Zware orkanen lijken steeds verder toe te nemen in kracht

Het orkaanseizoen ‘Hurricane Season’ valt in de maanden juni tot en met november. In september 2017 raasde orkaan Irma over het Caribische gebied waarbij onder andere het eiland Sint Maarten, de Bahama’s en Florida werden getroffen. Categorie 5 is de hoogste orkaancategorie. Orkaan Irma viel hier zeker in met windsnelheden van bijna 300 km per uur. Volgens de verwachtingen was de orkaan Irma de eerste van meer van deze zeer zware orkanen.

• Hoe ontstaat een orkaan?
• Waarom worden orkanen krachtiger?
• Modellen orkaankracht
• Wat is een orkaan?
• Namen van orkanen
• Orkaan Irma

Hoe ontstaat een orkaan?

Orkanen ontstaan boven zee voor de kust van Afrika en hiervoor moet het zeewater in dit gebied minimaal een temperatuur van 26,5 graden Celsius hebben bereikt. Er ontstaan onweersbuien op zee en deze beginnen door passaatwinden om elkaar heen te draaien. Door de hoge temperatuur van het water komt veel waterdamp in de atmosfeer. Dit is de motor van de orkaan. Door deze waterdamp gaan de winden steeds sneller om elkaar heen draaien en wordt de orkaan steeds groter.

Waarom worden orkanen krachtiger?

Door het opwarmen van de aarde wordt de temperatuur van het zeewater steeds hoger. Dit wil zeggen dat de atmosfeer boven dit zeewater steeds meer waterdamp bevat en hierdoor de orkaan veel meer voedt. Door de regen die door de hoge luchtvochtigheid ontstaat, komt energie vrij die de lucht doet opstijgen. Hierdoor daalt de luchtdruk en deze dalende luchtdruk heeft een aanzuigende werking en veroorzaakt weer meer regen, meer vrijkomende energie en meer wind. Hierdoor kunnen de orkanen groter en krachtiger worden.

De zware orkanen die zich verplaatsen over de Indische en Atlantische oceaan worden sinds 1981 in kaart gebracht en volgens Elsner van de Florida State University (onderzoek in 2008) zijn de windsnelheden van de zwaarste orkanen sindsdien alleen maar toegenomen. Dit komt doordat het water van de Indische en Atlantische oceaan steeds warmer is geworden, waardoor er steeds een groter deel van het oceaanoppervlakte temperaturen van 27 graden Celsius en hoger bereikt. Bij deze temperaturen wordt de orkaan gevoed en neemt hij in kracht toe.

Modellen orkaankracht

De resultaten uit het onderzoek van Elsner worden bevestigd door de modellen van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), die een toename van de intensiteit van de orkanen laat zien. Volgens deze modellen zal de intensiteit van de orkanen met twee tot elf procent toenemen en de hoeveelheid regen die hiermee gepaard gaat met tien tot vijftien procent.

Wat is een orkaan?

Een orkaan is een tropische storm waarbij de windkrachten boven de 119 km/uur komen. Een orkaan heeft altijd een oog waarin het relatief rustig is met hieromheen enorme windsnelheden. Bij orkanen is er sprake van een enorme regenval. Een orkaan kan honderden kilometers breed zijn.

Er zijn vijf categorieën volgens de Saffir-Simpsonschaal:

• Categorie 1 is een lichte orkaan met windsnelheden tussen de 119 en 154 km/uur (windkracht 12).
• Categorie 2 is een matige orkaan met windsnelheden tussen de 155 en 178 km/uur.
• Categorie 3 is een uitgebreidere orkaan met windsnelheden tussen de 179 en 210 km/uur.
• Categorie 4 is een extreme orkaan met windsnelheden tussen de 211 en de 250 km/uur.
• Categorie 5 is een orkaan met windsnelheden boven de 250 km/uur. Een orkaan van categorie 5 is allesverwoestend en veroorzaakt grote schade.

Orkaan Irma was een orkaan met windsnelheden van bijna 300 kilometer per uur. Een hogere categorie dan categorie 5 in het leven roepen, heeft weinig zin. De categorieën zijn bedoeld om de mate van verwoesting (de verwoestende kracht) aan te geven. Categorie 5 is al allesverwoestend.

Namen van orkanen

Orkanen krijgen een naam op volgorde van de letters van het alfabet, de letters Q,U,X,Y en Z worden hierbij niet gebruikt. Er worden afwisselend jongensnamen en meisjesnamen gebruikt voor de orkanen. Voor de jaren zestig waren dit alleen mannennamen, daarna werd dit in kader van de emancipatie veranderd. Ieder jaar wordt weer begonnen met de A. De namen liggen al jaren van tevoren vast. Mochten de namen op zijn, dat wil dus zeggen dat er dat orkaanseizoen al 23 orkanen zijn geweest, dan wordt begonnen aan het Griekse alfabet. Alfa, beta, gamma, delta.

Namen geven aan orkanen gebeurt vanaf de Tweede Wereldoorlog. In het begin van de twintigste eeuw werden de orkanen vernoemd naar lengte-breedtegraad, maar dat was wat lastig te onthouden en uit te spreken, vandaar de namen. Dit was teruggrijpen op een ouder gebruik. Rond de negentiende eeuw was het een gebruik om de orkanen te vernoemen naar heiligen.

Orkaan Irma

Irma was in omvang een enorme orkaan. Wanneer je Irma over West-Europa zou leggen, zou deze orkaan zich uitstrekken vanaf de Nederlandse Waddeneilanden tot aan de Spaanse Costa’s. De windsnelheden bereikten een snelheid van 298 km/uur en er werden uitschieters gemeten van wel 350 km/uur. Er was sprake van een heftige regenval van 600 mm. Dit zijn zestig emmers per vierkante meter. Hiermee was de orkaan Irma een zware orkaan uit de allesverwoestende categorie 5. Er gingen tijdens orkaan Irma wel stemmen op om een categorie 6 in het leven te roepen, maar dat werd al snel verworpen als zinloos, omdat categorie 5 al allesverwoestend is.