Storm, hoge golven en witte tijgers op de Noordzee

Bij storm kan de Noordzee te keer gaan als een beest. De golven komen uit verre streken en kunnen gaandeweg groeien tot wel huizenhoog. Schepen en boorplatforms krijgen dan te maken met muren van water en dat loopt lang niet altijd goed af. De storm en de golven kunnen ook schade aanrichten aan de kust. Kustbeschermers en KNRM hebben er telkens weer een hele kluif aan. Het volgende moment is de Noordzee weer zo mak als een lammetje en kun je er heerlijk in zwemmen en andere watersporten uitoefenen. De zee is in ieder geval een water om respect voor te hebben.

Hoge golven op de Noordzee

• Storm en Beaufort
• Depressie
• Stormvloed
• Hoge golven in de Noordzee
• Monstergolven
• Witte tijgers bij de Wadden
• Ongelukken

Storm en Beaufort

Storm is harde wind die ontwikkelt binnen een depressie. We spreken over een storm als de wind aantrekt tot een kracht van 9 of hoger op de schaal van Beaufort. De wind haalt dan snelheden van 75 km/h. Windkracht 10 noemen we wind met een snelheid van 90km/h. We spreken dan over zware storm. Zeer zware storm is windkracht 11. De wind raast dan met 103 km/h over het land of de zee.

Depressie

Een depressie kan een storm veroorzaken. Een zeer zware storm kan windstoten opleveren die schade aan de kustgebieden veroorzaak. Ook de scheepvaart, olie- en gaswinning in de Noordzee ondervindt hinder van de storm, evenals de luchtvaart in de streken rondom de Noordzee.

Koers lagedrukgebied

Hoe een stormdepressie uitpakt, hangt samen met de lagedrukgebieden die zich elders vormen. Lagedrukgebieden kunnen van koers en intensiteit veranderen en kunnen een storm doen aanwakkeren.

Stormvloed

Een extra hoge vloed veroorzaakt door een storm noemt men stormvloed. Het water wordt door de harde wind opgestuwd en het waterpeil kan tijdens een stormvloed oplopen tot vijf meter hoger dan normaal, zeker als het gepaard gaat met springtij. De Noordzee is een gevoelige zee voor stormvloeden. Dat komt ook door de vorm van de zee en de kustlijn.

Trechter

De zuidelijke Noordzee wordt tussen Nederland en Engeland steeds smaller waardoor het water er makkelijk kan worden opgestuwd. In deze gebieden komen regelmatig stormvloeden voor; de Waddeneilanden hebben er zolang ze bestaan af en toe mee te maken. Soms met desastreuze gevolgen.

Hoge golven in de Noordzee

Storm kan het water aardig in beroering brengen. De golfhoogte op het midden van de Noordzee kan oplopen naar acht tot negen meter, met uitschieters naar zestien meter. In de Noordzee kunnen nauwelijks hogere golven optreden al wordt er rekening gehouden met de mogelijkheid van muren van water van 20 tot 25 meter hoog.

Noordelijke Atlantische Oceaan

De golfhoogte loopt op doordat de storm en de golfvorming in de noordelijke Atlantische Oceaan begint. De golven nemen langzaam toe in hoogte en worden door de wind opgestuwd in de Noordzee.

Monstergolven

Op de grote oceanen komen monstergolven voor, maar de Noordzee kan er ook wat van. Huizenhoge golven komen vaker voor dan we denken. Onderzoek van satellietbeelden en radarbeelden geeft aan dat er wel degelijk huizenhoge golven op de Noordzee voorkomen. Er werd ontdekt dat vrijwel dagelijks monstergolven in de Noordzee rollen.

Muur van water

De Atlantische Oceaan kent golven van maar liefst 35 meter hoog. Deze golven zijn een gevaar voor de schepen. Zo hoog zijn de golven in de Noordzee nog niet gezien.

Witte tijgers bij de Wadden

Niet alleen de trechtervorm, maar ook de verschillen in diepte hebben effect op de hoogte van golven. De Noordzee kan daardoor gevaarlijk uit de hoek komen. Daarbij vormen de zeeën rond de Waddeneilanden de ondiepten waar golven zich onberekenbaar kunnen ontwikkelen. De Noordzee kan zich daar van zijn meest woeste kant laten zien. Dat komt ook door de reis die golven afleggen. Ze komen vanuit de Noordpool en hebben tijd om te groeien. Als die golven dan bij ondiepe kusten zoals voor de Waddeneilanden aankomen, worden ze uitermate gevaarlijk. Zeelui en kenners van de Noordzee noemen ze witte tijgers. Het zijn grondzeeën die door de afnemende diepte van de zee hoger en steiler worden.

Top en dal

De brekers hebben een top en een dal en het dal van een grondzee kan tot aan de bodem reiken. Het schip loopt dan het gevaar in het dal met zijn kiel de bodem te raken en door de volgende piek van de golf te worden meegesleurd. Deze witte tijgers zijn levensgevaarlijk en zorgen voor veel schade.

Ongelukken

Er komen regelmatig ongelukken op de Noordzee voor als gevolg van storm en hoge golven:

• 1953 - Stormvloed zet een groot deel van Zeeland onder water met veel slachtoffers tot gevolg
• 2003 - Een vrachtschip verliest vaten met giftige inhoud als gevolg van storm en verkeerd gestuwde lading
• 2006 - KNRM reddingsboot Anna Margaretha kapseist door een hoge grondzee tijdens een reddingsactie
• 2012 - Twee mannen slaan overboord van een vrachtschip en komen in een stormachtige Noordzee terecht. De een wordt opgepikt, de ander wordt door helikopters gezien, maar de redding komt te laat.
• 2017 - Eind oktober 2017 stormt het op de Noordzee. Een bevoorradingsschip dobbert stuurloos rond en een containerschip verliest containers. Deels spoelen die later op de Waddeneilanden, de rest zinkt. Een bemanningslid raakt zwaargewond en wordt door een helikopter naar het ziekenhuis vervoerd.

Lees verder

• KNRM – Kapseizen van reddingboot Anna Margaretha
• Zwemmen in de Noordzee op de Waddeneilanden
• Zware stormen door klimaatverandering
• Verdrinken en primaire verdrinking - Preventie en EHBO
• KNRM – Lifeguards op Waddeneilanden en bij Wassenaar