De Zuidpool en de Noordpool, IJs en Eskimo's

In dit artikel komen de verschillen tussen de Noordpool en de Zuidpool naar voren, ook kom je te weten hoe de namen Arctica en Antarctica zijn ontstaan, en welke dieren en planten die ijzige kou kunnen overleven. En wist je dat de Zuidpool eigenlijk een woestijn is?

Ontdekking van de Zuidpool en de Noordpool

In 1910 begonnen de voorbereidingen voor een race naar de Zuidpool. Robert Falcon Scott (een Engelsman) en Roald Amundsen (een Noor) streden tegen elkaar om als eerste de Zuidpool te bereiken. De race werd gewonnen door Amundsen. Scott en zijn gehele bemanning kwamen om tijdens de race.

De Noordpool werd in 1909 ontdekt door Robert Peary, een Amerikaan.

De Noordpool en de Zuidpool

Er zijn twee polen: de Noordpool en de Zuidpool. Beide zijn het uitgestrekte, witte vlaktes. Toch zijn er nogal wat verschillen tussen de twee polen.

De Noordpool wordt Arctica genoemd, de Zuidpool Antarctica. De twee polen beslaan samen zo’n 8% van het aardoppervlak. De woorden Arctica en Antarctica zijn afkomstig van de Grieken: arctisch betekent namelijk ‘beer.’ Antarctisch betekent ‘tegenover de beer.’ De Grieken gaven het sterrenbeeld boven de Noordpool deze naam, dit sterrenbeeld had de vorm van een beer.

De Noordpool is een stuk bevroren oceaan, onder de Zuidpool gaat echter een heel continent schuil! Vroeger was alle land op aarde een geheel, door diverse omstandigheden werd het land echter opgebroken. Onder een van deze stukken was Antarctica. Grappig feit is dat dit landschap ooit een tropisch oord was, er zijn fossielen gevonden van planten en dieren die ook voorkwamen in Australië en Zuid-Amerika. Tegenwoordig is het echter warmer op de Noordpool. Op de Zuidpool is de gemiddelde temperatuur -49, op de Noordpool is dat 0 graden in de zomer, en -30 in de winter. Ook kan het op de polen hard waaien, vlagen van 200 km/u zijn geen uitzondering. De gevoelstemperatuur is daarom nog veel kouder.

Het is zo koud op de polen doordat de oppervlaktes wit zijn. Zonlicht wordt weerkaatst door lichte kleuren, en wordt geabsorbeerd door donkere kleuren. Dit verschijnsel wordt albedo-effect genoemd.

Geloof het of niet: de polen zijn woestijnen! Het woord woestijn geeft namelijk aan dat er zeer weinig regen (maximaal 250 mm per jaar) valt op een bepaalde plaats. Op de Zuidpool valt gemiddeld slechts 50mm regen per jaar, wat deze pool dus een woestijn maakt!

Op de Noordpool komen geen pinguïns voor.

IJs

Er bestaan verschillende soorten ijs:

• IJskappen – grote lagen ijs die ontstaan door sneeuwvlokken die inklinken.
• Gletsjers – ijsrivier, gletsjers zijn constant in beweging.
• IJsplateaus – ijsplaten die drijven op de zee, ontstaan uit een ijskap of een gletsjer.
• Zee-ijs – een dunne ijsplaat op zee, ontstaat uit bevroren zeewater, smelt in de zomer weg.

Dieren en planten

Er zijn diverse dieren en planten die zich geheel hebben aangepast aan de ijzige koude op en om de polen. De ijsbeer en de pinguïn kent iedereen wel, daarnaast kennen we de volgende dieren:

• IJsvis – vis met ‘antivries’ in zijn bloed, waardoor hij niet doodvriest
• Poolvos – deze vos heeft in de winter een witte vacht, in de zomer een bruine. Lijkt verder op de normale vos.
• Reuzepissenbedden – leven op de bodem van de zee, waar hij zijn kostje bij elkaar scharrelt, kan tot wel 40cm lang worden.
• Poolstern – vogel die ’s zomers op de Zuidpool voorkomt, en ’s winters op de Noordpool (waar het dan zomer is)
• Weddelzeehond – deze zeehond leeft onder het ijs van de Zuidpool, daar hakt hij met zijn tanden gaten in om adem te kunnen halen.

Ook zijn er diverse planten aanwezig, voornamelijk in de vorm van algen en mossen. Er staan echter ook bomen op de polen, bijvoorbeeld de poolwilg.

Eskimo’s of Inuit

De Inuit leven op het Noordpoolgebied. Door buitenstaanders worden ze vaak Eskimo genoemd, zelf noemen ze zichzelf liever Inuit, wat ‘de mensen’ betekent. Eskimo betekent rauw vleeseter. Ze dragen anoraks (jassen) om goed bestand te zijn tegen de kou. Inuit eten voornamelijk vlees en vis, wat ze vaak ook drogen om het te kunnen bewaren. Tegenwoordig wonen de Inuit gewoon in houten huisjes, of soms zelfs huizen van steen. Iglo’s zie je niet meer.