De invloed van koraal op de mens

We zijn ons er niet vaak van bewust, maar het koraal heeft zeker een grote invloed op de mens. Zo levert het rif voedsel, medicijnen, is het geschikt als bouwmateriaal en het zijn ook nog natuurlijke golfbrekers.

Medicijnen

Koralen kunnen worden gebruikt als medicijn, dit wordt al jaren gedaan door inheemse volken. Zo eten ze op de Filipijnen het vlees van doopvontschelpen dat helpt tegen malaria en de oude Hawaiianen gebruikten zwartkoraal gemengd met andere ingrediënten om longziekten tegen te gaan.

Dieren die dicht op elkaar leven, zoals koraal op een rif, produceren vaak gif om hun concurrenten af te weren en zich te verdedigen tegen grote vissen. Zo zijn brandkoralen, steenvissen en doornenkronen giftig voor de mens. Het is niet lang geleden dat de mens doorhad dat het misschien een mogelijke toepassing zou zijn voor de moderne geneeskunst, omdat ontdekt is dat veel riforganismen farmacologische en microbiologisch eigenschappen bezitten.

Op dit moment is er veel onderzoek naar de geneeskrachtige werking van de koralen, maar koraalskeletten worden al een tijdje gebruikt. De skeletten van rifbouwende koralen lijken zeer sterk op de structuur van menselijke botten. Franse onderzoekers hebben ontdekt dat deze koraalskeletten kunnen worden gebruikt bij bottransplantaties. Het wordt in het lichaam geplaatst bij gebroken of door kanker aangetaste botten, of het wordt gebruikt om botten te verlengen. Bloed dringt door tot in de kleine kanaaltjes van het koraalskelet, dat langzaam oplost. Het wordt dan, meestal al binnen 3 weken, vervangen door nieuw bot. Het koraalskelet heeft een groot voordeel. In tegenstelling tot veel ander materiaal wordt het koraalskelet niet afgestoten door het lichaam, omdat het door het immuunsysteem niet wordt gezien als vreemd materiaal.

Riffen als natuurlijke golfbrekers

Riffen fungeren als natuurlijk golfbrekers tussen de oceaan en het land. Ze verschaffen de noodzakelijke bescherming aan de habitats erachter en aan de mensen die er wonen. Door koraalwinning gaat het geraamte van het rif verloren en wordt het rif vernietigd of verzwakt als natuurlijke golfbrekers die de kust beschermt tegen erosie. Verwijdering van koraal betekent ook de verwijdering van het materiaal dat uiteindelijk wordt afgebroken tot zand voor de stranden die eveneens een rol spelen bij de bescherming van de kust. Het verwijderen van koraalpuin en strandzand en het opbaggeren van zand uit lagunen en zeegrasbedden vermindert de bescherming tegen golfslag en storm nog meer en verhoogt de mate van erosie.

Azië wordt tussen mei en oktober steeds harder getroffen door de moessonwinden en moessonregens. Er komen steeds grotere overstromingen voor waarbij dorpelingen verdringen en duizenden dakloos worden. Veel hiervan is te wijten aan de pover geplande kustontwikkeling, aan slechte pieren, maar voor een deel ook aan de winning van koraal en zand. Door de groeiende angst voor de stijging van de zeespiegel en de toename van het aantal stormen door het broeikaseffect is erosie een belangrijke kwestie geworden. Veel van de laaggelegen landen zijn relatief arm en kunnen de aanleg van kunstmatige golfbrekers ter vervanging van beschadigde riffen niet betalen.

In bepaalde omstandigheden kan de winning van koraal voordeling zijn voor het leven in zee, mits het zorgvuldig en op kleine schaal gebeurt. In de Grote Oceaan worden atollen vaak omringd door een breed rifplat, waar dood koraal en kalkwier wordt gewonnen. Als men op zo’n rif geschikte plaatsen kiest en er na de winning van het koraal gaten van 2 tot 4 meter diep achterblijven, lokken die beschutting zoekende rifdieren aan, waardoor er in de loop van de tijd bloeiende rifgemeenschappen ontstaan.

De oogst van koraal

Zowel bedrijven als lokale bewoners kunnen het verharde deel van het koraalrif goed gebruiken als bouwmateriaal. Het wordt ook vaak uit de oceanen gehaald, omdat het mooi staat in een aquarium of in een verzameling. Vroeger kon je in winkels kettingen kopen die bestonden uit gepolijste stukken koraal, maar ook andere producten die waren gemaakt van koraal. Inmiddels is dit bijna overal ter wereld strafbaar en daardoor zie je het niet vaak. Het wordt echter nog wel verkocht in het illegale circuit.

Er wordt ook veel gevist op de riffen. Jaarlijks worden er miljoenen kilo’s vis uit de oceanen gehaald, wat veel geld oplevert voor de landen rondom de riffen.

Toerisme

Een groot deel van de landen waar grote koraalriffen voorkomen zijn afhankelijk van het toerisme. De koraalriffen trekken duikers aan die hiervoor speciale duikvakanties boeken. De verdwijning van de riffen kan dus grote gevolgen hebben voor desbetreffende landen en alleen daarom al zouden ze beter hun best moeten doen om het rif te behouden. Het is echter niet alleen goed dat er zoveel toerisme is. Duikers die niet goed getraind zijn, slopen het koraal en dat vormt een serieuze bedreiging. Een koraalpoliep is niet bestand tegen een vinslag van een mens en zal afbreken of afsterven. Op de meeste plaatsten op de wereld zie je dat er gedoken is door de waaierkoralen die op de grond liggen, omdat ze kapotgetrapt zijn door duikers.

In de komende jaren zullen toeristen nog vaak gaan duiken of snorkelen op de riffen en er wordt daarom steeds beter op hen gelet om het rif te behouden.