mijn kijk op

De schandalige bio-industrie: Onze varkens

In de bio-industrie heeft het moedervarken als enige taak het produceren van zoveel mogelijk biggen. Het intelligente dier wordt viermaal per jaar kunstmatig bevrucht, waarna ze na enkele jaren gereed wordt verklaard met haar taak. Ook een mannetjesvarken wacht weinig goeds. Verminkingen en opsluitingen op roosters zijn aan de orde van de dag. Het erbarmelijke leventje op een kleine oppervlakte wordt gevolgd door een martelend transport naar het slachthuis. Toch vinden sommigen dit de gewoonste zaak van de wereld.

De normale en ideale situatie

Een varken is een sociaal, intelligent, in groepsverband levend dier. Hij eet vrijwel alles en zoekt zijn voedsel door met zijn zeer gevoelige snuit in de grond te wroeten. Door in de modder te rollen houdt een varken zijn lichaam op de juiste temperatuur en houdt hij parasieten weg. Dit kan hij ook doen door te schuren tegen bijvoorbeeld bomen. Een varken is een zindelijk dier, hij scheidt mestplaats van lig- en eetplek. Als een zeug drachtig is bouwt zij een nest, afgezonderd van de groep, om de jongen te werpen. Hoe anders gaat het er toe in de bio-industrie!

Onze varkens in de bio-industrie

....varkenshaas, ribkarbonade, schouderkarbonade, haaskarbonade, gemengd gehakt, slavink, braadworst, gekookte worst, beenham, schouderham, achterham, varkensrollade, nasi-bamivlees, hamlappen, varkenssaté, saucijs, ontbijtspek, varkensfricandeau, paté, varkenslever, hamlappen, rookworst, knakworst, varkensschnitzel, cervelaatworst, grillworst, boerenmetworst, palingworst, leverkaas, gebraden gehakt, corned beef, katenspek, boterhamworst...

Meer consumentenbewustzijn

In Nederland leven twaalf miljoen varkens (2017) die levenslang zitten opgesloten in duistere stallen, dicht op elkaar gepropt zonder de zon ooit te zien. Dit is de keiharde werkelijkheid. Dieren zijn ondergeschikt aan economische belangen. Men zegt dat de consument niet veel geld wil betalen voor vlees, vandaar dat vlees relatief laag geprijsd is. Echter, uit onderzoek (EenVandaag onder 24.000 mensen, 2009) is gebleken dat men juist meer wil betalen voor vlees dat diervriendelijk geproduceerd wordt.

Dierenwelzijn nog ondergeschikt

In vergelijking met andere landen lopen we achter op het gebied van biologisch vlees, dat bijv. in Denemarken en Duitsland een groter aandeel in de supermarkten heeft dan in ons land. Ondertussen zijn de politici moeilijk aan te sporen om maatregelen te nemen. Zij lijken welzijn van dier en mens minder belangrijk te vinden dan koopkracht en economische winsten. De verantwoordelijkheid op de consument afschuiven is te gemakkelijk, immers, de koper kan vaak niet kiezen tussen biologisch vlees of 'gewoon' vlees. Alleen het laatste ligt in enorme hoeveelheden in de winkels.

Vrouwtjesvarkens

De moedervarkens, genoemd fokzeugen, stonden tot 2013 letterlijk vast in zeer krappe, betonnen, individuele kraamboxen tussen stalen stangen en konden daarin maar een stap voor- of achteruit zetten. Dit om doodliggen van biggen te voorkomen. Omdraaien kon het dier echter niet. Het gevolg was een gebrek aan bewegingsvrijheid en sociale contacten. Ook werden de biggen te vroeg bij haar weggehaald. Echter volgens Europese wetgeving is per 1 januari 2013 groepshuisvesting voor drachtige zeugen verplicht geworden. De vloer mag voor het grootste deel uit rooster bestaan en een zachte ligbedding van stro of ander strooisel op het dichte vloerdeel is niet verplicht. In tweeënhalf jaar tijd wordt een zeug viermaal kunstmatig bevrucht. Ze werpt dan telkens gemiddeld twaalf biggen. Na deze fokperiode is ze versleten en volgt de slacht.

Mannetjesvarkens

Tot 2010 werden de mannelijke biggetjes enkele dagen na de geboorte, als ze nog in shock waren van het afscheid van hun moeder, op middeleeuwse wijze gecastreerd. Dit gebeurde zonder verdoving, om een cent per kilo varkensvlees te besparen. Castratie van biggen is altijd omstreden geweest. Wetenschappers hebben ontdekt welke genen verantwoordelijk zijn voor de 'berengeur' waarvoor varkens worden gecastreerd. Deze geur is het gevolg van de geslachtshormonen bij het dier dat zich rond de slachtleeftijd van zes maanden zou kunnen ontwikkelen. Op basis van de nieuwe kennis is het beter mogelijk de nodige garanties te geven dat het vlees niet zal stinken, ook al zijn de dieren niet gecastreerd.

Staarten worden echter nog zonder verdoving afgebrand. Deze pijnlijke verminkingen vinden plaats bij het overgrote deel van de Nederlandse biggen. De jonge biggetjes willen zuigen en omdat hun moeder er niet meer is, gaan ze op elkaars staart zuigen, vandaar het idee van verwijderen. Ze zitten in een groepshok op een rooster wat veel pijn aan hun pootjes veroorzaakt. Een op de tien jongen haalt de vier weken niet. De dieren krijgen vaak diarree waarna er antibiotica volgt. De rest gaat op transport naar het mestbedrijf om te worden vetgemest. Vaak is dat in het buitenland, bijv. Italië, waar de ham als Parmaham kan worden verkocht. Deze transporten zijn de hel op aarde wegens uitputting en verwondingen. Veel varkens komen dood aan.

Het dieronwaardige mestbedrijf

In het mestbedrijf staan de machteloze varkens met zo’n tien tot twintig lotgenoten samen in kale, prikkelarme hokken. Per varken is tussen de 0,3 en 1 m2 beschikbaar wat een zeer hoge bezettingsgraad is. Languit liggen is hierdoor niet altijd mogelijk. De vloer bestaat voor het grootste deel uit een rooster. Op het dichte deel ligt geen stro of een zachte bedding. Niets. Het varken kan niet kauwen en kan niet wroeten. Een varken is sociaal en zindelijk, maar heeft geen ruimte om zijn rustplaats van zijn ‘wc’ te scheiden. Het risico op infecties is levensgroot. De frustratie en verveling bij de hulpeloze varkens leiden tot agressie en bijten. In deze afmestperiode overlijdt nog eens een aanzienlijk deel van de varkens. Na een half jaar lijden is het slachtgewicht van 80 à 110 kilo bereikt. Het varken staat een lang en erbarmelijk transport te wachten, waarbij het wegens de onbekendheid met daglicht enz. in paniek raakt, waarna het wordt geslacht.

"Pigs are not that dirty. And they're smart, strange little creatures. They just need love." ~ Shelley Duvall