.

De ze lijst met de 16 meest gevaarlijke vulkanen ter wereld wordt opgesteld door het International Association of Volcanology and Chemistry of the Earth’s Interior (IAVCEI).

Vulkanische activiteiten

Sinds de vulkaan Pico El Teide op de lijst staat van de 16 meest gevaarlijke vulkaan ter wereld, wordt Teide in de gaten gehouden. Teide schijnt meer vulkanische activiteiten te vertonen dan voorheen. Echter: door technische ontwikkelingen en betere meetapparatuur, is het de vraag of Teide nu meer vulkanische activiteiten vertoont, of dat de meetapparatuur sterker is geworden en beter in staat is om vulkanische activiteiten waar te nemen. Een vraag die de eilandbewoners van Tenerife flink bezig houdt.

Toekomstige uitbarsting

Vulkanologen hebben het sterke vermoeden dat als de stratovulkaan El Teide op Tenerife gaat uitbarsten, dat gepaard zal gaan met de levensgevaarlijke pyroclastische stromen (gloedwolk). Ter vergelijking: een beroemde vulkaanuitbarstingen uit het verleden met deze gevaarlijke pyroclastische stromen is de uitbarsting van de vulkaan de Vesuvius in 79 na Chr. Deze gewelddadige uitbarsting kende maar liefst 5 pyroclastische stromen: een daarvan verwoeste Pompei compleet, een ander reikte ruim 30 kilometer verder. Aangezien Teide eens per 100 jaar uitbarst en de laatste uitbarsting in het jaar 1909 was, mogen we gezien de statistieken een nieuwe vulkanische uitbarsting binnen kort verwachten.

Waarom is vulkaan Pico del Teide zo gevaarlijk?

Een vulkanische uitbarsting met pyroclastische stromen is een van de meest verwoestende effecten van de uitbarsting. De hitte is ondraaglijk in deze wolken of stromen: 850 graden Celsius. Deze stromen bestaan uit vloeibare lava, (giftig) gas, rotsen en as. Deze vulkanische wolken kunnen snelheden bereiken van 725 km per uur. Hun grootte kan variëren van slechts enkele kubieke meters tot enkele honderden kubieke meters. Een zo´n gloedwolk kan een complete stad verwoesten.

Komt Pico del Teide tot leven?

In April 2016 en begin oktober 2016 zijn er diep in de grond, tussen 7 en 13 kilometer diepte, seismische activiteiten waargenomen. Begin oktober waren dat circa 100 bevingen binnen vier uur. Activiteiten die duiden op een actieve vulkaan. Alhoewel experts zeggen dat deze seismische activiteiten vaker voorkomen en net zo snel kunnen verdwijnen als ze komen, waren de experts wel verrast door de hoeveelheid bevingen in korte tijd. Komt Pico del Teide weer tot leven?

Vulkanische activiteiten

Sinds 2011 zijn er meer vulkanische activiteiten te bespeuren op de Canarische Eilanden. Het Canarisch eiland El Hierro werd lange tijd in de greep gehouden door aardbevingen die veroorzaakt werden door onderzeese vulkaanuitbarstingen. Op El Hierro werd zelfs een rood alarm afgegeven in 2013, vulkanologen en geologen maakten zich toen grote zorgen. Ook in de zee tussen de Canarische eilanden La Gomera en Tenerife zijn onderzeese vulkanische activiteiten waarneembaar. Is de levensgevaarlijke vulkaan Pico del Teide wakker geschud?